Omvang en beloop van fysieke deconditionering bij langdurig bedgebonden patienten: een klinimetrische evaluatie

Patiënten verblijven op een intensive care (IC) afdeling voor ondersteuning van
de vitale functies. In de meeste gevallen hebben patienten kunstmatige
beademing nodig en intensieve observatie van de vitale functies. Na onder
andere een ernstig trauma, bij een sepsis, bij multisysteem aandoeningen, na
(cardiale) chirurgie, of bij een dwarslaesie kan een IC-opname geindiceerd
zijn. Bij deze patiënten kunnen de vitale functies snel veranderen en is er
snelle interventie nodig.
Hierbij wordt vaak strikte bedrust voorgeschreven. Hoewel deze bedrust herstel,
rust en veiligheid van de patient kan bevorderen, zorgt de inactiviteit ook
voor tegengestelde effecten en complicaties.
In de periode dat patienten aan bed gekluisterd zijn, treed er in korte tijd
conditieverlies en spieratrofie op dat de beweeglijkheid flink kan beperken
(Winkelman 2007). Dit verschijnsel treed in progressieve mate op in combinatie
met neuromusculaire aandoeningen en inflammatoire ziekten (Deem 2006, Ferrando
et al 2006). Een "critical illness polyneuropathy" kan zich ontwikkelen in
20-50% van de IC-patienten (Bolton 2005). Bovendien zijn ernstig zieke
patiënten extra bevattelijk voor tromboembolische complicaties, penumonie en
decubitus (Robson et al 2003).
Uit eerdere studies blijkt dat gezonde vrijwilligers, die 2 weken bedrust
opgelegd krijgen, een reductie in spiervolume en kracht ontwikkelen (Mulder et
al 2006, Akima et al 1997). Als gevolg van inactiviteit verandert de
spierarchitectuur van aerobe spiervezels naar anaerobe spiervezels zodat met
name de duurconditie verloren gaat (Gallagher et al 2005, Bigard et al 1998).
Daarnaast zijn er onderzoeken vanuit onze eigen onderzoeksgroep die aantonen
dat de diameter van de bloedvaten afneemt als gevolg van bedrust (Bleeker et al
2004 and 2005). De verstoring van de mentale gezondheid op een IC afdeling
wordt met name veroorzaakt door het verdwijnen van het dag-nacht-ritme en de
vele vreemde geluiden om het bed(Walder et al 2007). Patiënten, die langer dan
een week op de IC verblijven, hebben 50% kans om een psychose te ontwikkelen
(Ouimet et al 2007, Pandharipande 2005, 2006).
Het huidige beleid om deze fysieke en mentale deconditionering te voorkomen is
fysiotherapie. Een fysiotherapeutische behandeling bestaat slechts uit 20
minuten per dag. Deze intensiteit is niet toereikend om de bovenstaande
negatieve effecten van bedrust te voorkomen. Een vroege intensieve training is
noodzakelijk.

Voor er een training ontworpen kan worden die eerder genoemde deconditionering
kan tegengaan is het belangrijk om in detail te objectiveren wat de omvang en
het beloop zijn van deze deconditionering. Daarbij is het belangrijk te
onderzoeken welke uitkomstmaat het meest indicatief is voor fysieke
deconditionering.
Kortom, tijdens deze klinimetrie willen we ten eerste onderzoeken hoe groot de
populatie van patienten op de IC-afdeling van een academisch ziekenhuis is, die
at risk zijn voor fysieke- en mentale deconditionering.
Ten tweede willen we de omvang en het beloop objectiveren van deze
deconditionering.

prospectieve klinimetrische evaluatie

Alle metingen zijn non-invasief
Tijdens het lichamelijk onderzoek en de conditietest wordt de patient gevraagd
zich enkele ogenblikken in te spannen.