Europese databank van [123I]FP-CIT (DaTSCAN) SPECT scans bij gezonde vrijwilligers (ENC-DAT)

Met behulp van het geregistreerde radioligand [123I]FP-CIT (DaTSCAN) SPECT is
het thans mogelijk om bij de mens degeneratie van dopaminerge neuronen in vivo
aan te tonen of uit te sluiten. FP-CIT SPECT wordt sinds een aantal jaar
routinematig toegepast en kan differentiëren tussen ziektebeelden gekenmerkt
door dopaminerge degeneratie (bijvoorbeeld ziekte van Parkinson; ZvP) versus
ziektebeelden die weliswaar gepaard kunnen gaan met klachten die kunnen lijken
op de ZvP, maar niet gekenmerkt worden door degeneratie (bijvoorbeeld
essentiële tremor). Recent is de techniek ook geregistreerd om dementie met
Lewy lichaampjes te differentiëren van de ziekte Alzheimer.
In de klinische praktijk worden FP-CIT SPECT scans meestal visueel beoordeeld.
Echter, een aantal studies heeft aangetoond dat een kwantitatieve benadering
nauwkeuriger is. Bij een kwantitatieve benadering is het essentieel om over een
bestand van controlewaarden te beschikken. Idealiter worden deze verkregen door
data te verzamelen in een grote groep gezonde vrijwilligers. Echter voor de
meeste afdelingen die FP-CIT SPECT routinematig gebruiken, is het niet reëel om
op eigen initiatief een groot bestand van zulke controledata snel op te bouwen.
Dit is onderkend door de European Association for Nuclear Medicine (EANM).
Recent heeft de neuroimaging commissie van de EANM dan ook het initiatief
genomen een gezamenlijk controlebestand op te bouwen door middel van een
samenwerking van een 15-tal Europese instituten (waaronder het AMC). Het
uiteindelijke doel van deze samenwerking is om te zijner tijd het totale
controlebestand (175 controles) ter beschikking te stellen aan afdelingen die
FP-CIT SPECT routinematig gebruiken. Het grote voordeel van deze benadering is
dat, omdat een groot aantal instituten zal deelnemen (15 in totaal) aan dit
initiatief, er per instituut maar een beperkt aantal gezonde vrijwilligers
gescand hoeven te worden om binnen afzienbare tijd een goed gedocumenteerd en
groot controle bestand op te bouwen.
Het uiteindelijke doel is de opbouw van een groot, en goed gedocumenteerd,
bestand van controle FP-CIT data verkregen in gezonde vrijwilligers (n=175).
Hiertoe zal in een groot aantal Europese instituten, waaronder ook het AMC, bij
minimaal 10 en maximaal 15 vrijwilligers FP-CIT eenmalig toegediend worden en 2
hersen SPECT hersenscans (per deelnemer) vervaardigd worden.

Het uiteindelijke doel is de opbouw van een groot, en goed gedocumenteerd,
bestand van controle FP-CIT data verkregen in gezonde vrijwilligers (n=175).
Hiertoe zal in een groot aantal Europese instituten, waaronder ook het AMC, bij
minimaal 10 en maximaal 15 vrijwilligers (per centrum) eenmalig FP-CIT
toegediend worden en 2 hersen SPECT scans per deelnemer vervaardigd worden.

In een groot aantal Europese instituten (15 in totaal), waaronder ook het AMC,
zal bij minimaal 10 en maximaal 15 vrijwilligers (per centrum) eenmalig
[123I]FP-CIT worden toegediend en 2 SPECT hersenscans (per deelnemer)
vervaardigd worden.

De belasting voor de deelnemer aan het onderzoek bestaat uit het ondergaan van:
twee [123I]FP-CIT SPECT scans (na eenmalige injectie radiofarmacon), één
standaard MRI onderzoek, éénmaal een neurologisch en neuropsychiatrisch
onderzoek, éénmaal inleveren urine-portie om drugsgebruik uit te sluiten. Bij
vrouwen die niet tenminste 1 jaar postmenopausaal zijn, wordt voorafgaande van
de SPECT een zwangerschaptest uitgevoerd.
De risico*s voor de deelnemers zijn: de stralenbelasting (valt binnen de WHO
criteria voor humaan onderzoek).