Gerandomiseerd onderzoek naar de effecten van patiëntgerichte communicatie bij de follow-up van kinderen en adolescenten met astma.

Therapieontrouw is veel voorkomend bij kinderen en adolescenten met astma.
Communicatieve vaardigheden van behandelaars zijn van grote invloed op de
therapietrouw. Communicatiestijlen die therapietrouw bevorderen worden
gekenmerkt door patiëntgerichtheid, zoals de mogelijkheid van de patiënt om de
eigen agenda, opvattingen, zorgen en voorkeuren in te brengen in het consult.
Consulten zijn nu vaak medisch georiënteerd en door artsen genoemde oorzaken
voor het buiten beeld blijven van het patiëntenperspectief, zijn de tijdsdruk
die veel spreekuren kenmerkt en de prioriteit die de patiëntenagenda binnen een
consult heeft. Het faciliteren van patiënteninbreng zou daarom gebaat zijn bij
een andere wijze van consultvoering. Een eenvoudige en mogelijk doeltreffende
wijziging in die consultvoering is het consult starten met de patiëntenagenda.
Deze wijziging is waarschijnlijk ook uit te voeren ondanks de tijdsdruk die
artsen ervaren: artsen die een consult starten met het goed uitvragen van alle
problemen voeren geen langere consulten.

Onderzoeken of kinderen met astma en hun ouders beter in staat zijn om hun
vragen, zorgen, problemen en opvattingen in te brengen tijdens een consult
wanneer artsen dit faciliteren door aan het begin van het consult expliciet te
starten met de patiëntagenda.

Deze studie is een gerandomiseerde gecontroleerde trial naar een interventie
die tot doel heeft de patiëntenbijdrage aan consulten te vergroten. De
interventie is gericht op kinderen met astma en hun ouders, wordt uitgevoerd
door 2 kinderartsen en bestaat uit variaties in de opening van
vervolgconsulten. De deelnemende kinderartsen voeren zowel de interventie- als
de controleconsulten uit aan de hand van een beperkt gespreksprotocol. Het
effect van de interventie wordt primair gemeten door een kwantitatieve en
kwalitatieve analyse van de onderwerpen die ouders en kinderen inbrengen in het
consult. Deze trial wordt uitgevoerd op de polikliniek kindergeneeskunde van de
Isala Klinieken. Het is de verwachting dat in anderhalf jaar het benodigd
aantal patiënten kan worden geïncludeerd. Deelnemers aan het onderzoek worden
een jaar vervolgd om effecten op zelfmanagement en gezondheidsuitkomsten te
kunnen meten. In dat jaar zullen er gemiddeld 3 consulten met de kinderarts
plaatsvinden.

De interventie bestaat eruit dat het consult expliciet gestart wordt met de patiëntenagenda. Op verschillende manieren kan de arts hiernaar informeren, bijvoorbeeld door één van de volgende vragen te stellen: >Waar wil je/ wilt u het vandaag over hebben?>, >Wat wil je/ wilt u met mij bespreken?> of >Welke zaken wil je/ wilt u vandaag in ieder geval aan bod laten komen?>. Bij patiënten uit de controlegroep wordt het vervolgconsult gestart met de dokter>s agenda, namelijk de controle van het astma. Dit kan door bijvoorbeeld één van de volgende vragen te stellen: >Hoe gaat het met je astma?>, >Heb je nog klachten gehad sinds de laatste keer dat we elkaar zagen?> of >Zijn de klachten waarover je het de vorige keer had, inmiddels verdwenen?>.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd bij kinderen, omdat het onderzoek
doelgroepgebonden is. Het onderzoek bevat geen risico*s voor kinderen en ouders
en de belasting is minimaal. De belangrijkste bijdrage die aan kinderen wordt
gevraagd is het invullen van een paar vragenlijsten na het consult, een
bijdrage die maximaal 10 minuten duurt.