Nederland de Maat Genomen: een onderzoek naar leefstijl en gezondheid in Nederland

Voor het voeren van beleid op het terrein van de volksgezondheid zijn actuele
gegevens over het vóórkomen van risicofactoren en ziekten in Nederland
onmisbaar. De afgelopen tien jaar zijn geen representatieve gemeten gegevens
verzameld over de niveaus van bijvoorbeeld lichaamsgewicht en bloeddruk in de
Nederlandse bevolking. Het Ministerie van VWS heeft het gebrek aan
basisgegevens onderkend, en budget vrijgemaakt om in deze gegevensbehoefte te
voorzien.

Het primaire doel van de studie is het schatten van de prevalentie van
(abdominaal) overgewicht/obesitas, (onderdelen van) het metabool syndroom en
ongediagnosticeerde diabetes in de Nederlandse bevolking van 30-69 jaar.
Daarnaast worden de verschillen in leefstijl (roken en bewegen) en gezondheid
tussen mensen met en zonder overgewicht nagegaan.

Daarnaast wordt op een aantal secundaire vraagstellingen geanticipeerd, die met
deze gegevens kunnen worden beantwoord. Het betreft vraagstellingen op het
terrein van leefstijl, risicofactoren en chronische ziekten.

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder 1.500 personen in twee gemeenten. In beide
gemeenten wordt een aselecte steekproef getrokken van mannen en vrouwen van
30-69 jaar uit de Gemeentelijke Basisadministratie. De personen krijgen een
vragenlijst toegestuurd (over achtergrondvariabelen, chronische aandoeningen en
leefstijl) en worden uitgenodigd voor een lichamelijk onderzoek op een
onderzoekslocatie bij hen in de buurt. Personen die niet op onze
uitnodigingsbrief reageren worden aan huis uitgenodigd. Als men toestemt,
worden lengte en gewicht aan huis gemeten. Als men bloed wil laten afnemen,
wordt men gevraagd 's ochtends nuchter naar de onderzoekslocatie te komen. De
metingen die tijdens het lichamelijk onderzoek bij iedereen worden gedaan zijn
lengte, gewicht, middel- en heupomtrek en bloeddruk. Daarnaast wordt eventueel
bloed afgenomen, waarin totaal- en HDL-cholesterol, triglyceriden, glucose,
HbA1c en creatinine worden bepaald. Tijdens de bloedafname worden enkele vragen
gesteld over het gebruik van voedingssupplementen. Op beperkte schaal wordt
bloed opgeslagen, in verschillende fracties, ten behoeve van toekomstig
onderzoek, bijvoorbeeld voor voedingsstatusbepalingen (zoals foliumzuur, ijzer
en vitamine D). Verder wordt er non-respons onderzoek gedaan.

Amendement 14.dec.2010
Een deel van de totale onderzoekspopulatie, 650 personen, wordt gevraagd deel
te nemen aan een 2e bloedafname en afnemen vragenlijst voedingssupplementen. De
2e bloedafname (2 ml) wordt gebruikt voor bepalen vitamine D-status na de
winter. Alleen deelnemers waar al bloed bij is afgenomen en die hebben
aangegeven nogmaals benaderd te willen worden, worden geselecteerd.

Aan de mensen wordt gevraagd om thuis een vragenlijst in te vullen (ca. half
uur) en bij voorkeur 's ochtends nuchter naar een onderzoekslocatie in de
gemeente te komen voor een lichamelijk onderzoek. Het lichamelijk onderzoek
duurt ongeveer een half uur en bestaat uit het meten van lengte, gewicht,
middel- en heupomtrek, bloeddruk, en de afname van bloed (voor bepaling van
cholesterol, triglyceriden, glucose, HbA1c en creatinine).

Amendement 14.dec.2010
Aan de mensen wordt gevraagd om thuis een korte vragenlijst
voedingssupplementen in te vullen (ca. 5 minuten). Men kan (afhankelijk van de
locatie) op meerdere dagen en tijdstippen naar een onderzoekslocatie in de
gemeente komen voor de bloedafname. De afname van bloed en het innemen van de
vragenlijst duurt ongeveer 10 minuten.