Tailored cognitief gedragstherapeutische behandeling via E-health bij patiënten met reumatoïde artritis

Uit onderzoek is bekend dat een deel van de patiënten met chronische
lichamelijke aandoeningen, zoals reumatoïde artritis risico lopen op lange
termijn disfunctioneren op lichamelijk en emotioneel gebied (Evers et al.,
2001, 2002, 2003a/b, 2005). Er werd aangetoond dat door middel van screening
met gestandaardiseerde vragenlijsten deze risicogroepen in een vroeg stadium
kunnen worden geïdentificeerd. Een op maat afgestemde cognitief
gedragstherapeutische interventie bleek tevens effectief te zijn voor het
verbeteren van het lichamelijke en emotioneel functioneren van deze patiënten
(Evers et al., 2002, 2003). Een mogelijkheid voor de regionale en landelijke
implementatie van medisch-psychologische zorg voor deze risicopatiënten biedt
E-health. Hierbij wordt een medisch-psychologische screening en
geprotocolleerde behandeling op maat op maat aangeboden via internet. Op grond
van eerdere onderzoeksgegevens is te verwachten dat circa 30% van de patiënten
een psychologisch risicoprofiel heeft en in aanmerking komt voor aanvullende
medisch-psychologische zorg via E-health (Evers et al., 2002, 2003).

Er is inmiddels ruimschoots wetenschappelijk onderbouwing dat psychologische
interventies met
cognitieve gedragstherapie middels E-health voor geprotocolleerde behandelingen
even effectief zijn als psychologische interventies met face-to-face contact,
bijvoorbeeld op het gebied van angst,
depressie of verwerkingproblematiek (zie bijv. Berstrom et al., 2003;
Christensen et al., 2004, Lange et al., 2003). De zorgvraag van patiënten voor
E-health en de toepasbaarheid van psychologische E-health programma*s werd
incidenteel ook onderzocht bij patiënten met chronische lichamelijke
aandoeningen, zoals chronische pijn en bewegingsbeperkingen (Buhrman et al,
2004; Devineni et al., 2005; Hoppe et al., 2003; van Lankveld et al., 2006).
Aangezien de belangrijkste werkende mechanismen in deze vormen van cognitieve
gedragstherapieën overeenstemmen met die bij de chronische lichamelijke
aandoening van reumatoïde artritis, kan verondersteld worden dat E-health ook
bij deze groep patiënten effectief is. Er is reeds een pilot studie uitgevoerd
naar de uitvoerbaarheid van deze behandeling bij patiënten met reumatoïde
artritis met CMO registratienummer NL21785.091.08.

Het doel van het huidige onderzoeksproject is in een gerandomiseerde,
gecontroleerde studie medisch-psychologische screening en behandeling op maat
van tailored cognitieve gedragstherapie via E-health (internet) te evalueren op
(kosten)effectiviteit bij patiënten met RA en een psychologisch risicoprofiel
Deze zorg zal worden vergeleken met de reguliere zorg (zorg zonder face-to-face
of E-health cognitieve gedragstherapie).

Informeren
Ca 600 patiënten krijgen een brief met informatie over het onderzoek

Screening: invullen vragenlijsten
Wanneer patiënten bereid zijn tot deelname, krijgen ze per post informatie over
het vragenlijstonderzoek met een link naar het vragenlijstenonderzoek.
Patiënten kunnen thuis achter hun PC de vragenlijsten invullen en versturen. De
vragenlijsten worden per patiënt beoordeeld op de aanwezigheid voor een risico
profiel voor lange termijn disfunctioneren op lichamelijk en emotioneel gebied.
Patiënten worden per post geïnformeerd over uitslag van het
vragenlijstonderzoek. Patiënten die bij de screening mogelijk in aanmerking
voor de interventie krijgen (30%) verdere informatie over de behandeling met
cognitieve gedragstherapie met een aanmeldingsformulier.

Vervolgonderzoek: E-Health behandeling
Iedere patiënt met een risicoprofiel die aangeeft te willen deelnemen wordt
vervolgens gerandomiseerd naar de interventie- of de controlegroep (n=65
behandelgroep en n=65 controlegroep). Patiënten die in de behandelgroep zijn
geplaatst, krijgen gedurende 6 maanden cognitieve gedragstherapie aangeboden
via internet. Op 6 tijdstippen vullen patiënten uit zowel de interventie- als
de controlegroep gestandaardiseerde vragenlijsten in via internet.

Het betreft een op cognitief gedragstherapie gebaseerde interventie via internet. De interventie duurt 10 sessies en bestaat uit twee van de vijf mogelijke behandelmodules, afgestemd op het risicoprofiel van de patiënt. Er zijn de volgende modules: omgaan met pijn/bewegingsbeperkingen, jeuk, vermoeidheid, sociale relaties en stemmingsproblemen. De therapeut geeft minimaal één keer per week feedback aan de patiënt over de opdrachten. Dit gebeurt via een berichtenbox. De therapeuten zijn getraind in het uitvoeren van het cognitief gedragstherapeutische protocol.

Voor de betrokken patiënten zijn er geen risico's verbonden aan het onderzoek.
Er wordt enkel de nodige tijdsinvestering gevraagd.