Insuline-gemedieerde microvasculaire dilatatie tijdens een fysiologische stimulus -Studies in hypertensie en obesitas.

Titel: Insuline-gemedieerde microvasculaire dilatatie tijdens een
fysiologische stimulus - Studies in hypertensie en obesitas.

Insuline zorgt voor de regulatie van de bloedglucosespiegel en een van de
mechanismen die insuline daarbij gebruikt is dilatatie van de microcirculatie.
De hemodynamische effecten van insuline dragen tot ca. 40% bij aan de glucose
opname en diverse studies toonden aan dat deze zijn aangedaan bij hypertensie
en obesitas. Echter, in de studies naar de hemodynamische effecten van
insuline wordt de hyperinsulinemie kunstmatig geïnduceerd met behulp van een
hyperinsulinemische euglycemische clamp. Tot op heden is niet bekend of de
hemodynamische effecten van insuline optreden bij een fysiologische stimulus.
Door middel van dit onderzoek met twee maaltijd tolerantietesten (MTT) kan een
uitspraak gedaan worden over het fysiologisch belang van de
insuline-gemedieerde microvasculaire effecten.

Hypothese:
Wij verwachten inname van een maaltijddrank en de daarmee samenhangende acuut
geïnduceerde endogene hyperinsulinemie tot insuline-gemedieerde microvasculaire
dilatatie leidt. Tevens denken wij dat de hoogte van de postprandiale insuline
plasma concentraties positief correleren met het optreden van microvasculaire
dilatatie, terwijl de hoogte van de postprandiale vrije vetzuur concentraties
hier negatief mee correleren. Omdat in eerder onderzoek met een kunstmatige
stimulus (hyperinsulinemische euglylcemische clamp) is aangetoond dat de
insuline-gemedieerde microvasculaire effecten bij hypertensieven en obesen zijn
aangedaan verwachten wij met deze fysiologische geïnduceerde hyperinsulinemie
in hypertensieven en normotensieve obesen een verminderde insuline-gemedieerde
microvasculaire dilatatie ten opzichte van de gezonde controlepersonen.

Het doel van deze studie is het beantwoorden van de volgende vragen:

1: Zorgt de inname van een maaltijdrank voor het optreden van
insuline-gemedieerde microvasculaire dilatatie in gezonde personen?
2: Speelt de samenstelling van een maaltijddrank (vetrijke maaltijddrank versus
koolhydraatrijke maaltijddrank) een rol bij het optreden van de
insuline-gemedieerde microvasculaire dilatatie in gezonde personen?
3: Is deze insuline-gemedieerde microvasculaire dilatatie na een fysiologische
stimulus (zowel een koolhydraatrijke als een vetrijke maaltijd) gestoord in
obesen en hypertensieve personen ten opzichte van gezonde controlepersonen?

De deelnemers brengen 3 bezoeken aan het AZM. De volgende handelingen worden
verricht:

- microcirculatiemeting - inname koolhydraatrijke maaltijddrank -
microcirculatiemeting
- microcirculatiemeting - inname vetrijke maaltijddrank - microcirculatiemeting
- microcirculatiemeting - inname controledrank - microcirculatiemeting

Op de studiedagen wordt 1 katheter ingebracht in een antecubitale ader in de
onderarm van de dominante arm. Vervolgens (t=0 min.) wordt een set
microcirculatiemetingen uitgevoerd. Na deze set microcirculatiemetingen (t=90
min.) krijgen de deelnemers een koolhydraatrijke maaltijddrank, een vetrijke
maaltijddrank of een controledrank te drinken. 30 minuten na inname (t=120
min.) wordt een 2e set microcirculatiemetingen uitgevoerd. Tijdens de
studiedagen wordt de hartslag en bloeddruk gecontroleerd en zullen 8 veneuze
bloedsamples van 5,0 ml en 8 veneuze bloedsamples van 1,0 ml worden afgenomen.

De hypertensieve deelnemers wordt gevraagd om 3 weken voor de eerste studiedag te stoppen met de inname van antihypertensieve medicatie. De deelnemers verzamelen gedurende 24 uur urine op de dag voor de eerste en op de dag voor de tweede studiedag. De microcirculatiemetingen bestaan uit bepaling van: 1) de dichtheid en functionele rekrutering van capillairen in de nagelplooi, m.b.v. een capillairmicroscoop, 2) endotheel (on)afhankelijke vasodilatatie van de microcirculatie in de huid van de vinger, d.m.v. laserdoppler fluxmetrie en iontoforese van acetylcholine of sodium nitroprusside, en 3) de dichtheid en diameter van arteriolen, capillairen en venulen in de bulbaire conjunctiva, m.b.v. een intravitaal microscoop. De koolhydraatrijke maaltijddrank, de vetrijke maaltijddrank en de controledrank worden oraal ingenomen. Er worden verschillende veneuze bloedsamples afgenomen en de bloeddruk en hartslag wordt bepaald met behulp van Accutorr.

Het afbouwen van de antihypertensieve medicatie kan tot klachten en/of een
onverantwoorde bloeddrukstijging (>220/120mmHg) leiden. Wanneer dit het geval
is, wordt de medicatie weer gestart en stopt de deelname aan de studie. Naast
het inbrengen van de katheter zijn alle gebruikte methoden niet-invasief. De
belasting voor de proefpersoon is hierdoor klein. De proefpersoon kan het
inbrengen van de katheters kort als pijnlijk ervaren en na verwijdering kan er
een blauwe plek ontstaan.
De inname van de glucoseoplossing vindt oraal plaats en hier zijn geen
gezondheidsrisico's aan verbonden. De dosering van acetylcholine en sodium
nitroprusside is zeer laag en kent in zeer zeldzame gevallen (bijv. door een
allergische reactie) bijwerkingen, mocht er een optreden dan zal het onderzoek
onmiddellijk worden gestaakt. De afname van 35 ml bloed levert geen belasting
en/of risico op.