Bevordering van condoom gebruik van SOA polikliniek bezoekers: Het stimuleren van de formatie van Intentie Implementaties om de discrepantie tussen motivatie en actie te overwinnen.

Het aantal mensen dat een seksueel overdraagbare aandoening (soa) oploopt in
Nederland en andere welvarende landen is de laatste decennia gestegen. Nieuwe
gedragsinterventies zijn nodig om de verspreiding van SOA's tegen te gaan,
voornamelijk in zogenaamde hoog-risicogroepen, die bestaan uit mannen die seks
hebben met mannen (MSM), jongeren en migranten. Huidige interventie methodes
zijn effectief in het stimuleren van de motivatie voor-veiliger seksueel
gedrag, maar zijn in hun effect beperkt doordat het voornemen om condooms te
gebruiken vaak niet leidt tot daadwerkelijke actie.
Dit onderzoek test de effectiviteit van een korte interventie om de vertaling
van intentie naar gedrag te bevordert en een toevoeging te bieden aan de
counseling van de patiënten die voor een soa of hiv-test langskomen op de SOA
polikliniek.
De geëvalueerde interventie bestaat uit het stimuleren van de vorming van
implementatie intenties, een benadering die zeer effectief is gebleken in het
verkleinen van het gat tussen intenties en gedrag in verschillende
gezondheidsdomeinen, waaronder roken, diëten en bewegen, maar die nog niet
getest is in het domein van seksueel gezondheidsgedrag. Implementatie intenties
zijn specifieke plannen die de intenties om een bepaald gedrag uit te voeren
aanvullen, zoals het plan om vaker condooms te gebruiken, door te specificeren
wanneer en waar condooms gebruikt zullen worden. Als aangetoond kan worden dat
deze methode succesvol is in het bevorderen van condoomgebruik, zoals wordt
verwacht, zal dit een geschikt, innovatief en eenvoudig toepasbaar hulpmiddel
zijn voor medewerkers in de gezondheidszorg, die de huidig gedragsgerichte
preventie van SOA-poliklinieken kan versterken. Daarbij heeft de interventie de
potentie toegepast te worden door andere professionals in de HIV/SOA preventie,
buiten de spreekkamer.

Onderzoeken of een korte, door de patient zelf uit te voeren, interventie, die
de formatie van Implementatie Intenties stimuleert, het condoom gebruik van
zowel de laag- als hoogrisico patiënten op de SOA polikliniek bevordert en de
bekende discrepantie tussen intenties en gedrag met betrekking tot condoom
gebruik verkleint.

Het onderzoek is een gerandomiseerde gecontroleerde trial, met een 2
(hoogrisico vs laagrisico) x 2 (experimentele vs. controle conditie) ontwerp.

De interventie wordt door de participanten zelf uitgevoerd op een aangewezen stand-alone computer die gesitueerd is op een rustige locatie in de polikliniek. Nadat de aanwezige onderzoeksleider een adequate uitleg heeft gegeven en geïnformeerde toestemming is verkregen, beginnen de deelnemers aan het computerprogramma dat ontworpen is voor het onderzoek en de interventie. Eerst zal iedereen een aantal vragen krijgen die bedoeld zijn voor het inventariseren van de sociaaldemografische kenmerken, het seksuele (risicogedrag) gedrag, de houding ten opzichte van condoom gebruik en de intentie om condooms te gebruiken. De helft van de participanten wordt vervolgens willekeurig geplaatst in de experimentele groep, de andere helft in de controle groep. De participanten in de experimentele conditie krijgen een aantal vragen die hun leiden naar het vormen van Implementatie Intenties met betrekking tot condoomgebruik. Deze vragen zullen bepalen voor welke van de vier aan condoomgebruik gerelateerde gedragingen (het kopen van condoms, het dragen van condoms, het praten met de partners over het condooms en het gebruiken van condooms; Sheeran, Abraham & Orbell, 1999) ze tips krijgen en ze vervolgens een plan willen vormen dat hen kan helpen om daadwerkelijk condooms te gebruiken. Uiteindelijk zullen deze vragen leiden naar de formulering van een 'als-dan' plan, de vorm die karakteristiek is voor Implementatie Intenties (bijv. 'Als ik ik seks heb met een nieuwe partners, dan zal ik een gesprek aangaan over condoomgebruik, voordat we beginnen met vrijen'). De deelnemers zullen dit doen door het 'wat', 'waar', 'wanneer' en 'hoe' te specificeren van het gedragsaspact dat zij zelf willen veranderen (d.w.z. het kopen, bij zich dragen, bespreken of daadwerkelijk gebruiken van condooms). (Ze kunnen zelf kiezen welke van deze vier factoren ze gebruiken in hun plan). In de controle interventie wordt de participanten gevraagd te denken aan situaties waarin ze geneigd zijn onveilige seks te hebben.

Het onderzoek bestaat uit het beantwoorden van een aantal vragen dat middels
een computerprogramma wordt gesteld. De enige belasting die hiermee gepaard
gaat is de 30 minuten tijdsinvestering die benodigd is voor deelname. Deze
bestaat uit ongeveer 10 minuten voor het informeren van de participant, 15
minuten voor de interventie en 5 minuten voor de online follow-up vragenlijst.
Geen andere belasting of (gezondheids)risico's worden verwacht.