Effect van optic flow op beheersing van het lopen bij gezonden en bij patienten met de ziekte van Parkinson.

Visuele stimuli beïnvloeden de voortgang van het lopen bij Parkinson patiënten.
In deze studie onderzoeken we of breedbeeld visuele presentatie van radiair
expanderende stippen (optic flow), welke de illusie van voorwaartse
zelfbeweging geeft, dit lopen ondersteunt. Daarnaast wordt getest of de
versmalling van dit flow-veld het lopen remt. Wanneer proefpersonen (Parkinson
patiënten en gezonde proefpersonen) op een lopende band lopen wekken ze zelf
geen optic flow op omdat ze zich niet verplaatsen t.o.v. hun omgeving. De
visuele illusie van vooruit lopen kan echter onafhankelijk van daadwerkelijke
lopen worden gemanipuleerd door proefpersonen te laten kijken naar de projectie
van optic flow op een breed scherm tijdens lopen op de band. De hypothese is
dat door insufficiënte output van de basale ganglia naar vooral de
mediofrontale cortex, Parkinson patiënten extra vertragen bij versmalling van
het flow-veld omdat eigen initiatie tot doorzetten van lopen zonder externe
stimuli verminderd is.

Toename van fundamenteel inzicht verkrijgen in een gestoorde sensorimotore
integratie bij de ZvP, vooral mbt het effect van visuele invloed op cerebrale
systemen die het lopen organiseren. Deze kennis biedt een basis voor gerichte
patiëntenselectie tbv. specifieke behandel- en begeleidingsstrategieën.

Patiënten met ZvP (n=15) worden geselecteerd uit de database van de werkgroep
bewegingstoornissen van de afd. Neurologie (UMCG). Zowel patiënten waarbij de
diagnose recent is vastgesteld en patiënten met matige ziekte progressie worden
geselecteerd, gebaseerd op de Unified Parkinson Disease Rating Scale (UPDRS
III), score <30. Controle proefpersonen (n=10) met vergelijkbare leeftijd en
geslacht worden hierbij gezocht. De parkinson patienten worden verzocht 12 uur
voor het onderzoek geen pakinsonmedicatie meer in te nemen. Mocht dit to
ernstige beperkingen aanleiding geven dat zal het onderzoek vlak voor inname
van de nieuwe dosis plaatsvinden ('end-of dose'). Initieel wordt het protocol
getest met 5 jongere proefpersonen (wel 18 jaar of ouder).

Tijdens lopen op de loopband kijkt de proefpersoon (Parkinson patiënten,
gezonde controles) naar de presentatie van het radiair expanderende optic flow
patroon. Effecten op het lopen door (i) versmalling van het beeld en (ii)
stoppen van de radiaire beweging in het beeld worden beoordeeld. De meest
geschikte parameters moeten in de praktijk (door pilot testen) worden gekozen.
Voorbeelden zijn: snelheid van de loopband als de proefpersoon deze snelheid
zelf bepaald door het tempo van zijn lopen. Als de band een ingestelde snelheid
krijgt die voor de patiënt comfortabel is, dan zal vertragen c.q. blokkeren van
het lopen resulteren in een achterwaartse verplaatsing. Ook stapfrequentie is
een mogelijke maat. Gezien de eenduidige vraagstelling zal worden gekozen voor
de meest robuuste parameter. Plaatsen waar de voeten druk op de ondergrond
uitoefenen is met sensoren te bepalen.

nvt

Om letsel door vallen te voorkomen dragen proefpersonen (en dus ook de
patiënten) een veiligheidsvest waarmee ze middels een koord aan het plafond
zijn bevestigd. Bij balansverstoring blijven ze daardoor op vrijwel dezelfde
hoogte hangen en kunnen snel weer steun met de benen krijgen. Een observator is
geinstrueerd om bij balansverlies de band uit te schakelen en steun te geven.

De parkinson patienten worden verzocht 12 uur voor het onderzoek geen
pakinsonmedicatie meer in te nemen. Mocht dit tot onaangename beperkingen
aanleiding geven dat zal het onderzoek vlak voor inname van de nieuwe dosis
plaatsvinden ('end-of dose').