Het effect van iv en oraal contrast op de SUV-bepaling bij 18F-FDG PET-CT

Bij de toepassing van het radiofarmacon 18F-Fluorodeoxyglucose (FDG) voor
moleculaire beeldvorming met positron emissie tomografie (PET), wordt het
signaal afkomstig van FDG in verschillende mate door de organen verzwakt. Voor
deze verzwakking in weefsel (attenuatie) wordt gecorrigeerd middels een
attenuatiemap verkregen van de transmissiebeelden van een externe
stralingsbron. In de huidige generaties PET-scanners wordt voor deze
transmissiebeelden een CT bron gebruikt. Door de fysieke koppeling van een CT
aan de PET kan behalve voor attenuatiecorrectie de CT ook ingezet worden voor
state-of*the-art CT diagnistiek en, indien geindiceerd, met gebruik van
rontgencontrast.
Sinds de introductie van de PET-CT wordt er in het AMC gestreefd naar een zo
efficient mogelijke toepassing van de gecombineerde PET-CT techniek. Dat wil
zeggen dat er bij patienten die zowel in aanmerking komen voor een
PET-onderzoek als voor een CT onderzoek deze onderzoeken met de geintegreerde
PET-CT worden uitgevoerd, waarbij de CT beelden zowel voor diagnostiek als voor
attenuatiecorrectie worden gebruikt. Dit leidt tot een besparing van tijd (1 vs
2 onderzoeken) en stralenbelasting (geen separate CT-transmissiescan voor
attenuatiecorrectie).
Intraveneus en/of oraal contrast heeft sterkere verzwakking van rontgenstraling
(hogere Houndfield Units), dan in werkelijkheid voor de annihilatiefotonen van
FDG plaats vindt, hetgeen leidt tot overcorrectie van de verzwakking van de PET
beelden. Het belang van een betrouwbare bepaling van de standard uptake value
(SUV) wordt zowel in het wetenschappelijk onderzoek als in de klinische
praktijk steeds groter. Zolang de invloed van de toepassing van contrast op de
SUV nog niet eenduidig bepaald is, is de toepassing van de SUV bij gebruik van
rontgencontrast niet mogelijk. Hiermee vervalt een belangrijke mogelijkheid om
een hoge mate van efficientie te bereiken bij patienten die zowel PET als CT
onderzoek moeten ondergaan.

Het doel van het voorliggende onderzoek is het bestuderen van de invloed van
intraveneus en oraal contrast op de berekening van SUV. De resultaten zullen en
belangrijke bijdrage aan adequate kwantificatie van 18F-FDG-uptake onder
verschillende klinische omstandigheden en het efficient kunnen toepassen van
gecombineerd PET-CT onderzoek.

Patientenselectie
Opeenvolgende patiënten die doorverwezen worden voor een PET-CT in het kader
van de diagnostiek of follow-up van een maligniteit zullen worden geincludeerd,
voornamelijk patiënten met longcarcinoom of maligne lymfoom. Bij deze
patiëntengroep is het al bekend dat er hetzij laesies in de thorax aanwezig
zijn, hetzij laesies in het abdomen of een combinatie van beide. Het
scanprotocol wordt op basis van de klinische vraagstelling bepaald (standaard
klinische praktijk).
Uitvoering
Bij studiepatiënten wordt er eerst geen oraal of i.v. contrast voor de PET-CT
gegeven. Er wordt standaard gescand (low dose of normal dose CT protocol,
afhankelijk van de indicatie, verdeling per scandag meestal 50-50%). Daarna
krijgen patiënten oraal contrast te drinken en +/- 15 min later wordt een 2de
scan gemaakt met tevens i.v. contrast en low of normal dose CT * afhankelijk
van het eerste scanprotocol. Het opnieuw injecteren van FDG is niet nodig.

De extra straling van het tweede CT-onderzoek ontvangt ligt in de orde van
grootte van 2-5 keer de jaarlijkse "kosmische- of zonnestraling" die iedere
Nederlander ontvangt. Er zijn hierbij geen gezondheidsrisico*s bekend.