Het bepalen van genexpressie- en eiwitprofielen bij patiënten met slokdarmkanker

Voor het verbeteren van de behandeling van slokdarmkanker is vroege selectie
van patiënten met een slechte prognose (bijvoorbeeld vroege metastasering)
belangrijk om onnodige intensieve (locale) behandeling te voorkomen. Deze
patiënten moeten onderscheiden worden van die patiënten die in opzet curatief
behandeld kunnen worden, bij voorkeur aan de hand van individuele bepaling van
de beste behandeling.
Het voorspellen en vroeg herkennen van een respons op chemoradiatie is
waarschijnlijk gebaat bij meer kennis van de moleculaire biologie van het
slokdarmcarcinoom. Biologische markers zouden ingezet kunnen worden om
patiënten te identificeren die een verhoogde kans hebben op vroege
metastasering of bij wie een lage responskans op chemoradiatie verwacht kan
worden.

Genexpressieprofiel analyse
Met genexpressieprofiel analyse kunnen we het *genetisch profiel* van een tumor
bepalen. Dit profiel geeft aan welke genen actief zijn in een tumor, waaronder
de genen die betrokken zijn bij het gedrag van de tumor zoals de gevoeligheid
voor een behandeling en de capaciteit om uit te zaaien.
Het is aannemelijk dat een dergelijk genetisch profiel het beloop van de ziekte
kan voorspellen en daarmee ook richting zou kunnen geven aan de keuze van
behandeling voor de individuele patient.

Eiwit profiel analyse
Een andere manier om potentiële biomarkers voor respons op behandeling en voor
ziekteprogressie te identificeren in patiënten met slokdarmkanker is het
onderzoek naar eiwit profielen.
Als een specifieke eiwitprofiel gevonden wordt, zou die in de toekomst gebruikt
kunnen worden voor het individualiseren van de behandeling.

Tot op heden zijn beide methoden op zeer geringe schaal onderzocht bij
patiënten met slokdarmkanker. Beschikbare data suggereren dat biomarkers kunnen
helpen bij de selectie van patiënten voor een bepaalde vorm van behandeling.
Echter, het gaat in de desbetreffende studies voornamelijk om voorlopige
resultaten.

1) Het bepalen van een genexpressieprofiel dat geassocieerd is met vroege
metastasering bij patienten met slokdarmkanker zonder tekenen van metastasering
bij presentatie.

2) Het identificeren van een genexpressieprofiel dat patienten die goed
reageren op (neoadjuvante) chemoradiotherapie onderscheidt van patienten die
niet goed responderen.

3) Het bepalen van een specifiek eiwit profiel in bepaalde subgroepen van
patienten met slokdarmkanker (met/zonder vroege metastasering en responders
versus non-responders).

4) Het beantwoorden van de vraag welk eiwit profiel de mate van tumoractiviteit
weergeeft in patienten die behandeld worden vanwege slokdarmkanker

Inclusie criteria:
1) Patienten die zich presenteren in het NKI-AvL of LUMC voor de behandeling
van slokdarmkanker.
2) Een geplande gastroduodenoscopie (voor diagnostiek, plaatsen van
voedingssonde, dilatatie, etc) of endosonografie (voor stagering).
3) Geen aanwijzingen voor metastasen op afstand bij presentatie (met behulp van
endosonografie, CT-scan en PET)
4) Toestemming om bloed en/of weefsel af te laten nemen
5) Leeftijd van 18 jaar of ouder.

Exclusie criteria:
1) Elke omstandigheid die veilige weefselafname niet kan garanderen (bijv. het
gebruik van anticoagulantia).
2) Onvermogen of onbereidheid om mondeling en schriftelijk toestemming voor
bloed en/of weefselafname te geven.

Belasting van deelname:

- Extra biopten (6) tijdens geplande gastroduodenoscopie dan wel endosonografie
- Vijf keer bloedafname (gecombineerd met geplande bloedafnames tijdens
behandeling) op de volgende tijdstippen:
1. vòòr het start van uw behandeling,
2. tijdens uw (voor)behandeling,
3. aan het einde van uw (voor)behandeling, en als u geopereerd wordt,
4. op de dag na de operatie, en
5. tijdens het eerste poliklinische bezoek na uw ziekenhuisopname.)
- Vijf keer invullen van een gestandaardiseerde EORTC-vragenlijst.
- Studieduur 4 maanden (vanaf geplande gastroduodenoscopie/endosonografie
voorafgaande aan de start van de behandeling tot aan eerste poliklinische
controle na operatie