Determinanten van intra-individuele variaties in glucoregulatie in diabetes mellitus type 1

Intensieve behandeling met insuline in combinatie met regelmatige zelfcontrole
van de bloedsuikerspiegels kunnen de glucose stofwisseling bij patiënten met
DM1 niet helemaal normaliseren. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de verhoogde HbA1c
waarden, die ook bestaan bij goed ingestelde diabetes patiënten in vergelijking
met gezonde personen. De glucose stofwisseling varieert van dag tot dag bij
dezelfde persoon. Bij gezonde personen zijn deze variaties nauwelijks merkbaar
doordat zij kunnen compenseren met de afgifte van hun eigen insuline. Bij
patiënten met DM1 is door het ontbreken van de interne regulatie van de
insuline afgifte deze compensatie grotendeels afwezig.

Wij denken dat leefstijl factoren mede verantwoordelijk zijn voor de variaties
in bloedsuikerspiegels bij patiënten met DM1 en willen daarom onderzoek doen
naar deze variaties binnen een persoon met DM1 en in vergelijking met een
gezonde persoon.

Uit recent onderzoek is gebleken dat de slaap duur en kwaliteit een belangrijke
rol speelt in de normale glucose stofwisseling. De slaap bij de mens bestaat
uit verschillende stadia; rapid-eye-movement (REM) slaap en stadium 1 t/m 4 van
non-REM slaap. De non-REM slaap lijkt met name van belang voor veranderingen in
de glucose stofwisseling.
Tegenwoordig slaapt men gemiddeld 1 tot 2 uur korter dan voorheen en het komt
regelmatig voor dat mensen in een ander ritme komen door het reizen door
tijdzones of het werken in rotatiediensten. Wij denken dat wisselingen in
slaapduur en/of slaap kwaliteit een belangrijke rol spelen in de variaties in
de glucose stofwisseling van gezonde vrijwilligers en patiënten met DM1 en mede
verantwoordelijk zijn voor de opvallende variaties in bloedsuikerspiegels. Als
slaap duur inderdaad een belangrijke leefstijlfactor zou zijn, heeft dit
consequenties voor de begeleiding en leefstijladviezen bij patiënten met DM1.

Doel van het onderzoek

(1) Het bestuderen van variaties in de glucose stofwisseling binnen een
individu bij patiënten met DM1 en gezonde vrijwilligers.
(2) Het bestuderen van het effect van een verkorte slaapduur op de
glucosestofwisseling bij patiënten met DM1 en gezonde vrijwilligers.

prospectieve interventiestudie

normale vs korte slaap ( 9 uur en 45 min vs 5 uur)

Belasting:
3 maal slapen in onderzoekscentrum, waarvan 2 nachten met normale slaap en 1
nacht met korte slaap. De personen zullen hiervan geen gezondheidsrisico
ondervinden. Vervolgens zullen ze respectievelijk een halve dag en 2 hele dagen
in het ziekenhuis zijn voor de onderzoeken. Tijdens de onderzoeksdagen ligt de
persoon op bed en wordt er bloed afgenomen via een infuus. In het totaal wordt
er over een studieperiode van 10 weken 501 ml bloedafgenomen.
basaal experiment: infusie van gelabeld glucose. Gelabeld betekent dat de kern
van een waterstofdeeltje is verzwaard met een extra neutron. Dit gelabelde
product is niet radioactief, van het toedienen van gelabeld glucose verwachten
we geen bijwerkingen.
hyperinsulineamische euglyceamische clamp: naast gelabeld glucose infusie van
insuline intraveneus, vanwege frequente controle van bloedglucosegehalte is het
optreden van een hypoglycaemie onwaarschijnlijk.