Het bepalen van de feasibility en van een effectschatting voor de primaire uitkomstmaat van een cognitieve revalidatiebehandeling voor stoornissen in sociale cognitie na traumatisch hersenletsel
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Overige aandoening
- Structurele hersenaandoeningen
Synoniemen aandoening
Aandoening
traumatisch hersenletsel; stoornissen in sociale cognitie
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Een verbetering van sociale cognitievaardigheden op activiteitenniveau,
bestaande uit een significant verschil tussen voor- en nameting op de
totaalscore van de *The Awareness of Social Inference Test* (TASIT, McDonald,
S, Flanagan, S, Rollins, J & Kinch, J, 2003).
Secundaire uitkomstmaten
Vragen en observatielijsten gericht op sociaal functioneren in het dagelijks
leven (KATZ adjustmentscales,(KAS-R, Goran & Fabiano, 1993), Dysexecutive
Questionnaire (DEX, Wilson, e.a., 1996), NBAP, Nelson, 1998,, Quality of Life
after Brain Injury (QOLIBRI, Von Steinbuchel e.a., 2005). Tests voor sociale
cognitie (FEEST ( Young e.a., 2002), Cartoon Test (Happe e.a. 1999), Faux Pas
test (Stone e.a., 1998), Sustained Attention to response Task (SART, Robertson
e.a., 1997), Iowa Gambling Task (Bechara e.a., 1994), Emotional Empathy
Questionnaire (EEQ, Mehrabian & Epstein,1972)) en voor executief functioneren
(Behavioural Assessment of the Dysexecutive Syndrome (BADS, Wilson et al,
1996)), en een premorbide IQ schatting (NLV, Schmand e.a., 1992).
Achtergrond van het onderzoek
Bij patienten met Traumatisch Hersenletsel (THL) kunnen er door schade aan
orbitofrontale/ventromediale prefrontale hersencircuits stoornissen in sociale
cognitie ontstaan. Sociale cognitie betreft het vermogen om sociale informatie
(bijvoorbeeld emotionele gezichtsexpressies) goed waar te nemen, deze
informatie te integreren met algemene kennis van sociale concepten en
conventies zodat het gedrag van anderen begrepen kan worden en aan de hand
hiervan het eigen gedrag goed af te stemmen op de sociale situatie. Stoornissen
in sociale cognitie manifesteren zich in de vorm van sociaal ongepast,
egocentrisch, ontremd of emotioneel vervlakt gedrag. Dergelijk gedrag heeft
ernstige consequenties voor het vermogen van patienten om adequaat te
functioneren in het dagelijks leven, d.w.z. sociale relaties met anderen te
onderhouden en zich te handhaven in werk en maatschappelijk leven. Er is veel
evidentie dat dergelijke stoornissen, meer dan cognitieve en lichamelijke
gevolgen van hersenletsel, negatief van invloed zijn op de het uiteindelijk
functioneren (de *outcome*) van patienten. Tot nu toe bestaat er voor deze
ontwrichtende problematiek geen evidence-based behandeling, die alle aspecten
van sociale cognitie aanpakt. Wel zijn er enkele studies waarin behandelingen
voor deelaspecten van sociale cognitie beschreven worden, maar het merendeel
hiervan betreft andere, veelal neuropsychiatrische, patientengroepen en zelden
zijn behandelingen geevalueerd in de vorm van een Randomized Controlled Trial
(RCT). Wij hebben een behandelprotocol ontworpen waarin alle drie aspecten van
gestoorde sociale cognitie (waarneming, begrip van en gedragregulatie in
sociale situaties) aan de orde komen, waarin succesvolle elementen uit
bestaande behandelvormen geintegreerd zijn en dat expliciet tot doel heeft
sociaal gedrag in het dagelijks leven te verbeteren.
Doel van het onderzoek
Het bepalen van de feasibility en van een effectschatting voor de primaire
uitkomstmaat van een cognitieve revalidatiebehandeling voor stoornissen in
sociale cognitie na traumatisch hersenletsel
Onderzoeksopzet
Een pilotstudie bij 8 THL patienten in een herhaalde metingen design (voor- en
nameting) naar het effect van een cognitieve revalidatiebehandeling voor
stoornissen in sociale cognitie na traumatisch hersenletsel.
Onderzoeksproduct en/of interventie
Cognitieve revalidatiebehandeling van stoornissen in sociale cognitie, gegeven door ervaren neuropsychologen, 2x per week, 20-24 sessies van 1 uur in totaal.
Inschatting van belasting en risico
De behandeling heeft geen nadelige gevolgen voor de betrokkenen en er zijn geen
risico's aan verbonden. De belasting is gering; deze is vooral mentaal, dat
wil zeggen, de training is tamelijk intensief en vergt voldoende motivatie van
de patienten, maar dit wordt zorgvuldig begeleid door de behandelend psycholoog
die hierin gespecialiseerd is.
Publiek
UMCG, Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Nederland
Wetenschappelijk
UMCG, Hanzeplein 1
9713 GZ Groningen
Nederland
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
1) afwijkende score op de Neuro Behavioural Affect Profile (NBAP, Nelson, 1998)
2) afwijkende score op de Facial Expression of Emotion Test (FEESt, Young, 2003) EN/OF orbitofrontale/mediofrontale schade aangetoond met MRI
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
neurodegeneratieve of psychiatrische aandoeningen, een gebrek aan ziekteinzicht blijkend uit verschilscore tussen premorbide en huidig functioneren van 0 op de NBAP self-rating versie, ernstige cognitieve comorbiditeit die interfereert met het vermogen behandeling te volgen (globale afasie, neglect, amnestisch syndroom).
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL25269.042.08 |