Patient-controlled remifentanil analgesia (PCA) tijdens de follikelpunctie voor IVF/ICSI behandelingen

De transvaginale follikelpunctie voor in vitro fertilisatie (IVF) en
intracytoplasmatic sperm injection (ICSI) wordt uitgevoerd onder ultrasound
begeleiding. Het transvaginaal aanprikken van de follikels is onplezierig en
vaak erg pijnvol voor de vrouwen. Alhoewel de meeste patienten de procedure wel
goed kunnen verdragen, heeft een klein percentage van de vrouwen die de punctie
ondergaan last van ernstige viscerale pijn. Voornamelijk voor vrouwen die
lijden aan endometriose kan deze punctie erg pijnlijk zijn. Het VU medisch
centrum maakt momenteel gebruik van de opiaatagonist pethidine als
pijnstilling, welke via een injectie in de bilspier wordt toegediend. Dit wordt
gebruikt in combinatie met een kalmeringstablet (Midazolam). Echter, het
pijnstillende effect van pethidine is onderzocht en schijnt niet altijd
toereikend te zijn, vaak werkt pethidine voornamelijk sedatief. Remifentanil
wordt momenteel vaak gebruikt in de obstetrie, tijdens de bevalling.
Remifentanil is een opiaatagonist met een sterk en snel optredende analgetische
werking, welke zeer kort aanhoudt. Deze eigenschappen maken het middel geschikt
voor patient controlled analgesia (PCA). Er zijn een aantal studies gedaan naar
het gebruik van remifentanil bij de follikelpunctie, waaruit is gebleken dat
remifentanil een betere pijnstilling geeft en een preferabel
veiligheidsprofiel heeft. Er is echter nog geen onderzoek waarin remifentanil
en de huidige pijnbestrijdingsmethode (pethidine) met elkaar worden vergeleken.
Wij voeren daarom deze studie uit, om de analgetische werking en veiligheid van
remifentanil en pethidine te vergelijken als pijnbestrijding tijdens de
follikelpunctie.

Het doel van deze studie is om te onderzoeken of patient-controlled analgesia
(PCA) met remifentanil een effectievere en veiligere pijnbestrijdingsmethode is
dan pethidine tijdens de ultrasound-geleide follikelpunctie.

De studie betreft een open randomized clinical trial (RCT). De studie zal
plaatsvinden in het IVF-centrum van het VU medisch centrum. Vrouwelijke
patienten die hier een follikelpunctie ondergaan voor een IVF/ICSI procedure
zullen worden gevraagd mee te doen aan de studie. Uiteindelijk zullen we 78
vrouwen includeren in het onderzoek. Een informed consent vindt tenminste 24u
voor aanvang van het onderzoek plaats. Patienten worden gerandomiseerd in een
van de onderzoeksgroepen. Voor de procedure moeten de vrouwen een vragenlijst
invullen. Tijdens de procedure zullen de pijnscores van de vrouwen worden
gemeten aan de hand van een VAS-score. Na de procedure zullen de vrouwen een
pijn- en bijwerkingendagboek bijhouden, wat ze inleveren op de dag van de
embryoterugplaatsing (zo'n drie dagen na de punctie). Onze studie zal worden
beëindigd wanneer het benodigde aantal patienten is geincludeerd in ons
onderzoek.

De interventie zal bestaan uit een continue infuus met 0.05 microgram/kg/minuut remifentanil, daarnaast bestaat er voor de patienten de mogelijkheid om hun pijnbestrijding zelf te regelen m.b.v. een PCA-pomp met remifentanil. Het zelf toedienen van remifentanil kan in bolussen van 0.5 microgram/kg, na het toedienen van een bolus zal de pomp voor twee minuten worden uitgeschakeld. Omdat remifentanil een opiaatagonist is met een korte halfwaardetijd, zal het analgetisch effect na 5 minuten na toediening van de laatste remifentanil infusie verdwijnen. Omdat het analgetisch effect snel is verdwenen, zullen de patienten een uur voor de punctie tabletten diclofenac (50 mg per os) toegediend krijgen voor de behandeling van de post-puncite pijn.

Er worden geen serieuze risico's verwacht tijdens de procedure, aangezien beide
pijnbestrijdingsmethoden onderdeel uitmaken van de standaard klinische zorg,
zoals deze wordt geleverd in het VUmc.

Behandeling van de punctiepijn met pethidine (i.m.) in combinatie met midazolam
kan ervoor zorgen dat de patient duizelig en misselijk wordt. Deze bijwerkingen
zijn echter minimaal. Pethidine zou echter niet toereikend kunnen zijn om de
punctiepijn weg te nemen.

Behandeling van de punctiepijn met remifentanil, behoeft de plaatsing van een
infuus, welke verwijderd zal worden na de punctie. Remifentanil kan invloed
hebben op de SpO2, welke tijdens de procedure en 30 minuten na de punctie zal
worden gemonitord. In het geval van een onverwachte verandering in de SpO2 zal
100% zuurstof aan de patient worden aangeboden.