Speekselcortisol respons na gestandaardiseerde rentest (shuttle-run) bij prepuberale kinderen

Het bepalen van de speekselcortisol waarde is een gemakkelijke en
kindvriendelijke manier om een indruk te krijgen van de basale bijnierfunctie.
Wij hebben recent aangetoond dat kinderen met astma die worden behandeld met
inhalatiesteroiden een significant lagere basale speekselcortisol waarde hebben
(Heijsman et al, submitted). Het is onduidelijk of deze bevinding klinisch
relevant is aangezien het bepalen van de basale bijnierfunctie niet perse
informatie geeft over de bijnierrespons ten tijde van stress [Zollner]. Middels
een non-invasieve test willen wij dan ook graag de bijnierrespons bij deze
groep kinderen meten. Daarvoor moet eerst worden onderzocht of een
gestandaardiseerde inspanningstest bij kinderen tot een meetbare
speekselcortisol respons leidt.

Wij hebben recent aangetoond dat een gestandaardiseerde fietstest met
verschillende intensiteit bij prepuberale kinderen niet leidt tot een meetbare
stijging van het speekselcortisol. [Heijsman et al, submitted]. Een verklaring
voor deze bevinding zou kunnen zijn dat de kinderen middels deze fietstest
onvoldoende inspanning hebben geleverd om een relevante bijnierrespons te
induceren. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat de duur van de inspanning
onvoldoende is geweest. Een beperkende factor van de fietstest blijkt te zijn
dat bij hogere weerstand het voor de meeste kinderen niet goed mogelijk is om
de pedalen rond te krijgen met een constante snelheid.
Het doel van het huidige onderzoek is om te evalueren of het met een
gestandaardiseerde rentest wel mogelijk is om een stijging van het
speekselcortisolspiegel te bereiken. De 20-meter shuttle run test is een
frequent gebruikte en goed gevalideerde rentest. [Leger] De shuttle-run test
resulteerde bij prepuberale kinderen, die meer dan gemiddeld actief zijn, in
een significante stijging van de speekselcortisolspiegel. Dit in tegenstelling
tot kinderen die gemiddeld actief zijn.[Benitez-Sillero] Er werd echter niet
gerapporteerd wat de gemiddelde stijging van de speekselcortisolspiegel was.
Bovendien is aangetoond dat er per land grote verschillen zijn in de maximale
inspanning die kinderen leveren tijdens een shuttle-run test.[Olds] Om deze
rentest in de toekomst te kunnen gebruiken willen wij onderzoeken of wij de
bevindingen in de studie van Benitez-Sillero kunnen reproduceren bij gezonde
prepuberale kinderen. Met name willen wij bepalen welke gemiddelde stijging van
de speekselcortisolspiegel optreedt tijdens een shuttle-run test.

Evalueren of een gestandaardiseerde rentest (shuttle-run) bij prepuberale
kinderen resulteert in een meetbare en reproduceerbare cortisolrespons.

Methode
In totaal zullen 20 kinderen (10 jongens en 10 meisjes) worden gevraagd voor
deelname. Bij alle kinderen zullen de volgende parameters worden vastgelegd:
lengte, gewicht, BMI en puberteitsstadium volgens Tanner-criteria. Voorafgaande
aan de inspanningstest zullen de kinderen een rustmoment van minimaal 30
minuten hebben zodat alle kinderen onder dezelfde condities aan de rentest
beginnen. Deze *rustfase* zal worden gebruikt om uitleg te geven over de
rentest en het verzamelen van het eerste speekselmonster.
De inspanningstest zal om de volgende redenen aan het eind van de middag worden
uitgevoerd. De eerste reden is een praktische namelijk om te voorkomen dat de
kinderen vrij van school moeten nemen. De tweede reden is het feit dat de
cortisolwaarde aan het eind van de middag ongeveer 25% betreft van de
ochtendwaarde. We verwachten op deze manier een grotere cortisolrespons te
kunnen meten.

Inspanningstest Onder begeleiding van een kinderfysiotherapeute zal de zogenaamde 20 meter shuttle-run test (>rentest>) worden verricht. Tijdens de test wordt er in een gymzaal op een parcours van 20 meter heen en weer gelopen. Er wordt gestart met een beginsnelheid van 8 km/uur en elke minuut moet er 0.5 k/m/uur sneller worden gelopen. De loopsnelheid wordt dmv een geluidssignaal (>piepjes>) aangegeven. De kinderen worden aangemoedigd om te blijven lopen tot zij zijn uitgeput.[Leger et al] De kinderen kunnen te allen tijde aangeven dat zij willen stoppen. De tijd dat zij hebben gelopen wordt geregistreerd. Speekselcortisolbepaling Voorafgaand aan, direct na en 15 minuten na de inspanningstest zal aan de kinderen worden gevraagd om gedurende een minuut op een Salivette® te kauwen om speeksel te verzamelen. Om een eventueel effect op de speekselcortisol spiegel door deelname aan een onderzoek uit te sluiten wordt de kinderen ook gevraagd om de volgende dag thuis tussen 16-18 uur opnieuw op een Salivette te kauwen. Er wordt een pakketje meegegeven met de volgende inhoud: Salivette, instructieformulier, geadresseerde envelop voor het retourneren van de Salivette. In verband met mogelijke invloed van voeding en/of medicatie op de cortisoluitslagen zullen de kinderen geïnstrueerd worden om minstens 30 minuten voorafgaand aan de inspanningstest niets meer te eten, te drinken en/of medicatie in te nemen. Dit geldt ook voor de afname van speeksel op de volgende dag. Nadat alle kinderen de rentest hebben uitgevoerd zullen de speekselcortisol waarden worden geanalyseerd. Indien er een meetbare respons optreedt zullen de kinderen worden gevraagd om de test nogmaals te verrichten om zodoende de reproduceerbaarheid van de test te evalueren. De tweede test zal minimaal een week later worden uitgevoerd.

Wij verwachten geen nadelige effecten voor de kinderen