Onderzoek naar trans-intestinale cholesterol excretie bij mensen met een totale afsluiting van de galwegen (TICE-PTC)

Een van de belangrijkste risicofactoren voor hart- en vaatziekten is een
verhoogd cholesterolgehalte in het bloed. Over het algemeen wordt cholesterol
in het lichaam onderverdeeld in een *goed* deel (HDL-C) en een *slecht* deel
(LDL-C). Het is van belang het slechte LDL-cholesterol zo laag mogelijk en het
goede HDL-cholesterol zo hoog mogelijk te houden om zo hart- en vaatziekten te
kunnen voorkomen.

Het slechte LDL-C wordt in het lichaam enerzijds door de lever aangemaakt en
anderzijds door de darm uit de voeding en de gal opgenomen. Er zijn nu studies
verschenen die laten zien dat de dunne darm niet alleen cholesterol opneemt,
maar ook actief bijdraagt aan de uitscheiding van cholesterol in de ontlasting.
Bij muizen bleek deze zogenaamde trans-intestinale cholesterol excretie (TICE)
route een derde deel van de totale cholesteroluitscheiding te bedragen. Het is
nog onbekend of deze route ook in mensen een rol speelt, maar uit eerdere
studies kan geschat worden dat dit waarschijnlijk wel het geval is. TICE kan
een nieuw mechanisme zijn om de cholesteroluitscheiding met medicatie te
beïnvloeden en zo hart- en vaatziekten te helpen voorkomen. Dit is inderdaad al
uit de muizenstudies gebleken.

Het doel van de huidige studie is om voor het eerst bij mensen het bestaan van
de TICE route aan te tonen. Aangezien bij mensen de uitscheiding van
cholesterol waarschijnlijk vooral via de galwegen verloopt en deze niet zomaar
te blokkeren is, vragen we de medewerking van mensen met een totale afsluiting
van de galwegen. Als bij deze groep mensen blijkt dat cholesterol wat via de
bloedbaan is toegediend, teruggevonden kan worden in de ontlasting, dan is dat
een direct bewijs voor het bestaan van TICE.

Indien de TICE route ook bij mensen bijdraagt aan actieve uitscheiding van
cholesterol, dan is dit een geheel nieuw mechanisme om cholesterolverlaging te
bewerkstelligen, met als uiteindelijk doel hart- en vaatziekten te voorkomen.
Verder onderzoek zal dan moeten uitwijzen hoe deze route het beste gestimuleerd
kan worden, teneinde het cholesterolgehalte in het bloed te kunnen verlagen.

Onderzoeken of directe trans-intestinale cholesterol excretie (TICE) bijdraagt
aan de totale faecale uitscheiding van cholesterol in mensen.
Dit is een zogenaamde proof-of-concept studie.

Dit is een cross-sectionele studie, bestaande uit een eenmalige meting van de
cholesterol uitscheiding in een periode van 5 dagen. Het studieschema staat
beschreven op pagina 16 van het studieprotocol.

Deelnemers zullen worden gerecruteerd via de afdelingen Maag- Darm- en
Leverziekten (MDL) en interventieradiologie van het AMC. Mogelijke geschikte
deelnemers (ie. patienten met een totale afsluiting van de galwegen die in
aanmerking komen voor een PTC-procedure) worden op de polikliniek door de
MDL-arts gewezen op het bestaan van dit onderzoek. Indien patienten via elders
worden verwezen, zal de interventieradioloog de recrutering verzorgen. Indien
patienten meer informatie wensen over het onderzoek, dan zullen zij benaderd
worden door de onderzoeksarts, die het doel en verloop van de studie zal
toelichten en het informed consent zal verzorgen.

Indien informed consent is verkregen en de plaatsing van de PTC-drain succesvol
is verlopen, wordt bloed afgenomen voor de meting van lipoproteinen
concentraties en de initiele 13C-cholesterol verrijking van het bloed. Dit zal
plaatstvinden via hetzelfde infuus dat gebruikt werd tijdens de PTC-procedure.
Vervolgens (T=0) wordt een eenmalige bolus van 30mg 13C-cholesterol opgelost in
22ml Liposyn III 10% ethanol toegediend in 30 minuten, wederom via hetzelfde
infuus. Vier en twaalf uur na de 13C-cholesterol toediening (T=4u en T=12u) zal
de onderzoeksarts opnieuw een bloed- en gal monster afnemen.

In de 2 tot 4 dagen volgend op de i.v. 13C-cholesterol toediening (afhankelijk
van wanneer verwijdering van de PTC-drain gepland staat) zal de onderzoeksarts
iedere ochtend een bloed- en galmonster af nemen. Dit zal op de afdelingszaal
ofwel bij de deelnemers thuis plaatsvinden, afhankelijk van het klinische
beloop na de PTC-procedure. Tot slot wordt aan deelnemers gevraagd om van dag 1
t/m 4 (ook tot aan verwijdering van de PTC drain) dagelijks ontlastingsmonsters
te verzamelen in een speciaal opvangsysteem.

Van deelname aan dit onderzoek zijn geen ongunstige effecten voor de gezondheid
te verwachten. De toediening van het cholesterol-isotoop is niet schadelijk,
omdat het zich gedraagt als natuurlijk in het lichaam voorkomend cholesterol.
Wel kunnen deelnemers tijdelijk een branderig gevoel ervaren tijdens de
toediening van de 13C-cholesterol-Liposyn oplossing. Dit is echter niet
schadelijk en verdwijnt zodra de toediening wordt gestaakt.

Hoewel er geen nadelige gevolgen zijn van deelname, zijn er ook geen voordelen
voor de deelnemers zelf of de groep patienten met een totale afsluiting van de
galwegen. Deelname aan dit onderzoek dient alleen een wetenschappelijk doel,
namelijk het helpen ontwikkelen van nieuwe cholesterolverlagende strategieen en
de preventie van hart- en vaatziekten.

Daarnaast worden deelnemers gevraagd om gedurende maximaal 5 dagen dagelijks
monsters van de ontlasting te verzamelen en wordt er gedurende maximaal 5 dagen
dagelijks een bloedafname verricht. Dit laatste kan een blauwe plek ter
plaatste van de afname tot gevolg hebben.