Een pilotstudie naar het meten van interventie-effecten op mobiliteit bij ouderen met objectieve ambulante methoden

De vergrjizing van Europa heeft als gevolg dat vallen vaker voorkomt. De
gevolgen van vallen vormen een bedreiging voor de zelfstandigheid van ouderen.
Factoren die een rol spelen in valrisico zijn mobiliteit, beenspierfunctie en
balans. Om vallen te kunnen voorkomen is het nodig tijdig te signaleren dat een
oudere een verhoogd valrisico heeft. Bij een verhoogd valrisico kan dan een
beweegprogramma worden aangeboden. Op dit moment ontbreekt het aan klinische
meetmethoden om een verslechterde mobiliteit, beenspierfunctie of balans in de
thuissituatie op de sporen. Sinds kort bestaan er nieuwe ambulante meetmethoden
om bewegingsactiviteit in het dagelijks leven te meten, waaruit naar
verwachting veranderingen in de genoemde indicatoren voor valrisico kunnen
worden afgeleid.

Het primaire doel van deze pilotstudie is het vaststellen van de sensitiviteit
van een nieuwe ambulante meetmethode voor veranderingen in bewegingsuitvoering
voor en na een interventie. Secundaire doelen zijn het bepalen van de
randvoorwaarden voor het toepassen van de nieuwe ambulante meetmethode bij
ouderen en het bepalen van het minimum aantal deelnemende ouderen om
interventie-effecten met ambulante meetmethoden in een toekomstig
grootschaliger onderzoek objectief vast te kunnen stellen.

Deze pilotstudie is een interventiestudie met twee meetmomenten. Er worden
meetgegevens verzameld van groepen die een vergelijkbaar beweegprogramma hebben
gevolgd, danwel bij de onderzoeker, danwel bij een fysiotherapeut of MBVO. Deze
aanpak is gekozen om er zeker van te zijn voldoende deelnemers te kunnen
includeren. De verzamelde data worden samengevoegd. Er is één groep, geen
controlegroep. Dat is ook niet nodig omdat niet het beweegprogramma onderwerp
van onderzoek is, maar de meetmethode.

Een deel van de deelnemers volgt een door de onderzoeker aangeboden programma en de anderen volgen een programma bij een fysiotherapeut of MBVO. Alle deelnemers volgen gedurende acht weken, twee keer per week een groeps-beweegprogramma gericht op het verbeteren van kracht van de onderste extremiteiten en balans. Aan de deelnemers aan het door de onderzoeker aangeboden programma worden huisoefeningen meegegeven die iedere werkdag dat er geen groepssessie is moeten worden uitgevoerd. Bij de deelnemers aan een programma bij een fysiotherapeut of MBVO worden alleen de testen afgenomen in het kader van het onderzoek. De verschillende programma's zijn vergelijkbaar voor wat betreft inhoud, duur en intensiteit. De data worden na afloop samengevoegd.

In de week voor en de week na de interventieperiode worden de testen afgenomen.
Naast deze testen dragen de proefpersonen gedurende het gehele onderzoek een
bewegingssensor als halsketting onder de kleding. Aan het dragen van de
bewegingssensor zijn geen risico*s verbonden. In totaal zullen de deelnemers
aan het interventieprogramma aangeboden door de onderzoeker gedurende tien
weken twee keer per week maximaal één uur (de interventie) tot twee uur (de
testen) besteden aan deelname. Bovendien wordt aan deelnemers gevraagd thuis
oefeningen uit te voeren op werkdagen dat er geen groepssessie gepland is. Bij
deelnemers die een regulier programma volgen bij een fysiotherapeut of MBVO
worden alleen de metingen afgenomen in het kader van dit onderzoek. Daardoor
besteden zij maximaal 8 uur aan deelname aan het onderzoek.
Deelname heeft voor de deelnemers aan het programma aangeboden door de
onderzoeker de voordelen en de risico*s van het volgen van een beweegprogramma
gericht op balans en beenspierfunctie. Voor wat betreft de risico's moet worden
gedacht aan de ervaring van spierpijn en vermoeidheid en de kans op vallen
zoals die ook in het dagelijk leven bestaat. Voor de deelnemers aan een
programma van een MBVO of fysiotherapeut heeft deelname aan dit onderzoek geen
persoonlijk voordelen. Gedurende alle testen en trainingen zal de veiligheid
van de deelnemende ouderen zo veel mogelijk worden gewaarborgd.