Timing, cortisol en hersenfunctie:
Op zoek naar de tijdsafhankelijke effecten van cortisol op de neurale mechanismen van cognitieve processen

Stressvolle gebeurtenissen worden erg goed onthouden. Verondersteld wordt dat
dit komt door de effecten van zgn. stresshormonen op het brein. Cortisol is
zo*n stresshormoon waarvan bekend is dat het bindt aan in het brein
gelokaliseerde receptoren, maar waarvan de effecten op hersenactiviteit en
-functie tot nu toe onbekend zijn. Uit dierstudies blijkt dat cortisol zowel
snelle, directe effecten heeft op het brein, als vertraagde genetische
effecten, die mogelijk tegengesteld aan elkaar zijn.

Met dit onderzoek willen we onderzoeken hoe cortisol de werking van het brein
beïnvloedt, en of deze invloed afhankelijk is van de tijd waarop het hormoon is
aangemaakt. We zijn hierbij met name geïnteresseerd in de effecten op twee
gebieden die betrokken zijn bij geheugenvorming en gerelateerde hogere
cognitieve functies als werkgeheugen, aandacht en emotionele verwerking; de
mediale temporaal kwab (MTL) en de prefrontale cortex (PFC).

Alle proefpersonen komen twee achtereenvolgende middagen naar het
onderzoekscentrum. De eerste middag zullen ze op twee tijdstippen (dubbelblind)
een tablet ontvangen, waarvan er maximaal één 10 mg hydrocortison bevat en de
ander placebo (zie *Interventie*). Door zo de concentratie cortisol in het
lichaam óf 240 minuten óf 30 minuten voor een functionele MRI sessie te
verhogen, kunnen zowel de langzame genetische, als de snelle directe effecten
van het hormoon bepaald worden.
Tijdens de functionele MRI sessie krijgen de proefpersonen verschillende
computertaken uit te voeren die ieder de gebieden van interesse, de MTL en PFC,
activeren. De taken bestaan uit tests voor het lange termijn geheugen, het
werkgeheugen, het verwerken van emotionele stimuli (gezichten), aandacht, en
rust. De tweede middag komen proefpersonen terug voor een korte geheugentest
voor de informatie die ze de eerste middag bestudeerd hebben.

Alle proefpersonen worden gerandomiseerd ingedeeld in een groep en ontvangen de eerste onderzoekssessie twee tabletten op verschillende tijdstippen voor aanvang van de scansessie: - groep 1: 240 min voor aanvang 10 mg hydrocortison 30 min voor aanvang placebo - groep 2: 240 min voor aanvang placebo 30 min voor aanvang 10 mg hydrocortison - groep 3: 240 min voor aanvang placebo 30 minvoor aanvang placebo

Zowel de belasting als het risico voor de proefpersonen is niet groot. In
totaal zal het onderzoek 7 uur tijd in beslag nemen, verdeeld over twee
opeenvolgende middagen. Alle gevolgde procedures zijn gevaarloos en van de
voorgestelde eenmalige toediening van een lage dosis hydrocortison verwachten
wij geen bijwerkingen.