D-cycloserine versterking van exposure en respons preventie (ERP) therapie bij paniekstoornis met agorafobie: een at random controle proefonderzoek

Paniekstoornis + agorafobie (PS + AGO) is een angststoornis die behoren tot de
meest voorkomende aandoeningen in de geestelijke gezondheidszorg. Momenteel is
gedragstherapie (exposure therapie) de voorkeursbehandeling, hetzij alleen of
in combinatie met SSRI's. Hoewel exposure therapie heeft bewezen te resulteren
in een aanzienlijke vermindering van de symptomen in ongeveer 60% van de
patiënten, is een groot aantal individuen die niet voldoende reageren op
behandeling.

Exposure therapie is gebaseerd op uitsterven van geconditioneerde angst. Recent
onderzoek met knaagdieren en de mens heeft aangetoond dat acute behandeling met
D-cycloserine (DCS), een partiële agonist van de NMDA-receptor, leer- en
geheugenprocessen die ten grondslag liggen aan het uitsterven van angst
bevordert. Het is van groot belang om te onderzoeken of toevoeging van DCS aan
exposure behandeling bij patiënten met angststoornissen leidt tot een
verbetering van het effect van behandeling, de snelheid van het effect van
exposure therapie en / of, als gevolg daarvan, vermindering van kosten. In OCS,
de eerste uitgevoerde klinische studies geven tot dusver een sterk vermoeden
dat DCS, hetzij toegediend binnen 1 uur vóór of direct na exposure therapie,
het effect van de therapie verhoogt in de eerste 5-6 sessies. Bij
paniekstoornis -het "toonbeeld" van angststoornis-, is DCS nauwelijks
onderzocht, maar de eerste resultaten van de versterking met DCS bij
interoceptieve exposure aan paniek gewaarwordingen suggereren het effect van de
behandeling versterkt en hogere remissiecijfers bij patiënten. Deze studie is
gericht op uitbreiding van de huidige kennis over versterking van exposure-
effecten door DCS bij PS + AGO.

Het eerste doel van deze studie is of DCS toevoegen aan exposure therapie de
symptoom vermindering van PS + AGO verbetert. Het tweede doel van de studie is
om de optimale timing van toediening van D-cycloserine vast te stellen (direct
vóór of na exposure therapie). Het derde doel is het onderzoeken van de
versterking van de angst uitdoving door DCS met behulp van een
neuropsychologische paradigma. Het vierde doel is, vanuit een
gezondheids-economisch perspectief bekeken, om de kosten-effectiviteit van DCS
vast te stellen. De hypothesen zijn dat verbetering in een hoger tempo zal
optreden met toevoeging van DCS, wat zal resulteren dat er minder therapie
sessies nodig zijn en dus kostenbesparing op zal treden. Als laatste zal er
gekeken worden of specifieke genotype profielen gerelateerd zijn aan a) goede
respons op exposure therapie en b) het effect van DCS vegroten.

Dit dubbelblind placebo gecontroleerde studie betreft 60 patiënten met PS +
AGO, die gerandomiseerd behandeling met ofwel placebo, of enkele vaste
doseringen van 125 mg DCS in de eerste 6 sessies van een 12 sessie programma
van exposure therapie krijgen, ofwel 30 minuten voor of na elke wekelijkse
60-90 minuten gestandaardiseerde exposure therapie sessie. Zo zullen patiënten
met PS + AGO willekeurig worden toegewezen aan 1 van de 3 mogelijke condities.
Patiënten in conditie 1 zullen DCS vóór en placebo na de exposure sessies
ontvangen. Patiënten in conditie 2 zullen placebo, zowel vóór als na de
exposure sessies ontvangen. Patiënten in conditie 3 zullen placebo vóór en DCS
na de exposure sessies ontvangen. Deze studie is een samenwerkingsproject
tussen de afdeling Psychiatrie, AMC aan de ene kant, en het Academisch Angst
polikliniek van Altrecht Utrecht en de afdeling klinische psychologie,
Universiteit Utrecht (dr. Cath, Hoofdonderzoeker) op de andere. Voor de
patiëntenwerving en inclusie, zullen patienten met angst komen van de
deelnemende afdelingen van het Academisch Angstcentrum Altrecht, de polikliniek
GGZ InGeest Amsterdam en de angst polikliniek van Meerkanten, Ermelo.
De werking van behandeling en effecten van angst uitdoving, -lering en
gewenning worden gemeten na elke sessie, direct na de behandeling (na 12
Exposure sessies) en na 6 maanden follow-up meting. Het gebruik van
gezondheidszorg en kosten, kwaliteit van leven, werk en verlies van
productiviteit worden voor, direct na de behandeling en bij de follow-up
meting.

Exposure therapie volgens protocol en afhankelijk van de conditie mogelijke medicamenteuze interventie door D-cycloserine.

Dit onderzoek kan mogelijke een bijdrage leveren aan het beter begrijpen hoe en
met welke behandeling we paniekstoornis met agorafobie beter kunnen behandelen.
Er wordt verwacht dat aan dit onderzoek geen nadelen voor de patienten zijn,
mede doordat de dosis DCS vele male lager is dan de standaard dosis voor
behandeling van TBC. Uit onderzoek blijkt dat er minimale bijwerkingen bij deze
dosering zijn, echter merken de meeste patienten deze niet op.
Het enige wat van een patient wordt verwacht is dat deze enige tijd investeert
voor de aparte metingen. Dit kan als een extra belastig worden beschouwd.