Hersenasymmetrie voor emotionele prosodie in klinefelter:
Causale relaties onderzocht met TMS.

HERSENASYMMETRIE VOOR EMOTIONELE PROSODIE IN KLINEFELTER * CAUSALE RELATIES
ONDERZOCHT MET TMS. Lateralisatie van de menselijke hersenen is een van meest
interessante asymmetrieën van de mens. Er is echter weinig bekend over de
origine van deze assymetrieën. Een genetische stoornis die geassocieerd wordt
met afwijkende hersen ontwikkeling en gedrag is Klinefelter Syndroom (KS),
gekarakteriseerd door de aanwezigheid van een extra X chromosoom in mannen (47,
XXY karyotype). Het fenotype van KS is variabel en kan physieke, gedrags en
cognitieve afwijkingen vertonen. Mannen met KS hebben ook een verhoogd risico
op psychoses. Problemen in sociale interactie vormen echter een van de meest
ernstige symptomen in Klinefelter mannen. Volgens onderzoekers kunnen
tekortkomingen in het taal domein deze problemen in sociale communicatie
verklaren (Rovet et al., 1996). In studies is gevonden dat zowel linker als
rechter hemisferische taal functies verstoord zijn bij mannen met KS. Dat wil
zeggen dat zowel semantiek als emotionele prosodie perceptie verminderd is. Van
Rijn en collega*s vonden ook dat mannen met KS verhoogde levels vertonen van
schizofrenie spectrum pathologie (van Rijn et al., 2006a). Problemen in sociale
adaptatie in combinatie met structurele hersenafwijkingen geassocieerd met het
XXY karyotype, suggereren dat een genetisch mechanisme waarbij genen op het X
chromosoom betrokken zijn, zouden kunnen leiden tot verstoringen in de
ontwikkeling van sociale cognitie in XXY mannen.
Taal en emotie vormen de twee steunpilaren van sociale cognitie. Interessant
is dat voor zowel taal als emotie, functionele asymmetrieën zijn gevonden. De
meeste aspecten van taal, zoals semantiek en syntax, zijn links gelateraliseerd
bij gezonde mensen. Terwijl volgens een belangrijke theorie emoties
voornamelijk door de rechts hemisfeer worden verwerkt. Beperkingen in taal
verwerking bij KS zijn in verschillende studies gerapporteerd. Tevens is
verminderde of abnormale lateralisatie van taal in KS beschreven in studies
(Geschwind, 1998; van Rijn et al., 2008). Verminderingen in emotionele prosodie
perceptie bij mannen met KS zijn beschreven in een recente studie (van Rijn et
al., 2007). Er zijn echter zover wij weten nog geen studies gedaan naar de
lateralisatie van emotionele prosodie.

Het doel van huidig experiment is te testen of de normaal rechts gelateriseerde
response op emotionele prosodie verminderd of afwijkend is in KS.

De hypothese zal getoetst worden met behulp van transcraniale magnetische
stimulatie (TMS) en functionele magnetische resonantie imaging (fMRI). Om het
neurale substraat van emotionele prosodie perceptie in mannen met KS te
onderzoeken, zullen de proefpersonen een emotionele prosodie taak maken in de
scanner. De resultaten kunnen ons informatie even over de mate van
lateralisatie van deze functie bij mannen met KS. TMS wordt gebruikt om causale
relaties te kunnen leggen tussen processen in gelokaliseerde hersen gebieden en
emotionele prosodie verwerking. Een gebied dat consistent in emotionele
prosodie studies naar voren komt is superieure temporale gyrus (STG)(Adolphs et
al, 2002 ; (Beaucousin et al., 2007). In huidige studie willen we niet alleen
de rechter STG maar ook de linker STG stimuleren. Dit geeft ons de mogelijkheid
conclusies te trekken met betrekking tot de lateralizatie van emotionele
prosodie, en ook van emotionele semantiek.
Tevens zullen we naar specifieke emoties kijken. Onze hoofdvraag is of deze
lateralisaties bij KS afwijken van die bij gezonden mensen.

We vragen van de proefpersoon of hij twee maal komt. Vantevoren zullen we
telefonisch in en exclusiecriteria goed doornemen.
De duur van de drie sessies bijelkaar zal ongeveer 330 minuten zijn.
Er zijn geen risico's verbonden aan dit onderzoek.
Er zijn geen voordelen voor de proefpersonen te behalen uit dit onderzoek.