Tinnitus en aandacht voor geluid

Tinnitus of oorsuizen is de waarneming van een betekenisloos geluid zonder de
aanwezigheid van een akoestische geluidsbron. Iemand met tinnitus neemt
geluiden waar in het oor of in het hoofd als fluiten, suizen, brommen, zoemen.
Tinnitusklachten kunnen grote invloed hebben op de kwaliteit van leven. Een tot
vijf procent van de bevolking heeft zodanig last van tinnitus dat medische hulp
gezocht wordt. Er is echter nog maar weinig bekend over deze aandoening. De
geringe kennis over de oorzaak en instandhouding van tinnitus is reden voor
beperkte therapiemogelijkheden. De huidige theorie stelt dat tinnituspatiënten
hun aandacht specifiek richten op de tinnitus, dit wil zeggen dat er in meer of
mindere mate gelet wordt op de tinnitus. Dit aandachts-mechanisme kan zorgen
voor een meer intense ervaring van de tinnitus, en voor een toename van
tinnitus-gerelateerde klachten.

Effecten van aandacht op geluid zijn ondermeer gemeten in psychofysische
experimenten, waarbij een toon in ruis wordt gepresenteerd zodanig dat de toon
moeilijk te horen is (soms net wel, soms net niet). Aandacht voor een bepaalde
frequentie vergemakkelijkt de detectie van een toon van die frequentie terwijl
het moeilijker wordt een toon van een andere frequentie waar te nemen. Deze
frequentie-afhankelijkheid staat bekend als een auditory attention filter. Bij
mensen die tinnitus ervaren zal de aanwezigheid van de tinnitus en de aandacht
voor de tinnitus het attention filter beinvloeden. Andersom is het mogelijk dat
aandacht voor een andere frequentie dan de tinnitus frequentie de aandacht voor
de tinnitus beinvloedt.

We denken dat het meten van het auditory attention filter bij mensen met
tinnitus, wat niet eerder gedaan is, een zeer goede methode is om de mate van
aandacht voor tinnitus te schatten en om de aandacht voor tinnitus te
beinvloeden.
We willen auditory attention experimenten doen bij mensen met tinnitus met een
toon-achtig karakter (waarbij de pitch te matchen is), om te onderzoeken of de
mate van aandacht voor tinnitus het auditory attention filter beinvloedt, en of
zo de mate van aandacht voor de tinnitus te meten is. Voorts willen we
onderzoeken of de presentatie van een externe toon met een frequentie die
verschilt van de tinnitus frequentie de aandacht voor tonen met de
tinnitusfrequentie vermindert.

In algemene zin is de onderzoeksvraag:
Wat is het effect van tinnitus op het auditory attention filter?

Als inderdaad een effect van tinnitus te meten is, dan opent dat mogelijkheden
om
a) mate van aandacht voor tinnitus te meten
b) om aandacht voor tinnitus te verminderen door aandacht voor toon met
frequentie die verschilt van tinnitusfrequentie op te wekken.

Observationeel onderzoek waarbij uitkomsten van psychofysische experimenten
vergeleken worden tussen patienten met tinnitus en gezonde controles zonder
tinnitus. De psychofysische experimenten betreffen detectie van een zuivere
toon in achtergrondruis. De toon wordt in 1 van 2 intervallen aangeboden en de
proefpersoon wordt gevraagd aan te geven in welk van 2 intervallen de toon
wordt gehoord. De verhouding van geluidsniveaus van toon en ruis wordt dusdanig
gekozen dat de toon op 79% van het aantal aanbiedingen wordt waargenomen
(kansniveau is 50%). Door voorafgaand aan de 2 intervallen een goed hoorbare
toon met vaste frequentie aan te bieden (cue toon) wordt de aandacht naar die
frequentie gestuurd. Er worden 4 experimenten gedaan:
1) Geen cue toon. Voor 6 frequenties wordt via een adaptieve staircase methode
de verhouding van toon- en ruisniveaus bepaald waarbij de score 79% is.
2) Geen cue toon. Bij 8 frequenties op en rondom de tinnitusfrequentie wordt
detectie gemeten.
3) Cue toon is 1 kHz. Bij 7 frequenties op en rondom de cue toon van 1 kHz
wordt detectie gemeten.
4) Cue toon ligt iets onder de tinnitus frequentie (Fcue = 0.77xFtin). Bij
dezelfde 8 frequenties als in experiment 2 wordt detectie gemeten.

Het betreft psychofysische experimenten waarbij de proefpersoon via een
hoofdtelefoon luistert naar tonen in ruis, vergelijkbaar met standaard
klinische audiometrie. Via een druk op een toets geeft de proefpersoon aan in
welk van 2 intervallen de toon gehoord wordt. Het geluid wordt op een voor de
proefpersoon comfortabel niveau gepresenteerd. De experimenten worden in 3
sessies uitgevoerd, die op afzonderlijke dagen zullen plaatsvinden. Elke sessie
duurt tussen 60 en 75 minuten, pauzes uitgezonderd. De tinnitus-patienten wordt
gevraagd op een VAS de sterkte van de tinnitus aan te geven.
Het risico is daarom verwaarloosbaar en de belasting is laag.
De patienten zullen niet direct profiteren aangezien het geen therapie betreft.