LUTS-BPH in de eerste lijn, een nieuwe benadering

De diagnostiek en behandeling van (oudere) mannen met LUTS/BPH -klachten (Lower
Urine Tract Symptoms / Benigne Prostaat Hyperplasie) vindt plaats in de
eerstelijnszorg volgens de NHGstandaard Bemoeilijkte mictie bij de oudere man .
De term LUTS ( Lower Urine Tract Symptoms ) is een verzamelnaam voor klachten
van de lagere urinewegen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen obstructieve
en irritatieve klachten. Aan deze LUTS-klachten kunnen verschillende oorzaken
ten grondslag liggen. Bij de oudere man is benigne prostaat hypertrofie een van
de belangrijkste oorzaken.

Uit epidemiologisch onderzoek in Rotterdam en Boxmeer blijkt 30% van de mannen
ouder dan 50 jaar matige tot ernstige mictieklachten te hebben gedefinieerd als
een IPSS boven de zeven (Internationale Prostaat Symptoom Score ). De
incidentie bedraagt 4-9 per 1.000 mannen per jaar in de huisartsenpraktijk in
de leeftijdsgroep van 45-64 jaaroplopend tot 10-18 bij de leeftijdsgroep boven
de 75 jaar. De prevalentie bedraagt in de genoemde groepen 8-19 respectievelijk
36-165 per 1000 mannen per jaar .

De klachten kunnen een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. Vaak
worden deze klachten geaccepteerd *Het hoort nu eenmaal bij het ouder worden*.
In het Boxmeerse onderzoek bleek slechts 17% van de mannen met matige en 42 %
van de mannen met ernstige klachten hiervoor hun huisarts te hebben
geconsulteerd (2).

In de eerste lijn verloopt de behandeling zoals beschreven in de NHG-standaard
*bemoeilijkte mictie bij de oudere man*. Als de huisarts bij dit beleid niet
tot een voor de patiënt aanvaardbare situatie komt volgt verwijzing naar de
uroloog. In de tweede lijn vindt er uitbreiding plaats van bovenstaande
onderzoeken plaats: bloedonderzoek, uroflowmetrie, bladderscan en eventueel een
echo van de prostaat. Het diagnostische traject bij LUTS-BPH-klachten verloopt
volgens de richtlijn van de Nederlandse Vereniging van Urologie, de richtlijn
LUTS-BPH .

In de huidige setting heeft de huisarts heeft geen rechtstreekse toegang tot de
uroflowmetrie en de bladderscan.
Het lijkt wenselijk dat de huisarts deze onderzoeken in eigen beheer kan
uitvoeren of naar analogie van bijvoorbeeld een longfunctieonderzoek
rechtstreeks kan aanvragen bij de specialist met hieraan gekoppeld een advies
en beoordeling Er is echter geen literatuur bekend waar de waarde van een
uroflowmetrie en een bladder voor de eerstelijnsgeneeskunde is beschreven.

Het doel van het onderzoek is beantwoording van de volgende vraagstelling:

Laat een nieuwe aanpak (gedefinieerd als een uroflowmetrie en bladderscan in
het eerste consult ) van de mannelijke patient boven de 50 jaar met een eerste
presentatie van LUTS-BPH klachten op het spreekuur van de huisarts na een jaar
een ander verwijscijfer en ander medicatiegebruik zien vergeleken met de
huidige behandeling conform de NHG-standaard *bemoeilijkte mictie bij de oudere
man*.

Het betreft een open gerandomiseerd diagnostisch onderzoek

In de onderzoeksgroep zal een (1) interventie plaatsvinden 1) opname van de uroflowmetrie en bladderscan in het diagnostisch traject van de huisarts

De belasting voor de patient die in de onderzoeksgroep is ingedeeld bestaat uit
een investering in tijd van totaal 60 minuten: Deze tijdsinvestering is
opgebouwd uit: ondergaan van een uroflowmetrie en bladderscan; totaal 20
minuten., consult bij eigen huisarts voor bespreking resultaten: 10 minuten.
Controle consult bij 3 maanden: een maal 10 minuten.
Risico's zijn niet aan het onderzoek verbonden