De effecten van celecoxib op gewrichtskraakbeen bij artrose

Artrose (OA) is de meest voorkomende gewrichtsaandoening, welke tot op heden
niet genezen of voorkomen kan worden. OA veroorzaakt veel voorkomende en
symptomatische gezondheidsproblemen in oudere mensen. Meer dan 1% van de totale
kosten voor gezondheidszorg worden besteed aan de behandeling van OA. Ernstige
artrose vraagt om dure chirurgische interventies; een toenemend aantal van
10.000 knie vervangende operaties en 1000 correctie osteotomieen worden
jaarlijks in Nederland uitgevoerd. Als er geen goede behandeling voor OA
gevonden kan worden, dan is de verwachting dat deze toename doorzet en er
jaarlijks zo'n 35.000 knie protheses geplaatst zullen worden in 2015. Hiermee
neemt de behandeling van knie artrose een relatief groot deel van de totale
kosten van gezondheidszorg voor zijn rekening. Dit aandeel zal alleen nog maar
groter worden met de groeiende demografische veroudering.

Artrose wordt gekarakteriseerd door de degeneratie van gewrichtskraakbeen.
Non-steroide anti-inflammatoire drugs (NSAIDs) zijn de meest voorgeschreven
medicijnen voor artrose, gebaseerd op de remming van cyclooxygenase (COX).
Hoewel deze NSAIDs effectief zijn in hun remming van ontsteking (via COX-2
remming) hebben ze negatieve directe effecten op kraakbeen (het resultaat van
tegelijktijdige remming van COX-1). Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van
meer selectieve COX-2 inhibitoren.

De kraakbeen degeneratie in OA is een intrinsiek proces van het kraakbeen zelf,
waarbij inflammatie slechts een secundaire rol speelt. Recent in vitro
onderzoek is gedaan naar de directe effecten op kraakbeen van de selectieve
COX-2 inhibitor celecoxib. Dit onderzoek toonde een belangrijk voordeel van
celecoxib ten opzichte van conventionele NSAIDs doordat er kraakbeenherstel
lijkt plaats te vinden onder invloed van selectieve COX-2 inhibitie door
celecoxib. Deze resultaten kunnen betekenen dat de behandeling van OA met
celecoxib niet alleen kraakbeen degeneratie kunnen voorkomen door vermindering
van inflammatie, maar ook direct (inflammatie onafhankelijk) kraakbeen herstel
kunnen veroorzaken.

De mogelijkheid bestaat om de in vivo effecten op humaan OA kraakbeen te
onderzoeken, zonder een grote klinische trial naar de effecten op
gewrichtsschade op te zetten. Dit kan gedaan worden door de evaluatie van de
effecten van een korte behandeling van OA patienten kort voordat ze een knie
vervangende operatie ondergaan. Op deze manier is het mogelijk kraakbeen en
synoviaal weefsel histochemisch en biochemisch in detail te onderzoeken dat
vrijkomt bij de knie vervangende operatie. Dit geeft de mogelijkheid om ex vivo
de effecten van de selectieve COX-2 inhibitor celecoxib te vergelijken met een
conventionele NSAID.

De evaluatie van de chondroprotectiviteit van de selectieve COX-2 remmer
celecoxib na een korte behandeling in patienten met ernstige knie artrose
vergeleken met de conventionele niet-selectieve NSAID naproxen.

Dit is een blind gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek.

Een groep ontvangt geen behandeling voor 4 weken, een tweede groep ontvangt 2x daags 200mg celecoxib voor 4 weken tot aan de dag van operatie, een derde groep ontvangt 2x daags 200mg celecoxib tot 3 dagen voor de operatie, en een vierde groep ontvangt 3x daags 350mg naproxen voor 4 weken tot 3 dagen voor de operatie. Na deze 4 weken ondergaan de patienten een knie vervangende operatie zoals reeds gepland.

De patienten dienen het ziekenhuis eenmaal te bezoeken voor een intakegesprek.
Tijdens dit gesprek zullen ook een bloed en urinemonster afgenomen worden. Na
deze eerste ontmoeting zullen de patienten hun bestaande medicatie moeten
wijzigen in de trial medicatie. Het risico verbonden aan het gebruik van de
trial medicatie is gelijk aan het risico verbonden aan dat van hun huidige
medicatie (minimaal tot geen). Op de dag van de operatie zullen nog een bloed
en urine monster worden afgenomen. De knie vervangende operatie vindt
vervolgens plaats zoals gepland. Kraakbeen en synoviaal weefsel dat in de
standaard operatie procedure verwijderd wordt, zal gebruikt worden voor
analyse.