Gevoeligheid voor stress en de invloed daarvan op subtype en het beloop van de bipolaire stoornis.

Stress activeert het biologische stress-systeem (de hhb-as,
hypothalamus-hypofyse-bijnier-as), en veroorzaakt een scala aan autonome,
endocriene gedragsmatige responsen.
Er is inmiddels veel bewijs dat het hebben van een bipolaire stoornis veelal
samengaat met een een chronische dysregulatie van de hhb-as. Cortisol is het
centrale stress hormoon in de stressrespons en heeft effect door te binden met
de MR of de GR (resp de Mineralocorticoid Receptor en de Glucocorticoid
Receptor).
Recent zijn er verschillende varianten van de MR en de GR , ofwel verschillende
polymorfismen, gevonden die geassocieerd zijn met dysregulatie van de HPA-as en
met stemmingsstoornissen.

Onderzoeken wat het effect is van polymorfismen van stress gerelateerde genen
op symptomen, neurocognitieve functies en beloop bij patienten met een
bipolaire stoornis:

1. Definieren van risicoprofielen op basis van retrospectieve data in een
cohort patienten met een bipolaire stoornis. Deze profielen worden gebaseerd op
de combinaties van MR en GR polymorfismen, fenotype (comorbiditeit, beloop tot
nu toe) en neurocognitief functioneren.

2. PRospectieve studie, waarbij het eerder genoemde cohort en een cohort met
recent gediagnosticeerde patienten gedurende 2 jaar worden gevolgd op beloop
van de ziekte, strevolle gebeurtenissen en sociale steun. Hierbij is het doel
te toetsen of de eerder gedefinieerde profielen inderdaad voorspellen wat het
beloop van de ziekte is.

De resultaten van dit onderzoek zijn erg relevant in het vroeg herkennen van
risicopatienten en bijgevolg ontwikkelen van preventieve interventies ter
voorkoming van episodes. DAarnaast is het onderzoek belangrijk voor het begrip
van de de relatie tussen ziekte, cognitieve stoornissen en genetisch bepaalde
gevoeligheid voor stress. Dit kan risicopatienten identificeren en dit geeft
een verbetering van de behandeling. Ook geeft het zicht op nieuwe vormen van
farmacotherapie.

Deze studie bestaat uit 2 delen: een cross-sectioneel en een prospectief deel,
en wordt uitgevoerd met 400 patienten met een bipolaire stoornis.

In het cross-sectionele deel worden alle patienten en gezonde controles
geinterviewd en neurocognitief getest om fenotype en endofenotype vast te
stellen. Voor zover het bij patienten nog niet gedaan is in het eerdere
onderzoek wordt het genotype bepaald in het bloed.

In het prospectieve deel worden alle patienten verdeeld in 2 cohorten en
gedurende 2 jaar gevolgd om het beloop van de ziekte in kaart te krijgen met
behulp van de Life Chart Methode, de Sociale Steun Lijst en de
Levensgebeurtenissen schaal.
Cohort A bestaat uit patienten die al langer bekend zijn met de diagnose,
cohort B bestaat uit recent gediagnostieceerde patienten (2*200 patienten in
totaal).

Neurocognitieve testen zullen in een toekomstig addendum beschreven worden.

Van alle patienten en vrijwilligers is 1 bloedafname nodig. Bij de meeste
patienten is dit reeds in het voorafgaande onderzoek verricht en herhaling is
niet noodzakelijk.

Cross-sectionele deel:
alle patienten krijgen een interview van ongeveer een uur, hierin wordt ter
voorbereiding van het prospectieve deel ook de life chart methode toegelicht.


Prospectieve deel:
Alle patienten worden elke 3 maanden verwacht voor een interview van ongeveer
een kwartier. Dit wordt zoveel mogelijk voorafgaand aan de afspraak met de
eigen behandelaar gepland. In dit interview wordt de life chart ingevuld en
worden de SSL en de SLE ingevuld.
De life chart kan vervolgens in het aansluitende gesprek met de behandelaar ook
gebruikt worden voor de behandeling.