Effecten van laaggedoseerd aspirine, ingenomen voor het naar bed gaan of bij opstaan, op de bloeddruk en trombocytenaggregatie van personen die aspirine gebruiken ter preventie van hart-en vaatziekten: de Aspirine In Reductie van Tensie II (ASPIRETENSION II) Studie

Aspirine is een hoeksteen bij de secundaire preventie van hart-en vaatziekten
door remmende effecten op de trombocyten-aggregatie. Het verlaagt het risico op
een recidief van hart-en vaatziekte met ongeveer 25%. Aspirine wordt normaliter
*s ochtends ingenomen, hoewel dit tijdstip van inname niet gebaseerd is op
wetenschappelijk bewijs. Er zijn verschillende redenen waarom het voordelig zou
zijn om aspirine *s avonds in te nemen in plaats van *s ochtends.

Ten eerste is hypertensie een van de belangrijkste beïnvloedbare risicofactoren
voor hart-en vaatziekten. Er werd aangenomen dat aspirine geen effect heeft op
de bloeddruk. Echter, in twee onderzoeken van Hermida et al. bij (verder
gezonde) patiënten met graad I hypertensie (140/90 - 159/99 mmHg), verlaagde *s
avonds inname van aspirine de 24-uurs bloeddruk met 6.9/4.6 en 7.2/4.9 mmHg,
terwijl aspirine inname *s ochtends de bloeddruk licht verhoogde (2.6/1.6 en
1.3/0.8 mmHg). In een eerdere studie hebben wij aangetoond dat aspirine inname
*s avonds de plasma renine activiteit gedurende 24 uur en de uitscheiding van
catecholamines en cortisol in 24-uurs urine verlaagd in vergelijking met
aspirine inname *s ochtends. Verminderde activiteit van deze systemen vormen
een biologisch plausibele verklaring voor de bevinding dat aspirine inname *s
avonds de bloeddruk verlaagt.
Het effect van aspirine inname *s avonds is nooit bestudeerd in een klinisch
relevante patiëntengroep, namelijk patiënten die aspirine reeds innemen ter
secundaire preventie van hart-en vaatziekten en die meestal co-medicatie
(waaronder antihypertensiva) gebruiken. Als het tijdstip van inname een effect
heeft op de bloeddruk, zou dit kunnen leiden tot een verbetering van de
behandeling van deze patiënten zonder extra kosten.

Ten tweede is er aangetoond dat er een ochtendpiek is in de klonterneiging van
trombocyten, die deels de piek in presentatie van patiënten met hart-en
vaatziekten in de ochtend (hoogste incidentie tussen 6 en 12 uur *s ochtends)
kan verklaren. Het omhoog komen in verticale positie kan leiden tot verhoogde
trombocyten activiteit en trombocyten kunnen ook gestimuleerd worden door een
verhoging van sympathische activiteit (die enkele uren voor het wakker worden
toeneemt).
Aangezien trombocyten reactiviteit een 24-uurs ritme heeft, beïnvloedt het
tijdstip van aspirine inname wellicht zijn remmende effect op trombocyten.
Mogelijk is het zo dat aspirine inname *s avonds de ochtendpiek in trombocyten
activiteit beter kan voorkomen, als wordt aangenomen dat aspirine inname *s
ochtends te laat zou zijn.

1. Ons primaire doel is om het effect van 100mg aspirine inname 's avonds in
vergelijking met 100mg aspirine inname 's ochtends op de bloeddruk (24-uurs
bloeddrukmeting) te bestuderen bij patienten die aspirine gebruiken voor
secundaire preventie van hart-en vaatziekten.

2. De secundaire doelstelling is het bestuderen van het effect van aspirine
inname 's avonds vergeleken met inname 's ochtends op trombocyten functie.
Verder zullen we het effect van tijdstip van inname op het optreden van
bijwerkingen en therapietrouw bestuderen, naast potentiele effect modificatie
van het effect op de bloeddruk van genen die betrokken zijn bij de
bloeddrukregulatie.

De studie zal een prospectief, gerandomiseerd, open-label, geblindeerd eindpunt
(PROBE), crossover design hebben

Nadat de patient informed consent heeft gegeven en screening heeft plaatsgevonden, worden personen gerandomiseerd tussen aspirine inname 's ochtends of 's avonds in twee behandelings perioden van 3 maanden. Voorafgaand aan de start van de studie periode zal er een bezoek van ongeveer 30 minuten plaatsvinden waarbij bloed wordt afgenomen en een vragenlijst. Na de eerste en tweede studieperiode zal wederom bloed en een vragenlijst worden afgenomen. Na beide studieperioden zal er een 24-uurs bloeddrukmeting plaatsvinden en zal er 24-uurs urine en -portie worden verzameld.

De studie zal voor een individu in totaal 6 maanden in beslag nemen. Patienten
nemen aspirine in gedurende de gehele studie: 3 maanden aspirine 's ochtends en
3 maanden aspirine 's avonds, de volgorde afhankelijk van randomisatie van een
individu. Patienten worden niet blootgesteld aan experimentele medicatie. De
studiemedicatie is aspirine, maar alleen patienten die reeds aspirine slikten
voor het begin van de studie zullen worden geincludeerd. Daarom zal deelname
aan deze studie voor patienten geen risico's opleveren. Desalniettemin zullen
patienten op de hoogte gebracht worden over het (zeer kleine) risico op
bloeding bij aspirine gebruik. Patienten zullen worden geinformeerd over
lichamelijke tekenen van deze bijwerkingen en zullen een telefoonnummer voor
noodgevallen krijgen om, indien nodig, laagdrempelig contact voor klinische
beoordeling te garanderen.