Effectonderzoek naar het integrale empowermentprogramma POWER voor allochtone jongeren

Allochtone jongeren lopen een verhoogt risico op marginalisatie en daarmee
samenhangend probleemgedrag. Een veelgebruikte methodiek om het risico op
marginalisatie en samenhangend probleemgedrag te verminderen is *empowerment*.
Onderzoek laat zien dat empowerment interventies effect kunnen hebben op de
sociale vaardigheden, het probleem gedrag en de attituden van jongeren. Hoewel
deze resultaten veelbelovend zijn, is er nog onvoldoende kennis om al te
spreken van een bewezen effectieve methodiek.

In Nederland is het integrale empowermentprogramma POWER ontwikkeld aan de hand
van een analyse van buitenlandse empowermentprogramma*s en
ontwikkelingspsychologische theorieën over de preventie van marginalisering.
POWER is gericht op allochtone jongeren (12 -18 jaar) die dreigen te
marginaliseren, hun ouders en hun leefomgeving en heeft als doel het
verminderen van probleemgedrag, het verbeteren van copingvaardigheden en
controlebeleving en toename van maatschappelijk georiënteerde activiteiten
zoals scholing, werk of vrijwilligerswerk. Op dit moment heeft POWER de status
van veelbelovende interventie.

In dit project zal de effectiviteit van POWER door middel van een RCT worden
onderzocht. De effecten van POWER zullen worden vergeleken met een wachtlijst
controle groep. Bij de experimentele groep zal bovendien een follow-up meting
na een half jaar worden afgenomen om na te gaan of eventuele effecten behouden
blijven. Als uitkomstmaten worden meegenomen: probleemgedrag,
copingvaardigheden, locus-of-control, en deelname aan maatschappelijk
georiënteerde activiteiten zoals school en werk. Na afloop van het project
zullen nieuwe inzichten in de materialen van POWER worden verwerkt.

De doelstelling van het project is nagaan of het empowermentprogramma POWER het
risico op marginalisatie van allochtone jongeren (met een verhoogd risico)
verminderd.

Hiervoor zullen de volgende onderzoeksvragen worden beantwoord.
(1) Is het empowermentprogramma POWER effectief in termen van
(-) afname van probleemgedrag (Strenght and Difficulties Questionnaire)
(-) verbetering in copingvaardigheden (Utrechtse Coping Lijst - Adolescenten)
(-) verbetering in ervaren controle (mastery)
(-) toename van maatschappelijk georiënteerde activiteiten (scholing, werk of
vrijwilligerswerk)
(2) Blijven deze effecten een half jaar later behouden?

HYPOTHESEN zijn daarbij dat de interventie superieur is aan de *wachtlijst*
vergelijkingsgroep in termen van de klinische uitkomsten (vermindering van
probleemgedrag, toename van copingvaardigheden, ervaren controle en
maatschappelijk georiënteerde activiteiten). De toetsing van de hypothesen zal
eenzijdig gebeuren, omdat de hypothesen directioneel van aard zijn. Een
eenzijdige toets vergt verder een kleinere steekproef zodat ook minder
proefpersonen voor het onderzoek nodig zijn. Het laatste is vanuit
medisch-ethisch en financieel perspectief te prefereren.

DESIGN
Het onderzoeksdesign is een randomized controlled trial (RCT) waarbij twee
parallelle groepen met elkaar worden vergeleken: de experimentele groep en een
wachtlijst controlegroep. Toewijzing aan een van beide onderzoekcondities
gebeurt door middel van clusterrandomisatie.

CONDITIES: DE INTERVENTIE
POWER is een integraal empowermentprogramma voor allochtone jongeren (12-18
jaar) die het risico lopen om te marginaliseren of probleemgedrag te vertonen.
Het programma bestaat uit vier onderdelen die allen moeten worden uitgevoerd:
een jongerencursus, een oudercursus, inbedding in de gemeenschap (community
benadering) en een nazorgtraject.

DE CONTROLE CONDITIE
De controlegroep bestaat uit een groep vergelijkbare jongeren die op de
wachtlijst staan voor POWER. De wachtlijst controlegroep wordt tegelijkertijd
met de experimentele groep geworven en start met de interventie als de
experimentele groep klaar is. Door middel van loting wordt bepaald welke groep
direct met de interventie kan beginnen en welke groep op de wachtlijst wordt
geplaatst. In de periode dat de jongeren op de wachtlijst staan worden
sportactiviteiten aangeboden, om de groep gemotiveerd te houden en te voorkomen
dat zij niet langer aan het onderzoek willen deelnemen.

EINDTERMEN. De interventie is gericht op afname van probleemgedrag (primair),
de toename van copingvaardigheden, mastery en maatschappelijk georiënteerde
activiteiten (secundair).

MEETMOMENTEN.
Bij beide onderzoeksgroepen zijn drie meetmomenten:
1. De 0-meting wordt uitgevoerd voorafgaand aan de eerste module van de
experimentele groep; afname van 0-meting bij de wachtlijst controle groep vindt
tegelijkertijd plaats.
2. De 1-meting vindt na drie maanden plaats, dit is direct na afloop van de
interventie bij de experimentele groep. Na afloop van deze meting krijgt de
wachtlijst controlegroep de interventie aangeboden.
3. De 2-meting wordt bij de experimentele groep een half jaar na afloop van de
interventie uitgevoerd. Bij de wachtlijst controle groep wordt de laatste
meting direct na afloop van interventie afgenomen, dus na ongeveer drie
maanden. Informatie uit de laatste meting dient alleen om na te gaan of de
effecten van de interventie behouden blijven bij de experimentele groep.

BELASTING VOORTVLOEIEND UIT HET ONDERZOEK Proefpersonen vullen voor het
onderzoek vragenlijsten in op drie meetmomenten, voorafgaand aan de interventie
of plaatsing op de wachtlijst (t0), na drie maanden (t1) en na zes of negen
maanden (t2), afhankelijk van de onderzoeksconditie. Het invullen van de
vragenlijsten op de drie meetmomenten zal ongeveer 30 minuten per meetmoment
kosten. De deelnemers worden geholpen met het beantwoorden van de vragen door
een interviewer van het Trimbos-instituut.

AANVULLENDE TAXATIE VAN RISICO*S: Wij verwachten voor de proefpersonen geen
risico's. Immers:
(-) Proefpersonen melden zich uit eigen beweging aan voor de interventie en het
bijbehorende onderzoek.
(-) De interventie betreft een cursus en geen therapie.
(-) De interventie richt zich op allochtone jongeren met een verhoogd risico op
marginalisatie of probleemgedrag. Jongeren met ernstige psychische problemen
worden uitgesloten van deelname. Mocht tijdens de interventie blijken dat een
jongere toch last heeft van ernstiger problematiek, dan kan deze jongere worden
doorverwezen (er wordt in het project samengewerkt tussen verschillende
hulporganisaties).