Ontstekingen en veranderingen in stofwisseling tijdens leververvetting

Zwaarlijvigheid (obesitas) is een probleem dat sterk is toegenomen in de
geindustrialiseerde wereld. Momenteel is ongeveer de helft van de mensen in
Europa veel te zwaar. Voor deze sterke toename van obesitas zijn voornamelijk
de veranderde eetgewoontes en veranderde lichamelijke activiteit
verantwoordelijk. Zwaarlijvigheid ontstaat indien gedurende langere tijd meer
energie wordt opgenomen dan verbruikt wordt en het teveel aan energie in
vetweefsel, en in mindere mate in spier-en leverweefsel wordt opgeslagen. De
eenmaal opgeslagen vetten zijn moeilijk kwijt te raken, waardoor obesitas vaak
wordt omschreven als een chronische aandoening. Daarenboven vormt de toegenomen
vetopslag een ernstig risico voor de gezondheid en kan leiden tot hart- en
vaatziekten, suikerziekte, etc.
Door het toegenomen vetgehalte in lever en spier komt de energievoorziening van
die organen in het gedrang. Deze neiging tot een energiegebrek past bij het
feit dat obese mensen vaak sneller moe worden. Vetstapeling in de lever leidt
tot een *niet alcoholische vette lever* (non-alcoholic fatty liver disease of
NAFLD) als er geen alcoholmisbruik in het spel is. NAFLD kan opgedeeld worden
in verschillende stadia: vetstapeling (steatosis), vetstapeling én ontsteking
(steatohepatitis), verbindweefseling (cirrhosis), en tenslotte leverkanker
(hepatocellulair carcinoma). Deze verschillende stadia worden gekarakteriseerd
door een variërende graad van vetstapeling, celdood, ontsteking, en
littekenvorming.
Wij vermoeden dat de verstoring van de energieproductie wordt veroorzaakt door
een remming van een van de daarbij betrokken enzymen, aconitase genaamd, en dat
een slechte functie van aconitase vervolgens tot de waargenomen vetstapeling
leidt.

In deze studie willen we nagaan welke metabole en/of inflammatoire mechanismen
in de lever ervoor zorgen dat een verminderde energieproductie plaatsvindt
wanneer zich vet ophoopt in de lever. Deze mechanismen willen we dan in verband
brengen met de verschillende stadia van NAFLD.

Tijdens deze studie zal een databank gemaakt worden van leverbiopten, die het
hele spectrum van NAFLD, van gezond tot cirrhosis, aantonen. Voor de
classificatie van de lever in de verschillende NAFLD stadia wordt er gebruik
gemaakt van het systeem dat door Kleiner et al. ontwikkeld werd. We zullen 80
leverbiopten verzamelen en hopen op deze manier ten minste 10 samples in elk
NALFD stadium te hebben. De leverbiopten worden verkregen via partiële
hepatectomie (verwijderen van uitzaaiing van colon kanker) en bij bariatrische
operaties. De verkregen leverbiopten zullen gebruikt worden voor micro-arrays
ter identificatie van de beschadigde metabole en inflammatoire routes in de
ontwikkeling van steatosis en steatohepatitis. Op deze manier willen we een
link leggen tussen het stadium van NAFLD en de beschadigde mechanismen in dit
stadium.

Door deelname aan deze studie zal de betrokken patiënt geen extra belasting of
risico ondervinden. Bij de patiënten met colon metastase in de lever wordt er
in deze studie namelijk gebruik gemaakt van leverbiopten, die ook zonder dit
onderzoek worden genomen ter behandeling van de ziekte. Bij de patiënten die
bariatrische operatie ondergaan wordt standaard een leverbiopt genomen voor het
onderzoek. In eerdere studies is aangetoond dat het nemen van leverbiopten
zonder enig risico is (MEC 02-045.3).