Genetica in Efavirenz Metabolisme, de GEM studie

In de HIV populatie van het Medisch Centrum Haaglanden locatie Westeinde en het
Haga ziekenhuis locatie Leyweg worden standaard spiegelbepalingen gedaan van
HIV medicatie waaronder efavirenz, om uitspraken te kunnen doen over eventuele
dosisaanpassingen en therapietrouw. Tijdens deze routinebepalingen is gezien
dat een aantal patiënten dat efavirenz gebruikt een ongewoon hoge spiegel heeft
bij een standaard dosering efavirenz. Deze waarneming heeft geleid tot het
opzetten van dit onderzoek.

Efavirenz is een niet-nucleoside reverse-transcriptase remmer (NNRTI), die vaak
wordt toegepast als eerste lijnsbehandeling in de Highly Active Anti Retroviral
Therapy (HAART) therapie ter voorkoming van progressie van de HIV infectie.
Voor efavirenz is een duidelijk therapeutisch gebied beschreven. Een spiegel
groter dan 4mg/L wordt geassocieerd met bijwerkingen. Aan de andere kant wordt
een spiegel lager dan 1mg/L geassocieerd met een verhoogde kans op virologisch
falen.

Efavirenz wordt primair in de lever omgezet door het cytochroom P450 enzym 2B6
(CYP2B6).
In het CYP2B6 zijn een aantal punt mutaties (SNP = single nucleotide
polymorphism) aangetoond met mogelijk effect op de enzymcapaciteit. Variaties
in CYP2B6 kunnen een verklaring zijn voor de interindividuele verschillen in
plasmaspiegels van efavirenz.

Uit deze informatie zijn de volgende onderzoeksvragen ontstaan:
Zijn varianten in genetische markers, met als voorbeeld CYP2B6 (met als subtype
*6, *7 en *18), voor het metabolisme van efavirenz, een verklaring voor de
afwijkende efavirenz farmacokinetiek in de HIV populatie van de deelnemende
centra?

Komen de varianten in genetische markers vaker voor in specifieke populaties?

De studie is een pilot studie in de vorm van een multi-centre exploratieve
case-control studie.

Een verklaring vinden voor de afwijkende bloedspiegels efavirenz, met als
onderzoeksvraag: Kan een genetische marker, met als voorbeeld CYP2B6 (met als
subtype *6, *7 en *18), voor het metabolisme van efavirenz, een verklaring kan
geven voor de afwijkende efavirenz bloedspiegel in de HIV populatie van de
Apotheek Haagse Ziekenhuizen.

Pilot studie in de vorm van een multi-centre exploratieve case control studie.

Van de patienten wordt tijdens een poli-kliniek bezoek naast de standaard
bloedafname voor het volgen van de anti-retrovirale therapie 1 extra buis (4
ml) bloed afgenomen voor dit onderzoek. Gezien het feit dat er al een
bloedafname is, vormt de extra bloed afname geen extra belasting of risico voor
de patient.