Effecten van een dagprogramma gericht op het verhogen van fysieke activiteit bij ouderen met een verstandelijke beperking

Het aantal oudere mensen met een verstandelijke beperking stijgt de komende
decennia, maar gezond ouder worden is voor deze groep mensen niet
vanzelfsprekend. De meeste oudere deelnemers zijn lichamelijk inactief. Dit
heeft negatieve gevolgen voor het zelfstandig kunnen uitvoeren van activiteiten
in het dagelijks leven en voor de gezondheid van deze populatie en daarmee op
hun kwaliteit van bestaan. Dit resulteert ook in een intensievere zorgvraag en
een grotere belasting van medewerkers. Er is bij deze populatie nagenoeg geen
onderzoek gedaan naar de effectiviteit van programma's gericht op het verhogen
van de lichamelijke activiteit en het verbeteren dan wel het in stand houden
van lichamelijke fitheid en gezondheid.

Doelstelling van dit project is het ontwikkelen van een praktisch toepasbaar
evidence based dagprogramma voor het verhogen van lichamelijke activiteit bij
ouderen met een lichte of matige verstandelijke beperking ten behoeve van hun
lichamelijke en motorische fitheid, gezondheid en welzijn en dit programma
evalueren op effectiviteit.

randomized controlled trial met een follow up van 12 maanden

Het programma beslaat drie dagdelen per week en bestaat uit twee onderdelen: 1) communiceren over het lichaam, bewegen en gezondheid 2) het deelnemen aan beweegactiviteiten, zoals ouderengym, wandelen, wii, dansen op muziek, fitness. Het programma wordt gedurende negen maanden drie keer per week aangeboden door medewerkers van de dagbesteding, gesuperviseerd door bewegingsdeskundigen. Per keer duurt het programma ca twee en een half uur. In totaal zullen de deelnemers ca een half uur tot drie kwartier in beweging zijn. De frequentie, duur en intensiteit van de activiteten worden stap voor stap opgebouwd. Het beweegprogramma wordt afgestemd op de interesses en behoeftes van deelnemers. De activiteiten vinden plaats op het dagcentrum waar ouderen dagbesteding ontvangen of in een gymzaal in de buurt.

Er zijn vrijwel geen risico's verbonden aan deelname aan het programma.
Voordat het interventie-onderzoek van start gaat wordt de arts van de client
gevraagd om vast te stellen of de client gezien zijn medische status kan
participeren in het programma of niet.
Elke deelnemer kan op zijn eigen niveau participeren aan de beweegactiviteiten.
Het programma wordt afgestemd op de
de mogelijkheden en beperkingen maar ook de interesse en voorkeuren van de
deelnemers.
Het programma wordt langzaam (stapsgewijs) opgebouwd in frequentie en duur van
de beweegactiviteiten. Deelnemers worden voorbereid op de beweegactiviteiten
door te starten met een fase waarin gecommuniceerd wordt over
beweegactiviteiten en verschillende beweegactiviteiten rustig worden
uitgeprobeerd.
Het programma wordt uitgevoerd door getrainde medewerkers dagbesteding
gesuperviseerd door bewegingsdeskundigen, die veel ervaring hebben in het
aanbieden van beweegactiviteiten bij ouderen met een verstandelijke beperking.
De deelnemer zal gedurende het programma worden gestimuleerd om langer en
intensiever deel te nemen aan beweegactiviteiten. Dit gebeurt echter
stapsgewijs onder deskundige begeleiding en zonder dwang. De deelnemer zal niet
worden gevraagd om maximale inspanning te verrichten: de activiteiten worden
maximaal met een matige (submaximale) inspanning uitgevoerd. De hartslag van de
deelnemer zal tijdens de activiteiten voortdurend worden gemonitord.
Het dagprogramma wordt regelmatig per individu multidisciplinair geëvalueerd.
Zowel in de woonsituatie als in de dagbestedingssituatie zijn de medewerkers op
de hoogte van deelname van de deelnemer aan het programma. Indien er sprake is
van achteruitgang van de gezondheid van de deelnemer, wordt dit direct
gesignaleerd en zal multidisciplinair en in overleg met de deelnemer worden
bepaald of het programma moet worden aangepast of dat de deelnemer stopt met
het programma.