Vervanging van het ontbijt door een drinkontbijt met een lage glycemische index in patienten met diabetes mellitus type 2

Nuchtere hyperglycemie en glucose-intolerantie zijn kenmerken van diabetes
mellitus type 2 en belangrijke doelen van de behandeling. De toename van de
postprandiale plasma glucose concentratie wordt bepaald door de hoeveelheid en
snelheid van de koolhydraatabsorptie in verhouding tot de hoeveelheid insuline
die wordt afgescheiden. Vermindering van de koolhydraatabsorptie door
vervanging van koolhydraten door vet reduceert zowel postprandiale plasma
glucose als insuline concentraties (1). Als alternatief, kunnen koolhydraten in
het dieet vervangen worden langzaam opneembare koolhydraten, oftewel
koolhydraten met een lage glycemische index (GI) voedsel, om zodoende de
postprandiale glucose te verminderen. In een onlangs uitgevoerde
gerandomiseerde trial waarin dieten met een lage en hoge GI werden vergeleken
in patiënten met DM2, bleek het dieet met de lage GI het C-reactief proteïne te
verlagen en de glucose tolerantie tre verbeteren, maar had het lage GI dieet
geen effect op HbA1c of bloeddruk. De meeste van de oudere studies, samengevat
in twee reviews (3,4) suggereren echter wel een gunstig effect van een dieet
met een lage GI op de glycemische controle en plasma lipiden. Het effect van
een laag GI dieet interventie door de vervanging van het reguliere ontbijt door
een drinkontbijt met een lage GI is niet eerder onderzocht. Drinkontbijten zijn
een relatief nieuw fenomeen met een groeiende populariteit in onze tijd van de
geprefabriceerde. In aanvulling op de populariteit en de haalbaarheid van een
vloeibaar ontbijt, kan het ook effectiever zijn dan de vervanging van lunch of
diner, want uit analyses van de 24-uurs glucose profielen bij patiënten met DM2
is gebleken dat postprandiale hyperglycemie het meest uitgesproken is na het
ontbijt (5 ). In deze studie zullen we het effect bepalen van vervanging van
het reguliere ontbijt door een drinkontbijt met een een lage GI op de nuchtere
en postprandiale glucoseconcentraties en op lange termijns glykemische controle
en vetstofwisseling.

Primaire doelstelling: Het bepalen van het effect van vervanging van het
regualire ontbijt door een drinkontbijt met een lage glycemische index op
nuchtere en postprandiale glucose en insuline concentraties
Secundaire doelstelling: Het bepalen van het effect van vervanging van het
reguliere ontbijt door een drinkontbijt met een lage glycemische index op op
lichaamsgewicht, HbA1c, glucose tolerantie, plasma lipiden concentraties en
oxidatieve stress.

De studie is opgezet als een cross-over open-label interventie studie. Vijftig
patiënten met DM2 worden gerandomiseerd naar de interventie-arm (lage GI
drinkonbijtt) of controle-arm (reguliere ontbijt) gedurende 3 maanden, gevolgd
door een wash-out periode en cross-over naar de andere studiearm.

Isoenergetische vervanging van het reguliere ontbijt door Glucerna SR drinkvoeding (Abbott Laboratories BV, Zwolle, Nederland) zal worden vergeleken met het reguliere ontbijt

Tijdens de interventie zullen de deelnemers hun reguliere ontbijt vervangen
door een drinkontbijt met een lage glycemische index gedurende 33 maanden en
consumeren zij hun reguliere ontbijt voor nog eens 3 maanden in het kader van
de studie. Alle deelnemers zullen om de 4 weken contact hebben met de
onderzoeker (thuis of in het AMC) om de drinkontbijten te verstrekken en het
lichaamsgewicht te meten. Om de 4 weken zullen 24-uurs glucoseprofielen
bepaald worden gedurende 5 dagen met een lichaamsgedragen subcutane glucose
sensor, die 5 keer zal worden gekalibreerd tegen een bloedglucose meting. Om de
4 weken zal nuchter bloed worden afgenomen middels een venapunctie. Na 3 en 7
maanden zullen de deelnemers worden opgenomen op de klinische
onderzoeksafdeling voor het bepalen een 24-uurs profiel van de plasma glucose
en insuline concentraties gevolgd door een orale glucose tolerantie test. De
risico's in verband met de voedingsinterventie, continue glucose monitoring en
veneuze bloedmonsters zijn verwaarlosbaar. Het totale volume van bloedmonsters
zal niet meer bedragen dan 450 ml