Het evalueren van een programma gericht op het STimuleren van Eigen Regie en Kwaliteit van leven van nierpatiënten (STERK-programma)

Mensen met progressief chronische nierschade kunnen de achteruitgang van de
nierfunctie beïnvloeden. Het verbeteren van de eigen regie van deze mensen kan
ertoe leiden dat de motivatie van mensen om zelf een actieve bijdrage te
leveren aan het voorkomen of vertragen van de achteruitgang van de nierfunctie
wordt vergroot. Het STERK-programma (programma gericht op het bevorderen van de
eigen regie en kwaliteit van leven van nierpatienten) bestaande uit een
handboek en een training van vijf bijeenkomsten is erop gericht de eigen regie
van patienten met progressief chronische nierschade te vergroten.

Het doel van dit project is het evalueren van het STERK-programma.

Bij het evalueren wordt onderscheid gemaakt in een proces- en een
effectevaluatie.

De procesevaluatie richt zich op de mate waarin het STERK-programma als
uitvoerbaar wordt ervaren. Hierin wordt aandacht besteed aan:

1. de ervaringen van patiënten met het STERK-programma;

2. de mate waarin patiënten zijn bereikt en gemotiveerd om het handboek in
gebruik te nemen en de training te volgen;

3. de ervaringen van professionals (bereiken doelgroep, werkbaarheid training
en hulpmiddelen, werkdruk, logistiek) voor wat betreft het werken met het
STERK-programma en de belemmerende en bevorderende factoren die hierbij een rol
hebben gespeeld.

Met de effectevaluatie willen we inzichtelijk maken of het STERK-programma
effect heeft en welke factoren daar een bevorderende en belemmerende uitwerking
op hebben. Hierbij wordt aandacht besteed aan:

1. de mate waarin het STERK-programma leidt tot meer eigen regie, betere
perceptie van de ziekte en de behandeling, meer self-efficacy, betere
pro-actieve coping competenties en een verbeterde fysieke en mentale kwaliteit
van leven (QoL) van patiënten;

2. de mate waarin het programma leidt tot betere klinische uitkomsten
(nierfunctie, proteïnurie, bloeddruk, gewicht, zoutintake, eiwitintake);

3. de mate waarin patiëntenkenmerken het effect van het programma op de
zelfmanagementvaardigheden beïnvloeden, onderscheidmakend in ziektegerelateerde
en sociaaldemografische factoren, QoL, ziektepercepties, self-efficacy,
proactieve coping.

De studie vormt een multicenter gerandomiseerde gecontroleerde trial met
interventie- en controlegroep. Mensen die willen deelnemen aan de studie worden
per ziekenhuis gerandomiseerd over twee groepen. Beide groepen wordt gevraagd
eenzelfde vragenlijst in te vullen (T0), waarna groep 1 in aanmerking komt voor
de eerstvolgende training die georganiseerd wordt in het ziekenhuis waar ze
onder behandeling zijn. Groep 2 ontvangt de 'care as usual'. Beide groepen
worden na afloop van de training, zo drie maanden na T0, opnieuw gevraagd een
vragenlijst in te vullen (T1).Vervolgens wordt aan beide groepen gevraagd na
afloop van de terugkombijeenkomst (T2), dit is zo'n drie maanden na T1, en drie
maanden na T2 gevraagd een vragenlijst in te vullen (T3).

De interventie bestaat uit vier bijeenkomsten van 2 uren met een tussenperiode van 2 à 3 weken en een terugkombijeenkomst. De vier bijeenkomsten bestaan uit interactieve sessies over wat een nierziekte inhoudt, de behandeling van de nierziekte en de leefstijlfactoren die de achteruitgang kunnen beïnvloeden. Daarnaast worden oefeningen gedaan om deelnemers handvatten te bieden om het zelfmanagement / de regie over de ziekte in eigen hand te nemen en de achteruitgang van de nierfunctie daar waar nodig en wenselijk te beperken. Tijdens de terugkombijeenkomst worden deelnemers uitgenodigd om de ervaringen in het nemen van eigen regie met elkaar uit te wisselen. Ook worden vragen en problemen waar mensen tegenaan zijn gelopen besproken. De training is ontwikkeld op basis van de Common sense model of self-regulation (Leventhal, et al., 1984), Theory of pro-active coping (Aspinwall & Taylor, 1997), Social cognitive theory (Bandura, 1994) en het Transtheoretical model (Prochaska & DiClemente, 1984).

Niet van toepassing.