Afbouw van gelijktijdig voorgeschreven eerste en tweede generatie antipsychotica; risico of meerwaarde?

Behandeling met meerdere klassen antipsychotica komt veel voor. Mogelijk is er
meer effectiviteit in een instabiele fase. Er is geen evidentie voorhanden in
een stabiele fase, daarbij leidt deze praktijk mogelijk tot meer bijwerkingen.

Primaire studie doel:
Gaat het afbouwen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum gepaard
met meer terugval.
Terugval wordt gemeten met de Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS) en wordt
gedefinieerd als:
- Een absolute toename van >2 op een van de volgende BPRS items:
desorganisatie, hallucinatoir gedrag, achterdocht, ongebruikelijke
gedachte-inhoud, op dat specifieke items sinds het laatste bezoek, of
- Een absolute toename van >4 in de totaalscore van de volgende BPRS items:
desorganisatie, hallucinatoir gedrag, achterdocht, ongebruikelijke gedachten
inhoud sinds het laatste bezoek.

Secundaire studie doelen:
1. Heeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum
effect op symptomen van schizofrenie gemeten met de BPRS
2. Geeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum een
verbetering ten aanzien van het aantal en de aard van de bijwerkingen gemeten
met de UKU
3. Heeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum
effect op metabole parameters.
4. Heeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum
effect op symptomen van dyskinesie en EPS gemeten met respectievelijk de AIMS,
BARS en de UPDRS.
5. Heeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum een
verbetering van de kwaliteit van leven gemeten met de SWN
6. Heeft het verminderen van meerdere antipsychotica naar 1 antipsychoticum een
verbetering van de zorgbehoefte gemeten met de HONOS

Study design: Er is sprake van een prospectieve open label gerandomiseerde
studie.

Intervention): Het betreft een open label gerandomiseerde studie waarbij patiënten met de diagnose schizofrenie per afdeling of ambulante setting worden gerandomiseerd. De randomisatie vindt plaats 1: 1. Er zal gerandomiseerd worden naar 2 opties: 1. Patiënt heeft een combinatie van eerste- en tweede generatie en blijft daarop, 2: patiënt heeft een combinatie van een eerste en tweede generatie antipsychotica en a. bouwt het eerste generatie antipsychoticum af, of b. bouwt het tweede generatie antipsychoticum af. De keuze in afbouw van het antipsychoticum in de arm van de afbouw wordt gemaakt door de behandelend psychiater. Vervolgens worden de meerdere AP terug gebracht naar 1 antipsychoticum waarbij de andere antipsychotica worden afgebouwd over de duur van maximaal 3 maanden. Bij de patiënten met de eerste optie wordt getracht de dosis van de verschillende antipsychotica zoveel mogelijk gelijk te houden.

Er is geen bewijs voorhanden voor het voorschrijven van meerdere
antipsychotica. Indien het geven van meer antipsychotica niet effectiever is,
geven meerdere antipsychotica mogelijk een hoger risico op bijwerking van
medicatie zoals dyskinesie, metabool syndroom en een verminderd subjectief
welbevinden. Een vermindering van het aantal voorgeschreven antipsychotica zou
voor patiënten een verbetering kunnen geven in deze gebieden met een mogelijk
hogere levensverwachting. Anderzijds, al is er weinig bewijs voor het
voorschrijven van meerdere antipsychotica, is het mogelijk dat het verminderen
van verschillende antipsychotica naar één antipsychoticum een vermeerdering kan
geven van psychiatrische symptomen geassocieerd met schizofrenie. Bij het
afwegen van de risico*s van terugval ten opzichte van mogelijke verbeteringen
ten aanzien van bijwerkingen en het subjectief welbevinden lijkt het risico na
adequate voorlichting in de vorm van een informed consent acceptabel.