Onder Hoge Druk II: Evaluatie van een cultuursensitief voorlichtingsprogramma ter bevordering van leefstijlveranderingen en therapietrouw bij Afro-surinaamse en Ghanese hypertensiepatiënten

Hoge bloeddruk (HBD) komt vaker voor en heeft ernstiger complicaties onder
migranten van Afrikaanse afkomst dan onder Nederlanders. Bij
hypertensiepatiënten van Afrikaanse afkomst is de bloeddruk minder optimaal
ingesteld dan onder de autochtone Nederlandse hypertensiepatiënten.
Therapietrouw is essentieel voor het bereiken van goede bloeddrukwaarden en het
verlagen van het cardiovasculair risicoprofiel. Therapietrouw onder
hypertensiepatiënten is laag in het algemeen en in het bijzonder bij patiënten
uit etnische minderheidsgroepen. Gerichte voorlichting kan therapietrouw
bevorderen. Doel van dit project is om een protocol voor *cultuur-sensitieve
voorlichting* (CSV) te evalueren dat er op gericht is om patiënten met hoge
bloeddruk te begeleiden bij leefstijlaanpassingen en het adequaat gebruik van
medicatie. Het betreft Afro-Surinaamse en Ghanese patiënten die behandeld
worden in de huisartsenpraktijk. CSV is ontwikkeld in twee eerdere
AMC-projecten, te weten *Heebroedoe* en *Onder Hoge Druk I (OHD1)*. Daarin
werden zowel de doelgroepen waarvoor de voorlichting is bedoeld (Ghanese en
Surinaamse hypertensiepatiënten) als de zorgverleners die zich bezighouden met
het stimuleren van gezond gedrag bij hypertensiepatiënten (huisartsen,
praktijkondersteuners en centrum assistenten) betrokken. Het protocol is
uitgetest door centrum assistenten en POH-ers in drie huisartsenpraktijken.
Daaruit bleek dat het met name goed toepasbaar is voor praktijkondersteuners.

Algemene doelstelling:
Evalueren van het effect van *cultuur-sensitieve voorlichting* (CSV) bij
Afro-Surinaamse en Ghanese patiënten die in de huisartsenpraktijk behandeld
worden voor een verhoogde bloeddruk en die niet goed ingesteld zijn
(systolische bloeddruk >140 mmHg en/of diastolische bloeddruk > 90 mmHg).

Primaire specifieke doelstelling :
1. Vaststellen of er ten opzichte van de beginsituatie na 8 maanden
significante verschillen zijn in de reductie in de systolische bloeddruk tussen
de interventiegroep (patiënten die CSV hebben gekregen) en de controle groep.
Secondaire specifieke doelstellingen
2. Evalueren of er, ten opzichte van de beginsituatie, na 8 maanden
significante verschillen zijn in de mate van medicatietrouw tussen de
interventiegroep (patiënten die CSV hebben gekregen) en de controle groep.
3. Evalueren of er, ten opzichte van de beginsituatie, na 8 maanden
significante verschillen zijn in de mate waarin men leefstijladviezen opvolgt
tussen de interventiegroep (patiënten die CSV hebben gekregen) en de controle
groep.

Gerandomiseerde gecontroleerde studie, waarbij gegevens verzameld worden op
het niveau van de patiënt, en randomisatie plaatsvindt op op het niveau van
clusters ( 4 gezondheidscentra);
Ook zal een procesevaluatie worden uitgevoerd om inzicht te krijgen in factoren
die bepalend zijn voor de gevonden effecten van de interventie.

Patiënten in de interventiegroep krijgen drie voorlichtingsgesprekken volgens een cultuursensitief voorlichtingsprotocol met een getrainde POH, met een interval van drie maanden. Patiënten krijgen de gebruikelijke begeleiding zoals die gegeven wordt in de gezondheidscentra

1.
Patiënten krijgen van een onderzoeksmedewerker een lichamelijk onderzoek
(meting bloeddruk, gewicht, lengte en middelomvang) en een interview
(voormeting=T0)
2.
Patiënten in de controlegroep krijgen zorg zoals gebruikelijk is.
Patiënten in de interventiegroep krijgen drie maal een voorlichtingsgesprek van
een onderzoeksverpleegkundige (interval van drie maanden) volgens een
cultuursensitief voorlichtingsprotocol.
3.
Daarnaast wordt bij patiënten in de interventiegroep op drie momenten (interval
van drie maanden) en in de controlegroep op 2 momenten de bloeddruk gemeten en
gevraagd een korte zelfrapportage vragenlijst over compliance
medicatie/leefstijladviezen in te vullen (tussenmetingen).
4.
Na 8 maanden krijgen patiënten van een onderzoeksmedewerker een lichamelijk
onderzoek (meting bloeddruk, gewicht, lengte en middelomvang) en een interview
(nameting)
5.
Na 8 maanden zullen enkele patienten (< =15) gevraagd worden om deel te nemen
aan een uitgebreider (diepte)interview waarin zij hun ervaringen beschrijven,
t.b.v. de procesanalyse.