Evaluatie van de Online Bewegings Coach

Oefentherapie maakt tegenwoordig een wezenlijk onderdeel uit van elk
multidisciplinaire behandeling voor chronische pijn (Guzman et al, 2002). Een
recente systematische review van Henchoz & Kai-Lik So laat zien dat
oefentherapie effectief is in het voorkomen van de ontwikkeling van lage
rugpijn en vroege opsporing ervan. Door de Cochrane Group gecontroleerde
reviews en gerandomiseerde trials bevestigen het belang van oefening voor de
behandeling van chronische pijn (van Tulder et al, 1997; Ostelo et al, 2005).
Therapietrouw is echter laag bij oefentherapie. Uitval percentages variëren van
10 tot 36% en worden zelfs lager op het moment dat patiënten hun behandeling
hebben afgerond (Blanchard et al, 2003).
ICT maakt het mogelijk de zorg anders in te richten en maakt thuisbehandeling
mogelijk. Oefentherapie in de thuisomgeving kan leiden tot een verbeterde
therapietrouw en - tevredenheid en klinische uitkomsten. Zo wordt reistijd
voorkomen, een belangrijke drempel die patiënten ervaren tijdens het volgen van
reguliere poliklinische zorg. Daarnaast kunnen patiënten het oefenprogramma
inpassen in hun dagelijks leven en wordt reistijd voorkomen. Zo wordt de
drempel om te oefenen verlaagd. Daarnaast biedt oefentherapie in de
thuisomgeving het voordeel van flexibele oefenuren en biedt het de patiënt de
mogelijkheid zijn oefenprogramma in te passen in het dagelijks leven. Beide
voordelen werden als zeer waardevol gezien door de patiëntengroep in het
onderzoek van Ruland et al (2000). Ander onderzoek naar therapietrouw bevestigt
deze resultaten (van Baar et al, 2006; Jones et al, 2007) en benadrukken de
voordelen die oefentherapie in de thuisomgeving kan opleveren voor de patiënt.
Daarnaast worden patiënten door thuistraining aangemoedigd over te gaan tot
zelf management. De patiënt leert eigen verantwoordelijkheid te nemen voor zijn
gezondheid en op deze manier is het gat tussen *poliklinische zorg* en *geen
behandeling* minder groot. Dit voorkomt een plotselinge terugval wanneer de
patiënt is uitbehandeld. Samenvattend, thuistraining heeft het potentieel de
drempels die een patiënt ervaart om te oefenen, te verminderen.

Online Bewegings Coach
In deze studie wordt de Online Bewegings Coach onderzocht; een online
oefenprogramma op maat, ontwikkeld door Roessingh Research & Development en het
Roessingh Revalidatie Centrum. The Online Bewegings Coach wordt ingezet tijdens
zes weken nazorg. Nadat patiënten hun poliklinische behandeling op het Het
Roessingh succesvol hebben afgerond, selecteert poliklinische therapeut de
oefeningen die geschikt zijn voor zijn patiënt tijdens nazorg door in te loggen
op de website www.r-motion.nl. De patiënt logt vervolgens in op de website en
creëert zijn eigen oefenprogramma door te kiezen uit de voor hem beschikbare
oefeningen. Daarnaast hebben patiënten de mogelijkheid om de oefeningen op hun
computer terug te kijken door de video-files af te spelen op de website. Ook
kunnen ze via een e-mailfunctie op de website contact houden met hun therapeut
op het moment dat er vragen zijn over oefeningen.
Omdat thuistraining met behulp van ICT goedkoper is, makkelijker uit te voeren
en meer efficiënt, vergeleken met reguliere oefentherapie, verdienen ze
wellicht de voorkeur in de behandeling van chronische pijn. Daarbij is echter
het patiëntenperspectief van groot belang, omdat niet iedere patiënt de
voordelen in hoeft te zien van thuistraining met ICT. Het is belangrijk de
voorkeuren van patiënten te onderzoek omdat ze mogelijk therapietrouw,
klinische uitkomsten en tenslotte tevredenheid beïnvloeden (Gan et al, 2004).
Patiënten die de therapie van hun voorkeur aangeboden krijgen zijn mogelijk
meer gemotiveerd en meer therapietrouw wat leidt tot betere klinische
uitkomsten (King et al, 2005). McPherson et al (1997) suggereren ook een
gematigd effect van behandelvoorkeuren op behandeleffect. Dit effect blijft
echter onzeker omdat er tegenstrijdig bewijs is. Een systematische review van
King et al (2005) concludeert dat de preferenties van patiënt en zorgverlener
effect hebben op behandeleffect, maar dat dit bewijs zwakker werd wanneer enkel
grote trials werden mee genomen en er gecorrigeerd werd voor baseline
differences. Een meer recente met analyse van acht musculoskeletal trials liet
zien dat voorkeuren van patiënten een effect hadden op het behandeleffect.
Patiënten die toegewezen waren aan de behandeling van hun voorkeur lieten een
groter behandeleffect zien dan de patiënten die geen voorkeur hadden voor
behandeling.

Op het gebied van telemedicine zijn preferenties nog niet bestudeerd. Om nieuwe
interventies te kunnen ontwikkelen die beter aansluiten bij de behoeften van de
patiënt en om zo te komen tot verbeterde therapietrouw en - tevredenheid en
klinische uitkomsten, is het belangrijk om preferenties van patiënten ten
aanzien van telemedicine interventies te onderzoeken.

Het hoofddoel van deze studie is te onderzoeken of het gebruik van de Online
Bewegings Coach leidt tot een verhoogde therapietrouw. Daarom is de primaire
onderzoeksvraag:
1. Zijn patiënten die de Online Bewegings Coach gebruiken tijdens oefentherapie
als nazorg meer therapietrouw dan patiënten die de Online Bewegings Coach niet
gebruiken?

Secundaire vraagstellingen

Voorkeuren
2. Wat zijn de voorkeuren van chronische pijn patiënten ten aanzien van
oefentherapie als nazorg?
a) Hebben chronische pijn patiënten een voorkeur om de Online Bewegings Coach
te gebruiken tijdens oefentherapie als nazorg of hebben ze de voorkeur voor de
traditionele manier van nazorg?
b) Welke eigenschappen van de Online Bewegings Coach en de traditionele manier
van nazorg worden door de patiënt als meest belangrijk geacht?
3. Veranderen voorkeuren voor oefentherapie als nazorg nadat patiënten hun
nazorg hebben afgerond?

Tevredenheid
4. Hoe tevreden zijn patienten over de deteriminanten van intentie-gebaseerd
modellen (zoals het TPB en TAM model: attitude, socale norm, eigen
effectiviteit, ervaren gebruikers gemak en ervaren nut)?
5. Werkt de OEC technisch gezien voldoende vanuit het perspectief van de
eindgebruiker?

Klinische effectiviteit
6. Varanderen belemmering door pijn, pijnniveaus, algemene gezondheid en pijn
gerelateerde angst na zes weken van nazorg?
7. Scoren patienten die de Online Bewegings Coach hebben gebruikt beter op
belemmering door pijn, pijnniveaus, algemene gezondheid en pijn gerelateerde
angst, dan patienten die de Online Bewegings Coach niet hebben gebruikt?

Het onderzoeksdesign is een gerandomiseerde trial, waarbij de interventiegroep
de Online Bewegings Coach als nazorg ontvangt. De controle groep ontvangt
reguliere nazorg.

Patiënten in de experimentele groep ontvangen zes weken nabehandeling met de Online Bewegings Coach. Patiënten hebben toegang tot een online oefenprogramma op maat door in te loggen op de website www.r-motion.nl. Nadat patiënten hun poliklinische behandeling op het Het Roessingh succesvol hebben afgerond, selecteert poliklinische therapeut de oefeningen die geschikt zijn voor zijn patiënt tijdens nazorg door in te loggen op de website www.r-motion.nl. De patiënt logt vervolgens in op de website en creëert zijn eigen oefenprogramma door te kiezen uit de voor hem beschikbare oefeningen. Daarnaast hebben patiënten de mogelijkheid om de oefeningen op hun computer terug te kijken door de video-files af te spelen op de website. Ook kunnen ze via een e-mailfunctie op de website contact houden met hun therapeut op het moment dat er vragen zijn over oefeningen. De controle groep ontvangt tijdens de zes weken nabehandeling een eenmalig mondeling advies op het moment dat zij hun behandeling op de kliniek afronden. Zowel patienten in de interventie- en controlegroep wordt gevraagd 3 in de week 30 minuten te oefenen

Het gebruik van de Online Bewegings Coach brengt een minimaal risico met zich
mee, omdat patiënten trainen met de oefeningen die ze hebben geleerd tijdens de
poliklinische behandeling op het Roessingh en ze daar ook hun eigen grenzen
hebben geleerd te herkennen. Daarnaast zijn alle oefeningen op de Online
Bewegings Coach aangedragen door de fysiotherapeuten. De last van dit onderzoek
voor de patiënt bestaat uit het invullen van vragen en uit de tijd die
patiënten investeren om te leren werken met de Online Bewegings Coach. De last
en de risico*s van dit onderzoek wegen op tegen het voordeel dat een patiënt de
kans heeft om gedetailleerde informatie te ontvangen over de oefeningen die
deel uitmaken van de nazorg. Daarnaast dragen patiënten door mee te doen aan
het onderzoek, bij aan het ontwikkelen van betere nazorg voor toekomstige
patiënten. Het uiteindelijk doel is nazorg te ontwikkelen die beter aansluit
bij de behoeften en voorkeuren van chronische pijn patiënten.