Activatie van de frontale cortex in schizofrenie: een vergelijking tussen aripiprazol en risperidon met functionele MRI

Schizofrenie wordt gekarakteriseerd door cognitieve beperkingen, waaronder
functies als geheugen, leren, attentie en executieve functies. Daarnaast is er
sprake van beperkingen in sociaal functioneren, één van de hoofdsymptomen van
schizofrenie. Deze klachten worden waarschijnlijk veroorzaakt door verminderde
activiteit van de prefrontale cortex, het voorste deel van de hersenen. Het
derde generatie antipsychoticum Abilify (aripiprazol) mogelijk de activiteit in
de prefontale cortex verbeteren. Hierdoor zouden negatieve symptomen kunnen
afnemen en sociaal functioneren van personen verbeterd kunnen worden. Het
tweede generatie antipsychoticum Risperdal (risperidon) heeft een ander
werkingsmechanisme, waarbij dopamine in heel het brein geblokkeerd wordt.
Daardoor wordt verwacht dat Risperdal hersenactiviteit in de prefrontale
cortex, in tegenstelling tot Abilify, niet sterk zal doen toenemen.

In dit onderzoek wordt gekeken of het derde generatie antipsychoticum Abilify
de activiteit van de prefrontale corrtex en cognititief en sociaal functioneren
kan verbeteren, in vergelijking met het tweede generatie antipsychoticum
Risperdal.

24 patienten onder behandeling voor schizofrenie wordt random Abilify
(aripiprazol) of Risperdal (risperidon) voorgeschreven, alleen wanneer er geen
duidelijke voorkeur is voor behandeling met een van beide medicijnen. Tijdens
de behandeling vinden reguliere bezoeken aan een arts plaats. Voor aanvang met
het medicijn inname wordt een MRI onderzoek uitgevoerd. Daarna vindt eerst een
overgangsfase van 3 weken naar Abilify of Risperdal plaats. Hierbij wordt de
huidige medicatie van dat moment gelijdelijk afgebouwd en neemt de dosering van
de nieuwe middelen gelijdelijk toe. Hierna vind 6 weken behandeling met het
nieuwe middel plaats. Na deze periode vind een tweede MRI scan plaats.
De fMRI onderzoeken bestaan verschillende taken die de prefrontale cortex
activeren. Activiteit van de prefrontale cortex wordt tussen patientgroepen
vergeleken voor en na gebruik van Abilify of Risperdal. Activiteit van de
prefrontale cortex en het sociale cognitie zouden (meer) moeten verbeteren in
het geval van Abilify. Ook wordt gekeken naar verbetering van positieve en
negatieve symptomen van schizofrenie dmv de PANSS, dit een gestructureed
inferview.
Daarnaast worden 20 gezonde controles geïncludeerd, die slechts één MRI-sessie
uitvoeren. Zij krijgen geen medicatie toegediend. In een apart interview wordt
de mini-SCAN afgenomen, een kort, diagnostisch interview om psychiatrische
aandoeningen uit te sluiten.

Er zijn twee MRI onderzoeken met een scantijd van 75 minuten, afname van de
PANSS (gestructureerd interview van 30 min) en twee vragenlijsten. Dergelijk
onderzoek is op vergelijkbare manier frequent uitgevoerd en wordt als slechts
een geringe belasting ervaren.

Betreffende medicijnen worden alleen toegediend indien een arts dit van medisch
nut vind. In geval van bijwerkingen of toename van de klachten wordt het
onderzoek stopgezet.