Neurocognitieve voorspellers van behandelresultaat bij cocaïne patiënten: de rol van cognitieve controle

Een van de grote uitdagingen bij behandeling voor middelengebruik is om de
behandelresultaten te verbeteren. Het uitvalpercentage in detoxificatie
klinieken voor illegale drugs is ongeveer 50% binnen de eerste maand. Momenteel
is er onvoldoende kennis over de factoren die deze uitkomst beïnvloeden.
Recente vooruitgangen in klinische en cognitieve neurowetenschappen zouden ons
betere metingen kunnen verschaffen om behandelresultaten te voorspellen. In de
huidige studie zullen we ons richten op de rol van cognitieve controle.
Specifiek stellen we voor om twee factoren van (neuro)cognitieve controle die
geassocieerd zijn met cocaïne verslaving te onderzoeken: verminderde
foutenverwerking en verminderde controle over aandacht. We zullen de
neurofysiologische correlaten van deze mechanismen meten met behulp van Event
Related Potentials (ERP*s; foutenverwerking) en eye-tracker (controle over
aandacht). Specifiek zijn we geïnteresseerd in een afgenomen Error-Related
Negativity (ERN) als neurofysiologische aanwijzing van verminderde
foutenverwerking en toegenomen visuele fixatie op druggerelateerde stimuli als
gedragsmaat van verminderde controle over aandacht. Om deze (neuro)cognitieve
parameters te meten zullen proefpersonen een Eriksen flanker taak (voor de
foutenverwerking studie) en een plaatjestaak met druggerelateerde en neutrale
stimuli (voor de controle over aandacht taak) tijdens de eerste week van
detoxificatie maken.
Daarnaast zullen proefpersonen een cocaïne Stroop taak in de fMRI scanner
uitvoeren. We willen kijken naar de verschillen in hersenactiviteit tussen
cocaïne afhankelijke patiënten en controles tijdens de Stroop taak, een index
van controle over aandacht in de aanwezigheid van cocaïne cues.

Het hoofddoel van de studie is om de voorspellende waarde van behandelresultaat
en neurofysiologische factoren van twee aspecten van cognitieve controle in
abstinente cocaïne afhankelijke patiënten te meten: Foutenverwerking en
controle over aandacht (respectievelijk gemeten met ERP*s, eye-tracker en
fMRI).

Alle patiënten zullen geselecteerd worden uit de detoxificatie afdeling van een
behandelingcentrum voor verslaving, BoumanGGZ in Rotterdam. De deelnemers
zullen getest worden op Erasmus Universiteit Rotterdam, afdeling Psychologie
(ERP en eye-tracker assessment). De volgende baseline variabelen zullen
verzameld worden: afkomst, leeftijd, educatie, geslacht, medische problemen
(Addiction Severity Index; ASI), psychopathologie (ASI), en druggebruik
variabele (ASI). Vervolgens, om de daadwerkelijke afgenomen ERN en toegenomen
visuele fixatie op druggerelateerde stimuli te meten, zullen we de baseline
bevindingen vergelijken met een gezonde controlegroep. Belangrijker is dat we
na een maand zullen opzoeken of patiënten de detoxificatie behandeling hebben
afgerond (compliance) en na drie maanden zullen we de behandelresultaten
(terugval) met behulp van een gestructureerd interview en urineanalyse meten.
We zullen de voorspellende waarde van de neurofysiologische en gedragsfactoren
van cognitieve controle op zowel compliance van behandeling als terugval
percentages onderzoeken.

fMRI is een invasieve meting. Het toestel dat hiervoor gebruikt wordt bestaat
o.a. uit een sterke magneet. Deze magneet trekt metalen voorwerpen aan. Daarom
is het belangrijk dat er bij deelname geen metalen in en op het lichaam
aanwezig zijn. De proefpersoon wordt hierop nadrukkelijk gewezen.