De effecten van de bron bij het overbrengen van (sociale) vergelijkingsinformatie. Studie 2 van het project: De wetenschappelijke ontwikkeling van patiëntenvoorlichtingsmateriaal dat via verschillende media verspreid kan worden om de kwaliteit van leven van kankerpatiënten te verhogen.

Kankerpatiënten die na hun behandeling uit het ziekenhuis worden ontslagen gaan
een volgende moeilijke tijd tegemoet: Enkele weken tot maanden na het ontslag
daalt de belangstelling van de sociale omgeving, de angst voor terugkeer van de
kanker is manifest en het gemis van sociale en maatschappelijke rollen dient
zich aan. Het is juist in deze fase dat de kwaliteit van leven ondersteund
dient te worden. In deze studie zal een methode om de kwaliteit van leven te
verbeteren onderzocht worden. De methode bestaat uit het overdragen van
(sociale) vergelijkingsinformatie; informatie over en van andere
kankerpatiënten.

Deze aanvraag betreft studie 2 van een groter project. In studie 1 van dit
grotere project werd onderzocht welke soort sociale vergelijkingsinformatie het
meest effectief was in het verhogen van de kwaliteit van leven. In de
onderhavige studie 2 zal bepaald worden wat de meeste effectieve bron van
vergelijkingsinformatie is: de patient of de psycholoog. Net als in studie 1,
zal in studie 2 de informatie op CD-Rom aan proefpersonen worden aangeboden in
de vorm van een interview. In studie 2 zal een gefingeerde patient zijn of haar
verhaal vertellen over het omgaan met kanker of zal een psycholoog vertellen
over hoe patienten in het algemeen omgaan met kanker. Het idee is dat mensen
met een lage sociale vergelijkingsorientatie meer baat zullen hebben bij de
laatste soort breder geldende informatie terwijl mensen met een hoge sociale
vergelijkingsorientatie meer baat zullen hebben bij het unieke verhaal van de
patient.

Resultaten van studie 1

In studie 1 werden patienten die niet langer dan 6 maanden geleden de
behandeling tegen kanker hadden afgerond toegewezen aan een van vier condities.
In de eerste conditie kreeg men een CD-Rom met een interview waarin een
medepatient alleen vertelde over de negatieve emoties die hij of zij ervoer. In
de tweede conditie kreeg men een CD-Rom waarin een medepatient alleen vertelde
over het omgaan met de situatie (coping). In de derde conditie vertelde een
medepatient over zowel emoties als coping. In de vierde, controle, condities
kreeg men een CD-Rom met kalme gitaarmuziek.

De resultaten drie maanden na het opsturen van de audio-materialen kunnen als
volgt worden samengevat. Met betrekking tot drie uitkomstmaten, kwaliteit van
leven, negatieve emoties en positieve emoties, bleek dat de condities
significant verschilden (p<.05). Zo bleek dat: 1) de alleen-emoties en de
alleen-coping condities het beter deden dan de muziek conditie en dat; 2) de
combinatie-conditie nauwelijks verschilde van de muziek conditie. Concluderend,
studie 1 laat ten eerste zien dat we in staat zijn om de kwaliteit van leven
(en emoties) ten goede te beinvloeden. Ten tweede blijkt dat niet alle soorten
sociale vergelijkingsinformatie even effectief zijn. Het komt er dus op aan
welke informatie patienten aangeboden krijgen. Het betreft dus een zinvolle
lijn van onderzoek.

Het doel van deze studie is om uit te zoeken wat de meest effectieve manier is
om met (sociale) vergelijkingsinformatie de kwaliteit van leven bij
kankerpatienten ten goede te beinvloeden. In deze studie zal onderzocht worden
wat de meest effetieve bron is om de informatie over te brengen (patient versus
psycholoog).

In dit onderzoek worden proefpersonen at random toegewezen aan 1 van 4
verschillende informatiecondities. Conditie 1 bestaat uit de meest effectieve
sociale vergelijkingsinformatie uit studie 1. Dat wil zeggen, patienten met
verschillende kenmerken zullen die sociale vergelijkingsinformatie krijgen
(coping, emoties of de combinatie van coping en emoties) die voor hen in studie
1 het meest effectief is gebleken. Deze conditie omvat dus de meest effectieve
informatie overgebracht door de patient als bron. Condities 2, 3 en 4 zullen
elk (sociale) vergelijkingsinformatie aanbieden met als bron een psycholoog die
werkt op het gebied van de oncologie. In deze drie condities zal de psycholoog
vertellen over hoe patienten in het algemeen omgaan met kanker en zal zij
spreken, respectievelijk, over emoties, over coping of over de combinatie van
beiden. De kern van dit design ligt dus in het vergelijken van elk van deze
drie soorten informatie overgebracht door de psycholoog (condities 2, 3 en 4)
met de meest effectieve informatie overgebracht door de patient (conditie 1).

De informatie in de te toetsen interventies bestaat uit het persoonlijke verhaal van een medepatiënt die verteld over het omgaan met kanker of uit de informatie over hoe patienten in het algemeen omgaan met kanker, verteld door een gespecialiseerd psycholoog. De informatie zal op geluidsdrager CD-Rom aan de proefpersonen worden toegezonden. De duur van de opname zal maximaal 20 minuten zijn en proefpersonnen zal gevraagd worden het verhaal in ieder geval een maal goed te beluisteren.

Lichamelijk zal de proefpersoon niet belast worden. Psychologisch zal de
belasting ook laag zijn; van een dergelijke soort informatie is eerdere
aangetoond dat het de kwaliteit van leven ten goede kan komen.