De hoofddoelstelling is meer inzicht krijgen in de effecten van geleide visualisatie op pijn, zelfredzaamheid en functioneren van mensen met fibromyalgie en de relaties tussen deze effectmaten.
ID
Bron
Verkorte titel
Aandoening
- Skeletspierstelsel- en bindweefselmisvormingen (incl. tussenwervelschijfafwijkingen)
Synoniemen aandoening
Betreft onderzoek met
Ondersteuning
Onderzoeksproduct en/of interventie
Uitkomstmaten
Primaire uitkomstmaten
Primaire uitkomstvariabelen zijn pijn, zelfredzaamheid en functionele status.
De meetinstrumenten om deze variabelen te meten zijn grotendeels hetzelfde als
die in de voornoemde studies van Fors et al. (2002) en Menzies et al.(2006)
zijn gebruikt.
Voor pijn gebruiken we een Visueel Analoge Schaal, waarbij patiënten wordt
gevraagd op een lijn van 10 cm aan te geven hoeveel pijn ze ervaren (0 is geen
pijn; 10 is extreem veel pijn). Deze pijn-VAS dient in het pijndagboekje
dagelijks te worden ingevuld tussen de twee groepsbijeenkomsten en op de drie
meetmomenten.
Verder wordt op de drie meetmomenten de McGill Pain Questionnaire
(Nederlandstalige versie-MPQ-DLV) schriftelijk afgenomen. Dit is een
veelgebruikte, valide en betrouwbare lijst met 17 items over de kenmerken van
de pijnklachten.
Voor het meten van zelfredzaamheid zal op de drie meetmomenten de Nederlandse
versie van de Arthritis Self-Efficacy Scale (ASES) worden gebruikt. Deze schaal
heeft drie subschalen: (1) zelfredzaamheid voor pijnmanagement, (2)
zelfredzaamheid m.b.t. andere symptomen, (3) zelfredzaamheid aangaande
functioneren. De schaal wordt aangepast in zoverre dat het woord arthritis
wordt vervangen door fibromyalgie.
Voor functionele status wordt de Nederlandse vertaling van de Fibromyalgia
Impact Scale gebruikt (FIQ), die bestaat uit 19 items over het functioneren in
de voorafgaande week. Het kost ongeveer vijf minuten om deze schaal in te
vullen.
Secundaire uitkomstmaten
N.v.t.
Achtergrond van het onderzoek
Omdat de oorzaak van fibromyalgie niet bekend is, is er ook geen gerichte
medische behandeling mogelijk. Het is daarom des te belangrijker dat mensen met
fibromyalgie leren hoe zij zelf invloed kunnen uitoefenen op hun klachten.
De verwachting is dat toepassing van geleide visualisatietechnieken daartoe een
mogelijkheid biedt. Geleide visualisatie wordt meestal ingedeeld bij
ontspanningsinterventies. Kenmerkend voor geleide visualisatie is dat een
persoon van een hulverlener instructies krijgt over hoe zich te verplaatsen in
een prettige, ontspannen situatie (bijv. een wandeling door een bos, ontspannen
liggen aan het strand). Doordat de hulpverlener informeert naar de sensorische
indrukken van de patiënt (temperatuur, geluiden etc.) wordt het vermogen
vergroot om de prettige situatie voor te stellen en daarmee de gewenste
situatie (bijvoorbeeld pijnverlichting) te bereiken.
Er bestaat al vrij veel evidentie voor de werkzaamheid van geleide visualisatie
op pijn en mentaal welbevinden van oncologische patiënten (zie de meta-review
van Luebbert et al., 2001).
Over de effecten van geleide visualisatie op mensen met fibromyalgie is minder
bekend: er zijn inmiddels twee wetenschappelijke studies gepubliceerd die
veelbelovende resultaten laten zien (Fors et al., 2002; Menzies et al., 2006).
Het gaat echter nog maar om twee studies die tesamen nog onvoldoende evidentie
opleveren over de effectiviteit. Dit project zal meer inzicht geven in de
effectiviteit van geleide visualisatie ten aanzien van zelfredzaamheid,
pijnklachten en functioneren van mensen met fibromyalgie.
Referenties:
- Fors EA, Sexton H, Götestam KG. The effect of guided imagery and
amitriptyline on daily fibromyalgia pain: a prospective, randomized, controlled
trial. Journal of Psychiatric Research, 2002; 36: 179-187.
- Luebbert K, Dahme B, Hassenbring M. The effectiveness of relaxation training
in reducing treatment-related symptoms and improving emotional adjustment in
acute non-surgical cancer treatment: a meta-analytical review. Psychooncology.
2001 Nov-Dec; 10 (6): 490-502.
- Menzies V, Taylor AG, Bourguignon C. Effects of guided imagery on outcomes of
pain, functional status and self-efficacy in persons diagnosed with
fibromyalgia. The Journal of alternative and complementary medicine, 2006; 12:
23-30.
Doel van het onderzoek
De hoofddoelstelling is meer inzicht krijgen in de effecten van geleide
visualisatie op pijn, zelfredzaamheid en functioneren van mensen met
fibromyalgie en de relaties tussen deze effectmaten.
Onderzoeksopzet
Dit onderzoek betreft een gerandomiseerd controlegroep design met voor- en
nametingen. De experimentele conditie bestaat uit groepsbegeleiding door een
gespecialiseerde reumaverpleegkundige in combinatie met instructie over geleide
visualisatie.
In de controle-conditie is er geen sprake van geleide visualisatie, maar is er
wel groepsbegeleiding door een gespecialiseerde reumaverpleegkundige.
Onderzoeksproduct en/of interventie
De experimentele conditie bestaat uit groepsbegeleiding (2 bijeenkomsten) door een gespecialiseerde reumaverpleegkundige in combinatie met instructie over geleide visualisatie. De mensen in de experimentele conditie krijgen ook een CD met visualisatie-oefeningen, waarbij ze gevraagd worden die dagelijks thuis toe te passen. In de controle-conditie is er geen geleide visualisatie, maar is er wel groepsbegeleiding door een gespecialiseerde reumaverpleegkundige.
Inschatting van belasting en risico
Er is sprake van een zeer geringe belasting in de zin dat de deelnemers:
* 2 keer moeten deelnemen aan een groepsbijeenkomst (per keer ongeveer 1,5 uur)
onder leiding van een gespecialiseerde reumaverpleegkundige
* 3 keer een set vragenlijsten over resp. pijn, zelfredzaamheid en functionele
status moeten invullen
* gedurende 4 weken (tussen groepsbijeenkomst 1 en 2) een pijndagboekje bij
moeten houden.
Aan deelname zijn geen risico's verbonden. In combinatie met de geringe
onderzoeksbelasting en de verwachtte positieve effecten van de
onderzoeksinterventie, is uitvoering van het onderzoek gerechtvaardigd.
Publiek
Postbus 1568
3500 BN Utrecht
Nederland
Wetenschappelijk
Postbus 1568
3500 BN Utrecht
Nederland
Landen waar het onderzoek wordt uitgevoerd
Leeftijd
Belangrijkste voorwaarden om deel te mogen nemen (Inclusiecriteria)
- lijdt korter dan 3 jaar aan fibromyalgie
- in staat te reizen naar de 2 groepsbijeenkomsten in Utrecht
- in staat om circa. 1,5 uur in een groepsbijeenkomst te zitten
- geen ernstige gehoorproblemen
- beheersing van de Nederlandse taal
Belangrijkste redenen om niet deel te kunnen nemen (Exclusiecriteria)
- maakt al gebruik van geleide visualisatie technieken
- aanwezigheid van een comorbide psychiatrische aandoening
Opzet
Deelname
Opgevolgd door onderstaande (mogelijk meer actuele) registratie
Geen registraties gevonden.
Andere (mogelijk minder actuele) registraties in dit register
Geen registraties gevonden.
In overige registers
| Register | ID |
|---|---|
| CCMO | NL26161.041.09 |