Innovatieve benaderingen voor farmacotherapie bij cocaine verslaving gebruik makend van fMRI: varenicline uitgelicht

Cocaïneverslaving veroorzaakt wereldwijd evidente medische en sociale
problematiek. Er is geen bewezen effectieve farmacologische behandeling voor
cocaïne afhankelijkheid voorhanden. Een succesvolle behandeling van cocaïne
verslaving gaat gepaard met een hoge kans op terugval naar gebruik, zelfs na
een langdurige abstinente periode. Veranderingen in het dopaminerge systeem
lijken betrokken te zijn bij de oorzaak van verslaving aan drugs, het hunkeren
naar drugs, en impulsiviteit, wat kan bijdragen aan de hoge kans op een
terugval. Bijvoorbeeld, de beschikbaarheid van striatale dopamine D2 receptoren
is lager bij chronisch cocaïne gebruikers dan bij controles die nooit drugs
gebruikt hebben, en een lage beschikbaarheid van D2 receptoren stimuleert de
eigen toediening van cocaïne bij apen en ratten. Ook is de concentratie
striatale D2 receptoren negatief gecorreleerd aan hunkering, wat bijdraagt aan
de terugval. Indien de beschikbaarheid van striatale D2 receptoren zou
toenemen, dan is het wellicht mogelijk de terugval bij cocaïne afhankelijkheid
te voorkomen.
Varenicline is een agonist van het *4*2 subtype van de nicotinereceptoren, dat
wellicht de beschikbaarheid van D2 receptoren kan verhogen, en een verminderde
kans geeft op terugval geïnduceerd door hernieuwde blootstelling aan cocaïne of
met cocaïne-geassocieerde "cues".
De effecten van varenicline op de neurobiologie van cocaïne verslaving, het
hunkeren naar drugs, impulsiviteit, en terugval kunnen opgehelderd worden door
het hunkeren naar drugs, impulsiviteit en terugval bij abstinente cocaïne
verslaafden die behandeld worden met varenicline te vergelijken met abstinente
cocaïne verslaafden die een placebo gebruiken.

In deze studie willen wij bij 30 recent abstinente cocaïne gebruikers de
hunkering naar drugs en impulsiviteit bepalen door middel van vragenlijsten,
fMRI/EEG onderzoek door de respons op "cues" geassocieerd met cocaïne gebruik
te meten en impulsiviteit-paradigmata te gebruiken. Terugval zal bepaald worden
op de aanwezigheid van cocaïneproducten.

De deelnemers zullen verdeeld worden over twee groepen: één groep zal behandeld
worden met varenicline (n=15) en de andere groep met placebo (n=15) voor 2
maanden (dubbelblinde, gerandomiseerde studie opzet). Hunkering naar drugs en
impulsiviteit zal driemaal bepaald worden: aan het begin van het onderzoek, na
inname van de eerste tablet (om de acute effecten te onderzoeken), en aan het
eind van het onderzoek. Overigens zullen alle deelnemers ook gedurende deze
periode de gebruikelijke cognitieve gedragstherapie ondergaan.

niet van toepassing

De belasting voor de deelnemer aan het onderzoek bestaat uit het ondergaan van
drie fMRI/EEG onderzoeken, driemaal invullen van vragenlijsten en
neuropsychologische tests, en bloedafname. Wekelijkse controle op de
aanwezigheid van cocaïne-afbraakproducten (benzoylecgonine) in de urine. Tevens
een behandeling van 2 maanden met varenicline of placebo.
De risico's voor de deelnemers zijn: mogelijke bijwerkingen van varenicline (is
een geregistreerd medicijn met een mild bijwerkingen profiel) of placebo.