Prevalentie van amblyopie, strabismus en refractieafwijkingen onder kinderen van groep 7 en invloed van hypermetrope brilcorrectie op de leesvaardigheid

In Nederland worden kinderen gescreend op oogafwijkingen gedurende bezoeken aan
het consultatiebureau en de schoolarts. Hierbij wordt het VOV protocol
(Vroegtijdige Opsporing van Visuele stoornissen) gebruikt. Doel is het opsporen
van onder meer scheelzien, lui oog en refractieafwijkingen. De screening stopt
vóór het 7e levensjaar van het kind. De gedachte hierachter is dat scheelzien
en lui oog gewoonlijk ontstaan vóór de leeftijd van 7 jaar en dat
refractieafwijkingen de gezondheid van het oog niet aantasten. Dit laatste punt
is discutabel omdat visusstoornissen invloed kunnen hebben op de intellectuele
ontwikkeling. Een gemotiveerd oordeel over het nut van visuele
screeningsprogramma*s is niet goed mogelijk vanwege het feit dat de prevalentie
van visusstoornissen grotendeels onbekend is. Het is ook niet bekend of
afwijkingen die tijdens screening werden gevonden, adequaat behandeld en
vervolgd zijn.
Zoals boven vermeld: visusstoornissen kunnen invloed hebben op de intellectuele
ontwikkeling. Er is veel literatuur over de samenhang tussen
refractieafwijkingen en leesvaardigheid: verziendheid (hypermetropie) is
geassocieerd met een lagere leesvaardheid, bijziendheid met een hogere
leesvaardigheid. De aard van de associatie is onbekend: het is niet bekend of
het dragen van een bril voor verziendheid de leesvaardigheid verhoogt.

1. Onderzoek naar de prevalentie van visusstoornissen bij kinderen van 9 en 10
jaar oud;
2. Onderzoek naar het percentage van deze stoornissen dat reeds werd onderkend
tijdens screening met het VOV protocol;
3. Te onderzoeken of de ontdekte stoornissen adequaat zijn behandeld en
vervolgd.
4. Onderzoek naar de invloed van hypermetrope brilcorrectie op de
leesvaardigheid.

De doelen (1, 2 and 3) zullen worden onderzocht in een cross-sectionele
observatiestudie. Het doel (4) zal worden onderzocht in een dubbelblind
gerandomiseerde gecontroleerde interventiestudie (interventie: voorschrijven
van een bril).

Voor doel (4) zullen brillen worden verstrekt aan deelnemers met relevante verziendheid (die nog niet eerder ontdekt is). Het effect van de bril op de leesvaardigheid zal worden onderzocht door het herhalen van een leestest na 4 maanden.

De risico*s van de studie zijn verwaarloosbaar. De belasting bestaat uit een
oogonderzoek van 8 minuten, uitgevoerd op de school van de deelnemer, eventueel
(bij vermoeden op afwijkingen) een aanvullend onderzoek van 75 minuten en
eventueel (bij nog niet eerder ontdekte verziendheid) het dragen van een bril
gedurende 4 maanden en het herhalen van de leestest na 4 maanden (alleen in het
geval van verziendheid, dus waarschijnlijk ten voordele van de betrokken
deelnemer).
De mogelijke voordelen bestaan uit een grondig oogonderzoek, hetgeen
behandelbare afwijkingen kan ontdekken, correctie van refractieafwijkingen
(verbetering van de visus) en mogelijk verbetering van de leesvaardigheid.