Stressregulatie bij ouders die mishandelen

Recent onderzoek heeft uitgewezen dat jaarlijks 30 op de 1.000 kinderen
slachtoffer zijn van kindermishandeling. Een van de risicofactoren voor
kindermishandeling is de vaardigheid van ouders om om te gaan met emotionele
signalen van kinderen. Uit onderzoek is gebleken dat ouders met een verhoogd
risico op kindermishandeling verhoogde fysiologische reacties laten zien bij
het luisteren naar huilgeluiden van baby's, maar ook tijdens het luisteren naar
het lachen van baby's. Verder is aangetoond dat ouders met een verhoogd risico
op kindermishandeling meer kracht gebruiken bij in een taak die handkracht meet
dan andere ouders als zij luisteren naar geluiden van baby's.
Een duidelijke beperking van veel voorgaand onderzoek is dat ouders met een
verhoogd risico op kindermishandeling zijn onderzocht terwijl niet bekend was
of deze ouders ook daadwerkelijk hun kinderen mishandelden. In de huidige
studie zullen ouders van wie dit wel bekend is worden onderzocht.
Het is ook bekend dat eigen ervaringen met mishandeling in de jeugd en de
gehechtheidsrepresentatie die ouders hebben ten opzichte van de relatie met hun
eigen ouders een rol kunnen spelen in zowel fysiologische stressreacties als
het risico op kindermishandeling. Daarom zal in deze studie ook aandacht worden
besteed aan het effect van eigen ervaringen met mishandeling en de
gehechtheidsrepresentatie die de ouders hebben op de fysiologische reacties die
op hun beurt weer een risicofactor zijn voor kindermishandeling.

Het doel van het onderzoek is het verkrijgen van meer inzicht in de
fysiologische mechanismen van mindermishandeling. Hiertoe wordt de reactie in
hartslag, huidgeleiding, alfa-amylase, cortisol en handgreepkracht op huil- en
lachsignalen van baby's gemeten tijdens verschillende paradigma's bij
mishandelende en niet mishandelende moeders. We verwachten dat mishandelende
moeders hyperreactiviteit laten zien als een reactie op de sociaal-emotionele
signalen van baby's, vergeleken met de niet mishandelende moeders. Verder wordt
verwacht dat een onveilige gehechtheidsrelatie of (onverwerkt) trauma
verschillen tussen de mishandelende en niet mishandelende groepen kan
verklaren.

De proefpersonen zullen luisteren en kijken naar verschillende auditief en/of
visueel aangeboden stimuli (huilen en lachen van baby's). Voor, tijdens en na
deze stimuli wordt de hartslag, huidgeleiding, alfa-amylase, cortisol en
handgreepkracht gemeten.
Tijdens een aparte afspraak zal een semi-gestructureerd interview worden
afgenomen door een getrainde onderzoeker.

De proefpersonen zullen deenemen aan drie computertaken waarin hen wordt
gevraagd te luisteren naar verschillende huil- en lachgeluiden van baby's, te
kijken naar een kort animatiefilmpje en een aantal vragen te beantwoorden over
hoe ze zich voelen en hoe ze zouden reageren. Daarnaast zal er, tijdens een
aparte afspraak, een semi-gestructureerd interview worden afgenomen. Dit alles
zal plaatsvinden in een rustige kamer op de lokatie waar moeders (of hun
kinderen) onder behandeling zijn.
Verder zal bij alle proefpersonen een korte vragenlijst over hun vroegere
ervaringen worden afgenomen (Nederlandse Traumavragenlijst; Thombs, Bernstein,
Lobbestael, & Arntz, 2009). Ten behoeve van het welzijn van de moeders zal deze
vragenlijst voor de case groep in een behandelingscontext worden afgenomen. Als
proefpersonen tijdens het interview of de vragenlijst emotioneel te zwaar
belast raken zal de afname worden beëindigd.
Alle onderzoeksprocedures worden overlegd met de kinderpsychiater
verantwoordelijk voor de behandeling.