Individuele gevoeligheid voor het ontwikkelen van interstitiele longziekten (ILD)

Interstitiële longziekten (ILD) is een verzamelnaam voor diverse chronische
longziekten zoals sarcoïdose en idiopathische longfibrose (IPF). Sarcoïdose is
een multi-systemische aandoening, waarbij in 90% van de patiënten ook de longen
zijn aangetast. Het is moeilijk om een precieze definitie te geven van
sarcoïdose aangezien de exacte oorzaak nog altijd niet bekend is, maar in het
algemeen kan de ziekte beschreven worden als een systemische, granulomateuze
ontstekings-gerelateerde ziekte. IPF is een echte longziekte, waarbij na een
nog onbekende oorzaak een sterke ontstekingsreactie leidt tot acute longschade
die weer kan resulteren in littekenweefsel en stijfheid van de longen.

De exacte oorzaak van ILD is helaas nog altijd onbekend. Er staat met redelijke
zekerheid vast dat omgevings- en werkgerelateerde blootstelling aan allerlei
blootstellingen, zogeheten triggers, het verloop van de ziektes kan
beinvloeden. Voorbeelden van deze triggers zijn virussen, bacteriën, organische
stoffen zoals pollen en katoenstof en anorganische stoffen zoals metalen,
vezels en talk. Als gevolg van het ontbreken van de exacte oorzaak zijn ILD
lastig te behandelen en is het huidige beleid geen medicatie of
ontstekingsremmende middelen bij ernstige gevallen. Helaas is deze therapie
niet volledig effectief.

Stoffen waarvan gedacht wordt dat ze ILD kunnen veroorzaken kunnen dit
op verschillende manieren bewerkstelligen. Aan de ene kant kunnen ze een
ontstekingsreactie veroorzaken, zoals wij zelf recent hebben aangetoond voor
diverse triggers waaronder isolatiemateriaal en silica (Boots et al,
unpublished data). Bij een dergelijke ontstekingsreactie komen zogeheten
cytokines vrij, die in diverse cellen en weefels kunnen leiden tot oxidatieve
stress, een disbalans tussen de vorming van en de bescherming tegen reactieve
zuurstof species (RZS). Aan de andere kant kunnen ILD-veroorzakende triggers
ook direct leiden tot een verhoogde RZS productie die op haar beurt weer een
ontstekingsreactie kan opwekken. Met andere woorden, stoffen die ervan verdacht
worden ILD te veroorzaken doen dit door zowel een verhoogde RZS productie als
een versterkte ontstekingsreactie op te wekken.

Het doel van dit onderzoek is het bestuderen van de individuele gevoeligheid
voor het ontwikkelen van ILD na blootstelling aan diverse triggers. Hierbij zal
de nadruk liggen op verschillen in de productie van en de bescherming tegen RZS
als ook in de optredende ontstekingsreactie als reactie op diverse
blootstellingen.
Daarnaast zal er gewerkt worden aan het ontwikkelen van een eenvoudige
bloedtest om de individuele reactie van mensen op diverse blootstellingen te
voorspellen.
Voor een totale karakterisatie van het ontwikkelen van ILD als gevolg van
diverse blootstellingen, zal ook de uitademingslucht van de patiënten
onderzocht worden op specifieke markers van oxidative stress en schade.

Deze studie is opgezet om de individuele gevoeligheid voor het ontwikkelen van
ILD na blootstelling aan diverse triggers te bestuderen. Bovendien zal dit
onderzoek gebruikt worden om een eenvoudige bloedtest te ontwikkelen waarmee
deze individuele reactie van mensen op diverse blootstellingen voorspeld kan
worden. Hiertoe zal aan patiënten die lijden aan ILD gevraagd worden een
vragenlijst omtrent mogelijke blootstellingen in te vullen als ook om 5L
uitademingslucht en 20 ml bloed af te staan.
Aan de hand van de ingevulde vragenlijsten zal een tiental veel voorkomende
triggers binnen de populatie geselecteerd worden. De individuele gevoeligheid
voor het ontwikkelen van ILD zal getest worden door na blootstelling van het
bloed van elke deelnemer aan deze veel voorkomende triggers onder meer markers
van ontsteking en oxidatieve stress te meten. Daarnaast zal/zullen per individu
ook de specifieke trigger(s) waaraan ze blootgesteld zijn geweest, getest
worden om zo ook uitspraken op individueel niveau te kunnen doen.
Dit onderzoek zal worden uitgevoerd met 100 ILD patiënten van wie 50 aan
sarcoïdose en 50 aan IPF lijdt. Patiënten zullen in eerste instantie benaderd
worden door de behandelend arts. Indien patiënten hierna interesse tonen in het
onderzoek, zal er zowel schriftelijk als mondeling door de onderzoeker nadere
informatie worden verschaft.
Proefpersonen zal gevraagd worden éénmalig 5L uitademingslucht en 20 ml bloed
af te staan. Dit laatste zal verkregen worden middels een venapunctie. Tevens
zal aan de deelnemers gevraagd worden twee vragenlijsten in te vullen, één met
betrekking tot de mogelijke blootstellingen waaraan ze onderhevig zijn of zijn
geweest en één met betrekking tot de gezondheidsstatus en kwaliteit van leven.

De belasting van de proefpersonen is minimaal aangezien ze alleen gevraagd zal
worden eenmalig 20 ml bloed en 5L uitademingslucht af te staan en twee
vragenlijsten in te vullen, één met betrekking tot de mogelijke blootstellingen
waaraan ze onderhevig zijn of zijn geweest en één met betrekking tot de
gezondheidsstatus en kwaliteit van leven.