Ontwikkeling van een optimaal revalidatieprogramma voor kankerpatienten na behandeling met chemotherapie

Kanker is een ingrijpende ziekte. Zowel de ziekte als ook de behandeling hebben
ingrijpende consequenties op het functioneren van de patient. Uit onderzoek is
gebleken dat tussen de 75-96% van kankerpatienten die chemotherapie hebben
gehad en tussen de 75-100% van kankerpatienten die radiotherapie hebben gehad,
vermoeidheidsklachten hebben. Deze vermoeidheid blijkt in te grijpen op het
dagelijks functioneren van de patient. De achterligende oorzaken van
vermoeidheid zijn complex en meervoudig. Zowel psychologische als ook
lichamlijke factoren die optreden tengevolge van de ziekte en/of de behandeling
spelen een rol. Het grootste deel van de artsen adviseert rust als behandeling.
Volgens de huidige inzichten lijkt dit echter niet aangewezen. Recente studies
wijzen aan dat fysieke training een significant positief effect heeft op de
kwaliteit van leven en kankergerelateerde vermoeidheid. De achterliggende
fysiologische veranderingen die ontstaan ten gevolge van training zijn echter
beperkt onderzocht. In Nederland is er vanuit het integraal kankercentrum
Limburg binnen revalidatiekliniek Hoensbroek en Hornerheide reeds ervaring
opgedaan met een revalidatieprogramma voor (ex)-kankerpatienten onder de naam
"Herstel en Balans". Het programma werd zowel door de patienten als de
begeleiders zeer positief ervaren.

Het doel van dit onderzoek is om een optimaal revalidatieprogramma te
ontwikkelen dat enerzijds fysiologisch goed onderbouwd is en anderzijds
gebaseerd is op de beperkingen die ervaren worden door kankerpatienten .
Wanneer de resultaten positief zijn kan het programma ingebed worden in de
reguliere behandeling van kankerpatienten. Door het onderzoek wordt er ten
eerste inzicht verkregen in de fysiologische uitgansparameters en de
veranderingen die optreden ten gevolge van training waardoor een toekomstig
programma nog verder geoptimaliseerd kan worden. Ten tweede zal er inzicht
verkregen worden in de mate van voorkomen van beperkingen op cardiopulmonaal en
musculair niveau die mogelijk tengevolge van bijwerkingen van chemotherapie
ontstaan. En ten derde wordt er inzicht verkregen in de veranderingen in
lichaamssamenstelling bij kankerpatienten na chemotherapie voor en na een
krachttrainingsprogramma. Uit de literatuur is bekend dat de
lichaamssamenstelling na chemotherapie significant verbetert. Door een
trainingsinterventie en richtlijnen gezonde voeding, tracht dit programma de
lichaamssamenstelling in positieve zin te veranderen.

Het beteft een interventieonderzoek met als interventie een fysiek
trainingsprogramma gedurende 18 weken onder begeleiding van een gespecialiseerd
fysiotherapeut. De indicatie voor de interventie: Patienten met kanker
behandeld met chemotherapie en/of bestraling. Het programm is gericht op
verbetering van vermoeidheid, cachesie, deconditioniering en overgewicht. Er is
een controlegrope, waarbij geen interventie wordt toegepast, omdat dit niet
bestond en aangeboden werd ten tijde van de diagnose. Het betreft geen
gerandomiseerd onderzoek.

De interventie bestaat uit een fysiek gedeelte gedurende 18 weken en een psychologisch gedeelte. De eerste 12 weken ligt het accent op spierkrachttraining waarbij er voor de verschillende speirgropen krachtoefeningen worden uitgevoerd. Vanaf week 13 tot en met week 18 trainen de patienten 1 maal per week onder begeleiding van een fysiotherapeut, waarbij het accent ligt op duurconditie uitbreiden, spierkracht vasthouden en plezier in inspanning houden.

niet van toepassing