Ontwikkeling en evaluatie van een patiëntgerichte ondersteuningsmethode bij beslissingen rond streefdoelen en behandeling van risicofactoren bij diabetes mellitus.

Initiatieven om de diabeteszorg te optimaliseren gaan veelal uit van een
geïntegreerde aanpak en werkwijze volgens de zorgstandaard. De mate waarin en
wijze waarop patiënten daarbij betrokken worden verschilt nogal. Zelfmanagement
beperkt zich vaak tot glucoseregulering en dieetmaatregelen, terwijl bij de
(medicamenteuze) behandeling van cardiovasculair risico ook veel winst te
behalen valt. Veel patiënten halen de aanbevolen streefwaarden niet en zijn
onderbehandeld of onvoldoende therapietrouw. Gezien de combinatie van
risicofactoren en bijkomende comorbiditeit moeten er bij patiënten met diabetes
telkens prioriteiten worden gesteld ten aanzien van monitoring, behandeling en
begeleiding. Alhoewel bekend is dat betrokkenheid van de patiënt bij dit proces
belangrijk is voor de behaalde uitkomsten, zijn er nog veel vraagtekens over de
wijze waarop dat het beste kan gebeuren. Het lijkt voor de hand te liggen dat
er niet één *beste methode* is, maar dat de aanpak zal moeten afhangen van de
wensen en capaciteiten van de patiënt enerzijds en de mogelijkheden binnen de
dagelijkse zorgpraktijk anderzijds. Huidige beslissingsondersteunende
hulpmiddelen zijn vaak zeer klinisch geörienteerd en worden maar beperkt
toegepast in de dagelijkse praktijk. Er is derhalve behoefte aan een aanpak,
die beter aansluit bij het patiënten perspectief.

Het doel is om inzicht te krijgen in de bruikbaarheid van een persoonlijke, op
de patiënt gerichte ondersteuningsmethode bij beslissingen rond streefdoelen en
behandeling, en in de factoren die de bruikbaarheid mogelijk beïnvloeden.
Daartoe wordt een studie voorgesteld, waarbij gepersonaliseerde informatie over
streefdoelen en behandelopties op verschillende manieren wordt aangeboden aan
een heterogene groep patiënten met type 2 diabetes.
Vragen die worden beantwoord zijn:
1. Wat is de impact van dergelijke persoonlijke informatie aan patiënten op:
a) ervaren *empowerment* van patiënten, negatieve emoties, percepties over
behandelopties,
b) de behandelbeslissingen en uitkomsten?
2. In hoeverre is de impact voor verschillende patiënten afhankelijk van de
wijze waarop de informatie wordt aangeboden?
3. Wat is de haalbaarheid voor invoering van de ondersteuningsmethode in
dagelijkse praktijk?

Evaluatiestudie met een voor- en nameting en een controlegroep naar de effecten
en interindividuele verschillen, waarbij de informatie enerzijds per computer
of op papier en anderzijds met risicopresentatie vanuit klinisch of vanuit
patiënten perspectief wordt aangeboden.

De aanpak is gericht op het gezamenlijk stellen van behandeldoelen en prioriteiten aan de hand van de persoonlijke situatie van de patiënt. Patiënten ontvangen daartoe voorafgaand aan een bezoek bij de huisarts persoonlijk afgestemde informatie over de voor- en nadelen van mogelijke behandelopties. Deze is gebaseerd op gegevens uit actuele richtlijnen aangevuld met beschikbare gegevens uit het elektronisch medisch dossier van de huisarts. De informatie wordt op 4 manieren aangeboden: vanuit klinisch perspectief op papier, met patiënt perspectief op papier, vanuit klinisch perspectief via computer, met patiënt perspectief via computer.

Er wordt gebruikt gemaakt van nederlandse versies van bestaande vragenlijsten
voor het meten van empowerment (DES), opvattingen over medicatie (BMQ),
negatieve emoties (PAID), tevredenheid met diabeteszorg (PEQD), aangevuld met
vragen over sociaal-economische status, opleiding, etniciteit en verder van
reeds ontwikkelde en gebruikte indicatoren voor de mate van behandeling en
controle bij diabetes.