Effect van lichttherapie op slaap, melatonineritme en stemming bij hemodialyse

Uit vooronderzoek is gebleken dat de slaap van een groot aantal patiënten met
chronische nierschade verstoord is. Een mogelijke verklaring is een verstoorde
en/of ontoereikende melatonine afgifte. Onze onderzoeksgroep heeft in
vooronderzoek twee interventies onderzocht om de verstoorde slaap bij
hemodialysepatiënten te verbeteren: overgang van hemodialyse overdag naar
nachtelijke hemodialyse en het toedienen van exogeen melatonine. Beide
interventies lieten een verbetering van objectieve en subjectieve
slaapparameters zien en het melatonineritme herstelde gedeeltelijk. Een derde,
nog niet onderzochte interventie is blootstelling aan licht tijdens
hemodialyse. Licht is één van de belangrijkste aanwijzingen voor de biologische
klok voor synchronisatie met de omgeving. Onze hypothese is dat blootstelling
aan licht tijdens hemodialyse de slaperigheid tijdens het dialyseproces kan
onderdrukken en daarmee een beter dag-nachtritme induceert.

Het doel van dit pilot onderzoek is het meten van het effect van lichttherapie
tijdens hemodialyse op objectieve en subjectieve slaapparameters, slaperigheid,
stemming en melatonineritme. De resultaten van deze pilot kunnen gebruikt
worden voor het opzetten van een grotere vervolgstudie naar lichttherapie bij
patiënten met chronische nierschade.

Het betreft een interventie onderzoek, volgens cross over model, open label

Alle geïncludeerde personen worden gedurende 3 weken blootgesteld aan lichttherapie tijdens hemodialyse. De effecten worden vergeleken met een periode van 3 weken zonder lichttherapie in dezelfde patiënt, volgens een cross over model.

Meetmomenten vinden op 3 momenten gedurende het onderzoek plaats: bij aanvang,
na de lichtperiode en na de controleperiode. De metingen zijn niet invasief.
Mogelijk leidt deelname aan het onderzoek tot verbetering van slaap, stemming
en melatonineritme. In totaal worden de geïncludeerde personen blootgesteld aan:
- 3x een objectieve slaapmeting m.b.v. actigrafie gedurende 5 dagen: dragen van
een actometer (apparaatje ter grootte van een polshorloge)
- 3x afnemen van een melatoninecurve in speeksel: per curve 5 speekselmonsters
thuis te verzamelen om 19:00, 21:00, 23:00, 00:00 en 07:00
- 1x een ochtend-/avondmens vragenlijst invullen voor inclusie (7 vragen)
- 3x een subjectieve slaapvragenlijst invullen (10 korte vragen) (Epworth
sleepiness scale)
- 3x een stemmingsvragenlijst invullen (HAM-D6 vragenlijst)
- 6x een slaperigheid/alertheidsvragenlijst invullen tijdens dialyse
(Karolinska sleepiness scale)