Genetisch vervolgonderzoek bij patienten met Turner syndroom

Turner syndroom (TS) wordt gekarakteriseerd door de complete of gedeeltelijke
afwezigheid van het tweede X chromosoom. Tussen de veertig en zestig procent
van de vrouwen met TS heeft het karyotype 45,X. Het overige deel van de vrouwen
met TS heeft ofwel een mozaïek karyotype waarbij er tenminste één cellijn met
45,X is, ofwel een mozaïek karyotype waarbij tenminste één cellijn aanwezig is
met een structurele afwijking van het tweede X chromosoom (o.a. Xp of Xq
deletie, isochromosoom Xq of ring X). Bij de meerderheid van de patiënten met
een mozaïek chromosomenpatroon verschilt het percentage X-aneuploïdie,
afhankelijk van het weefsel waar men naar kijkt. Bij ongeveer 5% van de vrouwen
met TS wordt met cytologisch onderzoek Y materiaal aangetoond. Vanwege het feit
dat de aanwezigheid van Y materiaal een risicofactor is voor het ontwikkelen
van een gonadoblastoom, is de detectie van Y materiaal erg belangrijk. Ongeveer
60 tot 80% van de patiënten met een 45,X karyotype heeft een maternaal
verkregen X chromosoom, de overige patiënten hebben een paternaal verkregen X
chromosoom. Specifieke cognitieve vaardigheden, viscerale adipositas en lengte
groei worden in verband gebracht met de paternale herkomst van het aanwezige X
chromosoom bij TS patiënten. Onderzoek naar het effect van de herkomst van het
X chromosoom op de groei en andere klinische parameters kan de kwaliteit van de
behandeling bij meisjes en vrouwen met TS verbeteren.
De prevalentie van heterozygositeit van een deletie van exon 3 van de
groeihormoonreceptor (polymorfisme; d3-GHR) in mensen is ongeveer 25-32%,
terwijl in 9-14% homozygositeit van de d3-GHR wordt gevonden. In de literatuur
is beschreven dat de aanwezigheid van een d3-GHR geassocieerd is met een
toegenomen groeirespons op groeihormoonbehandeling bij meisjes met een kleine
lengte, zonder dat er sprake is van groeihormoon deficiëntie. Genotyperen van
d3-GHR zou dus een goed instrument kunnen zijn om beter inzicht te krijgen in
de groeibevorderende effecten van groeihormoonbehandeling bij de individuele TS
patiënt.

Het voornaamste doel van deze studie is om de prevalentie van verborgen
mosaïcisme in kaart te brengen. Ten tweede zal er worden gekeken naar de
prevalentie van Y materiaal en het voorkomen van gonadoblastomen bij individuen
met Y materiaal. Tevens wordt het effect op de volgende parameters onderzocht:
respons op verschillende dosis groeihormoon en verschillende
injectiefrequentie, aortadiameter en -distensie, congenitale hartafwijking,
lipide profiel en dysmorfe kenmerken. Andere doelen zijn om het effect van
parentale herkomst van het X-chromosoom in kaart te brengen en de aanwezigheid
van een d3-GHR op het effect van de groeihormoondosis en injectiefrequentie op
de uiteindelijke lengte, te onderzoeken.

Observationele studie.

Het is een niet therapeutische studie, waarbij de risico*s verwaarloosbaar
klein zijn en de belasting minimaal is. Patiënten zullen eenmaal het ziekenhuis
bezoeken voor de duur van ongeveer 2 uur. Een vragenlijst zal worden ingevuld,
lichamelijk onderzoek zal worden verricht, dysmorfe kenmerken zullen in kaart
worden gebracht en gestandaardiseerde foto*s zullen worden gemaakt. Bloed wordt
afgenomen middels een venapunctie bij de patiënten (2 x 10 ml and 1 x 5 ml).
Daarnaast wordt gevraagd urine in te leveren. Tevens zal met een spatel
zachtjes over de binnenzijde van de wang gewreven worden (wangslijmvlies) en
zullen enkele haren worden verwijderd. Bij de ouders zal ook bloed worden
afgenomen. De ouders krijgen een bloedafname setje krijgen toegestuurd en
kunnen bloed laten prikken in een laboratorium in de buurt (en hoeven dus niet
naar het LUMC te komen). Het gaat hierbij om 2 x 10 ml.