Geuren die angst uitlokken: een leermodel voor Meervoudige Chemische Overgevoeligheid

Bepaalde symptomen die kenmerkend zijn voor Meervoudige Chemische
Overgevoeligheid (MCO) zoals hoofdpijn, duizeligheid en hartkloppingen zijn
mogelijk het gevolg van het aanleren van een angstreactie door middel van
klassieke conditionering. In klassiek conditioneren wordt een neutrale stimulus
gekoppeld aan een ongeconditioneerde stimulus (US) die angst oproept. De
neutrale stimulus kan daardoor ook angst oproepen als zijnde een
geconditioneerde stimulus (CS). In MCS patiënten kan de mentale representatie
van een beangstigende confrontatie (US) met een geur worden opgeroepen bij het
opnieuw ruiken van deze geur, hetgeen angst veroorzaakt als een aangeleerde
response (geconditioneerde response; CR). Fysiologische veranderingen ten
gevolge van angst kunnen vervolgens verscheidende symptomen initiëren die
typisch zijn voor MCS.

Deze studie zal nagaan of geuren geconditioneerd kunnen worden aan angstige
gebeurtenissen en daardoor zelf angst kunnen oproepen. Conditionering van angst
zal worden getest met twee geuren; een prettige geur en een onprettige geur. De
vraagstellingen luiden: 1) kan geur worden geconditioneerd aan angst, en
daardoor zelf angst oproepen, en 2) kunnen onprettige geuren beter aan angst
worden geconditioneerd dan prettige geuren?

In deze experimentele studie zal gebruik worden gemaakt van het differentiaal
conditioneringsparadigma. Dit houdt in dat zowel de target geur (CS+) als de
controle geur (CS-) worden gepresenteerd, waarbij enkel de target geur wordt
gevolgd door een milde electrische prikkel (US). Via randomisatie zal voor de
helft van de participanten de prettige geur als target geur fungeren en de
onprettige geur als controle geur. De andere helft zal de onprettige geur als
target geur gepresenteerd krijgen, en de prettige geur als controle geur. In
een habituatiefase worden baseline metingen onderzocht. In de acquisitiefase
die hierop volgt zal enkel de CS+ gevolgd worden door een electrische prikkel,
maar niet de CS-. Ten slotte zullen in een testfase de fysiologische reacties
op zowel de CS+ als de CS-, hier geen van alle gevolgd door een electrische
prikkel, worden onderzocht. Hierbij verwachten we verhoogde angstreacties na
aanbieding van de CS+, maar niet na aanbieding van de CS-.

De hoofdzakelijke belasting van de proefpersonen betreft het zestal
aanbiedingen van de milde electrische prikkel. Deze laten de proefpersonen
schrikken. Echter, de intensiteit van de prikkels zullen samen met de
proefpersonen worden afgesteld via een zogeheten *work-up procedure* waarbij de
prikkels een intensiteit bereiken dat duidelijk oncomfortabel maar niet
pijnlijk is.

Daarnaast zal er een spanning van 0,5 volt worden gehandhaafd tussen de
huidgeleidings-electrodes. Het risico om aan kortsluiting te worden
blootgesteld is echt minimaal, aangezien er een patiëntveilige situatie zal
worden gecreëerd. Het totale tijdbestek zal tussen de 60 en 90 minuten beslaan.
Dit onderzoek zal echter inzicht bieden in de rol die geur speelt als uitlokker
voor angst en daaropvolgende symptomen in mensen; een onderwerp dat nog maar
weinig bestudeerd is.