Vermindert stress de inhibitie van taak-irrelevante distracters tijdens werkgeheugen?

Stress en cortisol verhogingen hangen samen met een verslechtering van het
werkgeheugen. De prefrontale cortex (PFC) wordt gezien als cruciaal voor
werkgeheugen (WM). In gezonde mensen hangt WM verslechtering samen met zowel
een verminderd vermogen om taak-irrelevante stimuli (emotionele als neutrale
distracters) te onderdrukken, als met verminderde prefrontale activaties.
Opvallend is dat patiënten met posttraumatische stress-stoornis (PTSS) last
hebben van het onvermogen om traumagerelateerde gedachten (in de vorm van bijv.
intrusies, nachtmerries) te onderdrukken, maar ook last hebben van WM
dificieten, en een verstoorde stress respons (HPA-as). Hier komt bij dat
verslechterd werkgeheugen in PTSD patiënten gerelateerd is aan verminderde
activatie van de mediale PFC. Daarom is het mogelijk dat door hun verminderde
prefrontaal functioneren deze patienten extra vatbaar zijn voor emotionele
afleiding. Aangezien in gezonde mensen stress en hoge cortisol niveau*s het
werkgeheugen verslechteren onder hoge belasting, is onze hypothese dat acute
stress ook de cognitieve capaciteit vermindert voor het onderdrukken van
afleiding, in de vorm van emotionele en neutrale *distracters*, vooral onder
hoge werkgeheugenbelasting. De verwachting is dat PTSS patiënten (zonder
additionele stress) eenzelfde (of zelfs sterker) verminderd vermogen hebben om
afleidende stimuli te onderdrukken als gezonde gestresste proefpersonen tijdens
een PFC-afhankelijke werkgeheugentaak.

Primair doel:
Door middel van fMRI verschillen te meten in hersenactivatie tijdens
werkgeheugen dat weinig en erg belast wordt, met neutrale en emotionele
distracters in patienten met PTSS en in gezonde proefpersonen met en zonder
stress.

Gekeken zal worden of proefpersonen onder stress slechter presteren op een
werkgeheugentaak dan proefpersonen zonder stress, en of deze verslechtering
erger is wanneer emotionele distracters worden aangeboden, vergeleken met
neutrale distracters. PTSS patienten zullen het slechter of even slecht doen
als gezonde proefpersonen met stress.

Secondair doel: Exploratief zal gekeken worden naar functionele en structurele
connectiviteit tijdens rust voor en na de werkgeheugentaak met behulp van fMRI
en DTI (diffusion tensor imaging).

Gerandomiseerde two group design (voor de gezonde proefpersonen), en een static
group comparison design (Patienten vs. gematchte gezonde controles).

De helft van de gezonde proefpersonen (n=20) zal een matige (psychosociale) stress-inductie ondergaan. Er is geen interventie bij de andere helft gezonde proefpersonen, en ook de PTSS groep zal geen interventie krijgen.

Proefpersonen zullen gescand worden (fMRI) wat als onprettig ervaren kan
worden, vanwege de harde geluiden en het lange stilliggen. De helft van de
gezonde proefpersonen zal enige psychosociale stress ondervinden doordat hen
gevraagd wordt 5 minuten te spreken voor een 3-koppig publiek.
Verder worden er negatief emotionele plaatjes getoond, die als belastend
ervaren kunnen zijnworden, ook al dienen ze in het huidige experiment juist
genegeerd te worden. Deze plaatjes zijn overigens wel in meer dan 100 studies
gebruikt, met zowel gezonde als patient populaties.
Dit onderzoek zal leiden tot kennisvergroting over de neurobiologische