De toepasbaarheid en reproduceerbaarheid van de longfunctiemeting met de MicroRint bij mensen met een verstandelijke beperking van 50 jaar en ouder.

Uit de praktijk is gebleken dat er veel longproblemen voorkomen bij mensen met
een verstandelijke beperking van 50 jaar en ouder. Er zijn echter geen cijfers
over de prevalentie bekend. Dit komt mede doordat de longfunctiemeting met de
spirometrie bij deze groep mensen meestal niet betrouwbaar kan worden
uitgevoerd.

Longfunctieverlies ten gevolge van Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)
is een van de gezondheidsproblemen waarvan het risico toeneemt met de leeftijd.
In de algemene bevolking doen de eerste symptomen zich meestal na het 40ste
jaar voor. Roken is de belangrijkste risicofactor. Andere risicofactoren zijn
onder andere allergische constitutie en genetische predispositie.

Uit een onderzoek in 1995 van Burtner et al. in de Verenigde Staten, onder 749
mensen met een verstandelijke beperking bleek dat 7% van hen rookte. Dit liep
op tot 20,5% van de mensen met een lichte verstandelijke beperking. Zij lopen
dus een verhoogd risico op het krijgen van COPD.
Tevens spelen er bij mensen met een verstandelijke beperking additionele
factoren een rol die vaker tot longproblemen leiden dan in de normale populatie
en daarmee op den duur een afname van de longfunctie.
Ten eerste komt bij deze populatie persisterend braken, regurgiteren of
rumineren veelvuldig voor. Bij ongeveer 25% van de mensen met een matige of
ernstige verstandelijke beperking is dit een actueel probleem. Hoe ernstiger de
verstandelijke beperking hoe vaker deze problemen voorkomen. Een van de
complicaties die hierbij kan optreden zijn recidiverende aspiratie pneumonieën
met atelectase vorming.
Ten tweede komt er vaker kyfoscoliose voor. Dit bevordert oesophageale
refluxklachten en vermindert de longfunctie.
Uiteraard kunnen ook mensen met een verstandelijke beperking astmatische
klachten hebben. Prevalentiegetallen in deze populatie ontbreken maar zijn
vermoedelijk vergelijkbaar met die in de algemene populatie, namelijk 13 per
1000 patiënten per jaar.

Zoals uit bovenstaande blijkt is om verschillende redenen longproblematiek een
mogelijk veel voorkomend probleem bij mensen met een verstandelijke beperking.
Met de toenemende vergrijzing zal er meer longproblematiek ontstaan, met name
COPD. Om hier goed op in te kunnen spelen is het van belang om te beschikken
over een methode waarmee de longfunctie op een betrouwbare wijze gemeten kan
worden. De gouden standaard, spirometrie, is echter voor deze doelgroep over
het algemeen geen optie in verband met de slechte mond-long coördinatie en de
matige coöperatie.
Daarom willen wij de toepasbaarheid en de reproduceerbaarheid van de
longfunctiemeting met MicroRint onderzoeken bij mensen met een verstandelijke
beperking van 50 jaar en ouder.

De toepasbaarheid en reproduceerbaarheid van de longfunctiemeting met de
MicroRint onderzoeken bij mensen met een verstandelijke beperking van 50 jaar
en ouder

Het onderzoek wordt verricht op twee meetdagen. Voor de bepaling van de
reproduceerbaarheid op korte termijn worden er bij de cliënt op de eerste
meetdag drie metingen verricht. Iedere meting bestaat uit maximaal 15 geslaagde
interrupties. Tussen elke meting zal ongeveer 15 minuten zitten. Voor de
reproduceerbaarheid op lange termijn wordt na 1-2 weken nog éénmaal een
identieke meting gedaan. Indien een client inhalatiemedicatie voor zijn longen
gebruikt dient de tijdsperioden tussen het gebruik van deze medicatie en de
meting op de eerste meetdag hetzelfde te zijn als op de tweede meetdag.

De metingen worden zoveel mogelijk uitgevoerd op de leefgroep op een moment dat
er geen andere activiteiten gepland staan. Het onderzoek wordt uitgevoerd door
één van de onderzoekers en zal begeleid worden door een vertrouwde begeleider
of begeleidster van de cliënt. Mocht een cliënt luchtwegverwijdende medicatie
gebruiken dan hoeft deze niet gestaakt te worden. Wel zal de tijd tussen het
gebruik van de luchtwegverwijdende medicatie en de meting op de eerste en de
tweede meetdag hetzelfde moeten zijn. Dit om een betrouwbare uitspraak te
kunnen doen over de reproduceerbaarheid.
Voordat het onderzoek wordt gestart zal zoveel mogelijk op het niveau van de
cliënt uitgelegd worden wat de bedoeling is. De cliënt kan het apparaat
vasthouden en wennen aan het geluid dat het sluiten van de klep voortbrengt.
De meting zal zoveel mogelijk rechtopzittend in een stoel worden uitgevoerd in
een rustige ruimte. Vervolgens worden de wangen van de cliënt ondersteund door
de begeleider van de cliënt en plaatst de onderzoeker het mond-neuskapje over
mond en neus. De cliënt ademt rustig door het kapje. Het apparaat sluit met
willekeurige intervallen de luchtwegen af gedurende 100ms.

Indien een uitgevoerde interruptie afwijkt volgens door de fabrikant
ingebrachte softwarematige specificaties, wordt deze automatisch verworpen door
het apparaat en wordt voor elke verworpen interruptie één interruptie extra
uitgevoerd. In totaal worden steeds maximaal 15 geslaagde interrupties per
meting uitgevoerd. Van elke meting wordt genoteerd hoeveel mensen aanwezig
waren, hoe lang het onderzoekt duurde, wat de houding van de cliënt was, of de
cliënt beweeglijk was, of hij geluiden maakte en hoe de ademhaling was tijdens
de meting. Een voorbeeld van deze notitielijst staat in appendix 2 vanhet
protocol. Op basis hiervan wordt een subjectieve beoordeling gegeven van het
verloop van de meting (goed of acceptabel). Wanneer de cliënt op enigerlei
moment zichtbaar last heeft van de meting of het kapje, wordt de meting
tijdelijk onderbroken en weer hervat wanneer cliënt dit aangeeft of zich weer
op zijn of haar gemak voelt. Wanneer de onderzoeker of begeleider het idee
heeft dat de meting te belastend is of dit door de cliënt wordt aangegeven, zal
de meting direct gestopt worden en wordt er bij deze cliënt geen nieuwe poging
meer ondernomen.

Dit onderzoek heeft een minimale belasting voor de proefpersonen. Tijdens de
metingen krijgen ze een mond-neus kapje voor. De proefpersonen zitten op een
stoel en kunnen normaal en rustig ademhalen. tijdens de metingen is er een
vertrouwd en bekend persoon aanwezig zodat er goed ingeschat kan worden of en
wanneer de meting te belastend zou kunnen zijn. de meting wordt dan gestaakt en
indien mogelijk na enkele minuten herstart. Indien dat niet mogelijk is wordt
de meting afgebroken.
Aan de meting zijn geen risico's voor de proefpersonen verbonden.