Variatie in markers van cholesterol absorptie bij mensen met een licht verhoogd cholesterolgehalte

De mate van cholesterolabsorptie in de darm varieert enorm binnen de algehele
bevolking. Eerdere studies suggereren dat een indeling kan worden gemaakt
tussen mensen met een hoge en een lage absorptie, zogenaamde hoge en lage
absorbers. In veel studies zijn concentraties van plantensterolen in bloed
gebruikt als maat voor cholesterolabsorptie. De hoge absorbers zouden een
verhoogd cholesterolgehalte hebben vanwege hoge cholesterol absorptie, terwijl
de lage absorbers een verhoogd cholesterolgehalte hebben op basis van hoge
cholesterol synthese. Daarnaast wordt verondersteld dat hoge absorbers niet of
nauwelijks baat hebben bij behandeling met statines alleen. Daarom zouden de
hoge absorbers beter behandeld kunnen worden door toevoeging van een
cholesterol absorptie remmer.

Dit onderschrijft de noodzaak de hoge absorbers te kunnen identificeren om ze
vervolgens adequaat te kunnen behandelen. Hiervoor zijn in de dagelijkse
praktijk eenvoudige markers nodig. Echter, of hoge en lage absorbers inderdaad
vooraf geidentificeerd kunnen worden op basis van hun
plantensterolconcentraties is nooit onderzocht door middel van meting van de
daadwerkelijke cholesterol absorptie. De geldigheid van deze markers staat dan
ook ter discussie.

In een toekomstige studie zullen we de daadwerkelijke cholesterol absorptie
meten bij mensen met milde hypercholesterolemie, die vooraf zijn ingedeeld als
hoge en lage absorber op basis van hun plasma plantensterolconcentraties.
Hiertoe zullen we eerst de plantensterolconcentraties in een relatief grote
populatie meten. Dit zal gedaan worden in de huidige studie. Hiermee kunnen we
de spreiding in plantensterolwaarden in mensen met milde hypercholesterolemie
onderzoeken en vergelijken met de spreiding zoals in de literatuur beschreven.
Bovendien zullen we onderzoeken of de gevonden verschillen verklaard kunnen
worden door verschillen in genen die coderen voor eiwitten die betrokken zijn
bij cholesterol homeostase. Voorbeelden zijn het Niemann Pick C1L1 (NPC1L1)
eiwit en de ATP-binding cassette (ABC) G5 en G8 halftransporters.

Onderzoeken wat de variatie is in non-cholesterol sterol waarden (ook wel
plantensterolconcentraties) in een relatief grote populatie van mensen met
lichte hypercholesterolemie en selecteren van de deelnemers voor de
bovengenoemde vervolgstudies. Ten tweede willen we kijken of de gevonden
verschillen verklaard kunnen worden door variatie in genen die coderen voor
eiwitten die betrokken zijn bij cholesterol homeostase.

Dit is een cross-sectionele eenmalige screening. Dit screeningsonderzoek
bestaat uit een medische anamnese, lichamelijk onderzoek, bloedafname voor
bepaling van lipidenprofiel en plantensterolconcentraties. Ook zal, indien de
deelnemer hier toestemming voor geeft, bloed worden afgenomen voor
DNA-diagnostiek.

Er is nauwelijks sprake van risico's in deze studie. Er wordt eenmalig
venapunctie verricht waarbij maximaal 50ml bloed wordt afgenomen. Als
proefpersonen al cholesterolverlagende medicatie gebruiken wordt hen gevraagd
deze gedurende 6 weken te staken. Deze mensen ondergaan tweemaal een
venapunctie. Ook van het gedurende 6 weken staken van een cholesterolverlager
worden geen nadelige effecten verwacht.