Brain imaging bij Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS), effecten van paroxetine en Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie (TG-CGT)

Bij patienten met een posttraumatische stress stoornis (PTSS) zijn
verschillende structurele evenals functionele afwijkingen en disfuncties
gevonden, zowel in de temporele structuren (zoals in het limbisch systeem met
inbegrip van de amygdala en de hippocampus) en de prefrontale corticale
hersenstructuren. Wat betreft structurele veranderingen in de hersenen van PTSS
patienten, is de meest robuuste bevinding een kleiner hippocampaal volume bij
patienten met PTSS. Wat betreft veranderingen in de hersenactivatie, zoals
gemeten met functionele neuroimaging, blijken traumagerelateerde herinneringen
in PTSS hyperactivatie van de temporele hersenstructuren, zoals de amygdala en
de insula, te kunnen veroorzaken. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat er een
wederkerige relatie bestaat tussen het functioneren van de mediale prefrontale
cortex en de amygdalae bij PTSS, en dat de respons op angst en stress bij PTSS
patienten niet voldoende wordt onderdrukt door de mediale prefrontale cortex.
Het is echter onduidelijk of deze verstoringen reeds bestaande risicofactoren
zijn of na het trauma en/of ten tijde van de PTSS ontstaan. Daarnaast is er
weinig bewijs voor de invloed van effectieve behandeling op functionele
veranderingen. De voorgestelde studie is een deel van onze hoofdstudie 'De
effectiviteit van paroxetine versus Traumagerichte Cognitieve Gedragstherapie
in de behandeling van post traumatische stress stoornis (PTSS)' (MEC 09/080 #
09.17.0843as).

Ons hoofddoel is om te onderzoeken of structurele en functionele verschillen in
de hersenen kunnen worden aangetoond tussen patienten met PTSS en controles
gedurende een emotionele oproep taak, tijdens rust en tijdens een
werkgeheugentaak. Ten tweede willen we onderzoeken of structurele en
functionele verschillen aantoonbaar zijn na effectieve behandeling en of
functionele verschillen gevonden worden tussen de twee verschillende
behandelingen, te weten traumagerichte cognitieve gedragstherapie (TG-CGT) en
de Selectieve Serotonine heropname Remmer (SSRI) paroxetine. Daarnaast zullen
de neuro-immune, neuro-endocriene, neurocognitieve resultaten worden vergeleken
met structurele en functionele resultaten en zullen witte stofafwijkingen
worden bekeken.

We stellen voor om een fMRI studie te beginnen waarin patienten met een
chronische PTSS (N=48) [die ook meedoen met de hoofdstudie en gerandomiseerd
zijn voor ofwel farmacologische behandeling met paroxetine (N=20) of voor
psychotherapie (TG-CGT) (N=20) of deelnemen aan de pilot studie biofeedback ter
toevoeging aan TG-CGT (N=8], worden vergeleken met trauma-exposed controles
(N=20) en gezonde controles (N=20). Alle deelnemers zullen een (functionele)
Magnetic Resonance ((f)MRI) procedure ondergaan. PTSS patienten (N=48) zullen
voor behandeling, meteen na behandeling en 12 maanden later worden gescand en
resultaten van onderzoeken die al in de hoofdstudie en de biofeedback pilot
studie zijn uitgevoerd, zullen worden gelinkt aan deze fMRI substudie.
Controles (N=40) zullen eenmaal worden gescand en als toevoeging zullen
neuropsychologische, neuro-immune en neuro-endocriene maten eenmaal voor deze
controles worden meegenomen.
Patienten die lijden aan chronische PTSS en die gerandomiseerd zijn naar ofwel
8-12 weken TG-CGT (N=20) of 24 wekelijkse flexibele dosis open behaneling (20
mg tot een maximum van 60 mg) met paroxetine (N=20) of aan TG-CGT met een
toegevoegde biofeedback training (N=8) zullen een week voor behandeling en een
week na behandeling worden gescand. PTSS patienten (N=40) die deelnemen aan de
hoofdstudie zullen ook op de lange termijn worden gescand, namelijk 12 maanden
na de beide behandeling zijn afgerond. Metingen omvatten (f)MRI en DTI. De
controlegroepen zullen eenmaal worden gescand. Alle deelnemers zullen twee
taken uitvoeren, een emotionele oproeptaak en een werkgeheugentaak. Ook worden
patienten in rust gescand.

De last en de risico's geassocieerd met deelname aan de studie zijn redelijk.
De deelnemers die behandeling ontvangen, ofwel traumagerichte cognitieve
gedragstherapie (TG-CGT) of behandeling met paroxetine, beiden effectieve
behandeling voor PTSS, zullen voor deze studie voor en na behandeling worden
onderworpen aan een (f)MRI procedure. Deze kan als een last worden ervaren,
maar er gaan geen risico's mee gepaard als het gaat om adverse events of een
ander behandelresultaat als gevolg van deze procedure. Deelnemers zullen een
compensatie ontvangen voor deelname van de studie.